Τα οφέλη της πρόσληψης των φυτικών ινών στην υγεία είναι από καιρό γνωστά. Μια πρόσφατη μελέτη από το σουηδικό Πανεπιστήμιο Lund, όμως, τονίζει τη σημασία της πρώιμης πρόσληψης φυτικών ινών για την προστασία της υγείας. Ειδικότερα, τα συμπεράσματα της μελέτης παρατήρησης που δημοσιεύονται στο Gastroenterology υποστηρίζουν ότι μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες πριν από την ηλικία των 2 ετών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης κοιλιοκάκης σε μετέπειτα στάδιο της παιδικής ηλικίας. Η προστατευτική επίδραση των φυτικών ινών, μάλιστα, φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ισχυρή όταν η πρόσληψή τους ξεκινά ακόμη και πριν από την ηλικία του 1 έτους.
«Είναι η πρώτη φορά που ο κίνδυνος κοιλιοκάκης συνδέεται με την πρόσληψη φυτικών ινών στη διατροφή των παιδιών», εξηγεί η Elin Hård af Segerstad, παιδιατρική διαιτολόγος και ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Lund.
Η μελέτη βασίστηκε στα δεδομένα του TEDDY, ενός εκτεταμένου διεθνούς ερευνητικού προγράμματος, που παρακολουθεί παιδιά με γενετική προδιάθεση για διαβήτη τύπου 1 και κοιλιοκάκη. Η μελέτη που διεξήχθη στη Σουηδία, τη Γερμανία, τη Φινλανδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, παρακολούθησε 6.500 παιδιά από τη γέννηση έως τουλάχιστον την ηλικία των 13 ετών. Οι ερευνητές παρακολούθησαν την παρουσία αντισωμάτων που σχετίζονται με την κοιλιοκάκη μέσω τακτικής λήψης δειγμάτων αίματος, επιτρέποντάς τους να προσδιορίσουν την ακριβή έναρξη της νόσου.
Ο ρόλος των φυτικών ινών στην πρόληψη της κοιλιοκάκης
Σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες, που επικεντρώθηκαν στην επίδραση της γλουτένης, η παρούσα έρευνα είναι η πρώτη που εξετάζει την πρόσληψη φυτικών ινών στην πρώιμη παιδική ηλικία. Οι γονείς των συμμετεχόντων παιδιών κατέγραψαν λεπτομερή ημερολόγια διατροφής, επιτρέποντας στους ερευνητές να αξιολογήσουν την πρόσληψη φυτικών ινών σε 11 διαφορετικές χρονικές στιγμές. Η μελέτη έλαβε επίσης υπόψη τη γενετική προδιάθεση -όπως το αν ένα παιδί είχε οικογενειακό ιστορικό κοιλιοκάκης- καθώς και το φύλο, καθώς είναι γνωστό ότι τα κορίτσια προσβάλλονται συχνότερα από την πάθηση.
Αρχικά, οι ερευνητές υπέθεσαν ότι ο τύπος των φυτικών ινών που καταναλώνονται -από φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ή όσπρια- μπορεί να αποτελεί καθοριστικό παράγοντα. Διαπίστωσαν, ωστόσο, ότι τελικά ήταν η συνολική ποσότητα των φυτικών ινών -και όχι τόσο η προέλευσή τους- εκείνη που φάνηκε να επηρεάζει τον κίνδυνο κοιλιοκάκης.
Σημαντικότερη η μείωση του κινδύνου στα βρέφη
Η μελέτη διαπίστωσε, ειδικότερα, ότι τα παιδιά που κατανάλωναν μεγαλύτερες ποσότητες φυτικών ινών μεταξύ 6 και 12 μηνών αντιμετώπιζαν σχεδόν 40% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κοιλιοκάκης έως την ηλικία των 13 ετών.
«Περίπου το 7% των παιδιών ανέπτυξαν κοιλιοκάκη κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης, με τις περισσότερες περιπτώσεις να διαγιγνώσκονται μεταξύ 3-4 ετών», λέει ο Hård af Segerstad. «Παρατηρήσαμε ότι η αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών κατά μόλις 3 επιπλέον γραμμάρια την ημέρα οδήγησε σε σημαντική μείωση του κινδύνου κοιλιοκάκης αργότερα στην παιδική ηλικία».
Μικρότερη, αλλά θετική και πάλι επίδραση παρατηρήθηκε σε παιδιά ηλικίας έως 2 ετών, με μείωση του κινδύνου κατά 5%. Ωστόσο, μετά την ηλικία των 2 ετών, η πρόσληψη φυτικών ινών δεν φάνηκε να επηρεάζει πλέον την ανάπτυξη κοιλιοκάκης.
Οι πιθανές εξηγήσεις
Οι ερευνητές υποθέτουν ότι οι φυτικές ίνες παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του εντερικού μικροβιώματος κατά τα 2 πρώτα χρόνια της ζωής, προωθώντας μια υγιέστερη μικροβιακή ισορροπία. Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να υποστηρίξει τη λειτουργία του εντερικού φραγμού, μειώνοντας την πιθανότητα εμφάνισης κοιλιοκάκης.
«Πρόκειται για μια συναρπαστική ανακάλυψη, η οποία ωστόσο βασίζεται σε μια μελέτη παρατήρησης», προειδοποιεί η δρ. Hård af Segerstad. «Δεν μπορούμε ακόμη να διατυπώσουμε επίσημες διατροφικές συστάσεις για μικρά παιδιά με βάση μόνο αυτά τα ευρήματα. Μια κλινική δοκιμή είναι απαραίτητη για να επιβεβαιωθεί εάν η αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών μπορεί πράγματι να προλάβει την κοιλιοκάκη».
Τα ευρήματα, ωστόσο, παρέχουν μια πολλά υποσχόμενη νέα οδό για την κατανόηση της πρόληψης της κοιλιοκάκης και υπογραμμίζουν τη δυνητική σημασία της πρώιμης διατροφής στη διαμόρφωση της υγείας μακροπρόθεσμα. Εάν οι μελλοντικές κλινικές δοκιμές επιβεβαιώσουν τα ευρήματα, η πρόσληψη φυτικών ινών θα μπορούσε να αποτελέσει κρίσιμο παράγοντα στις διατροφικές οδηγίες για τα βρέφη που διατρέχουν κίνδυνο κοιλιοκάκης. Προς το παρόν, οι ειδικοί συμβουλεύουν τους γονείς να διασφαλίζουν μια ισορροπημένη, πλούσια σε φυτικές ίνες διατροφή για τα μικρά παιδιά, που είναι ούτως ή άλλως αποδεδειγμένα ικανή να ενισχύσει συνολικά την υγεία τους.
