Η υιοθέτηση του αυτοματισμού, μαζί με τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη και το Ίντερνετ των πραγμάτων, είναι πιθανό να οδηγήσουν σε βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές στο εργατικό δυναμικό , οι οποίες θα ενισχυθούν από άλλα megatrends όπως ο γηράσκων πληθυσμός. Ως αποτέλεσμα, η ζήτηση για επαγγέλματα όπως τα στελέχη Επιχιρήσεων, οι ειδικοί της τεχνολογίας και οι επαγγελματίες Μηχανικοί θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 20% περίπου μέχρι το 2030, ενώ η ζήτηση για διοικητικούς και χειρωνακτικούς ρόλους θα μπορούσε να μειωθεί εξίσου απότομα.
Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να ανταποκριθούν σε αυτές τις τάσεις μεταβαίνοντας μέχρι το ένα τρίτο του εργατικού τους δυναμικού σε νέους ρόλους ή επίπεδα δεξιοτήτων κατά την επόμενη δεκαετία. Εάν δεν ανταποκριθούν σε αυτή την πρόκληση, θα μπορούσαν να βρεθούν με ακόμα πιο έντονη έλλειψη ταλέντων από ό, τι σήμερα. Αυτές οι ενδεχόμενες ελλείψεις σε ταλέντο δεν θα είναι μόνο μεταξύ των ειδικών της τεχνολογίας και των μηχανικών, αλλά και μεταξύ των διευθυντικών στελεχών που πρέπει να οδηγήσουν τις ομάδες τους σε αλλαγές και αναβάθμιση ταλέντων και δεξιοτήτων, ειδικά στους ρόλους των υπηρεσιών προς τους πελάτες.
Οι εταιρείες που κινούνται γρήγορα για να επωφεληθούν από την αυτοματοποίηση και την ψηφιοποίηση – και να δημιουργήσουν ή να βρουν τις σχετικές δεξιότητες που θα επιτρέψουν αυτόν τον μετασχηματισμό – θα ενισχύσουν την παραγωγικότητα, θα επιταχύνουν την καινοτομία και θα δεσμευθούν καλύτερα τόσο με τους πελάτες όσο και τους εργαζομένους.
Mind The Gap: γιατί το ταλέντο που είναι ήδη σε χαμηλή προσφορά θα είναι ακόμη σε μεγαλύτερη ζήτηση έως το 2030. Ο αντίκτυπος της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης για το μέλλον της εργασίας θα είναι βαθύ. Η μοντελοποίηση σχετικά με τις επιπτώσεις της υιοθέτησης τεχνολογίας στο εργατικό δυναμικό δείχνει ότι μέχρι το 2030 ενδέχεται να χρειαστεί να μεταβαίνουν μεταξύ των επαγγελμάτων ή των επιπέδων δεξιοτήτων έως και 10 εκατομμύρια άτομα ή περίπου το 30% όλων των εργαζομένων , πράγμα που επηρεάζει τους εργαζομένους υψηλότερης και χαμηλής ειδίκευσης πολύ διαφορετικά. Τείνει να αυξήσει τους εργαζομένους υψηλής ειδίκευσης, για παράδειγμα, κάνοντας τους Μηχανικούς πιο αποτελεσματικούς.
Αυτό τείνει να αυξήσει τη ζήτηση για τις υπηρεσίες που παρέχουν αυτοί οι επαγγελματίες, γεγονός που με τη σειρά του αυξάνει την απασχόλησή τους. Αντίθετα, όταν τα καθήκοντα των εργαζομένων απαιτούν λιγότερες δεξιότητες, οι εργαζόμενοι αυτοί μπορούν να αντικατασταθούν με μηχανές ευκολότερα. Βραχυπρόθεσμα, αυτό τείνει να οδηγήσει σε έλλειψη ταλέντων μεταξύ των επαγγελμάτων υψηλής ειδίκευσης – μαζί με τη μείωση των ευκαιριών απασχόλησης για εργαζόμενους με χαμηλή ειδίκευση.
Αυτή η επαγγελματική μοντελοποίηση κατά ειδίκευση δείχνει ότι η ζήτηση για επαγγέλματα εξειδικευμένα highly skilled θα αυξηθεί κατά μέσο όρο περίπου 19% από το 2017 έως το 2030, που ισοδυναμεί με 1,4% ετησίως. Αυτά τα επαγγέλματα περιλαμβάνουν ρόλους διαχείρισης σε πλήθος τομέων, καθώς και επαγγελματικούς ρόλους στην τεχνολογία της πληροφορίας και της επικοινωνίας (ΤΠΕ), στη μηχανική, στην υγεία και στη διδασκαλία. Την ίδια περίοδο, η ζήτηση για επαγγέλματα lower skilled αναμένεται να συρρικνωθεί κατά περίπου 17%. Αυτά τα επαγγέλματα περιλαμβάνουν τους διοικητικούς και γραμματειακούς ρόλους.
Συνεπώς , οι εταιρείες θα πρέπει να σχεδιάσουν τις στρατηγικές τους για το ταλέντο με τον ίδιο βαθμό προσοχής όπως και τις επιχειρηματικές τους στρατηγικές.
Πώς όλο το παραπάνω επηρεάζει το Επάγγελμα του Μηχανικού & τον «μικρόκοσμο» του;
Φυσικά όλα τα επαγγέλματα , τα οποία απευθύνονται σε τομείς οι οποίοι εξελίσσονται συνεχώς και ραγδαία όπως οι Κατασκευές , η παραγωγική Βιομηχανία , η μεταποίηση , η Έρευνα , η Τεχνολογία των πραγμάτων, η Ενέργεια ,ο Ορυκτός Πλούτος αλλά και το Περιβάλλον και η Κυκλική Οικονομία , καθώς και άλλα πολλά επαγγέλματα τα οποία απευθύνονται και χρειάζονται τις δεξιότητες των Μηχανικών επηρεάζονται από τις απαιτήσεις της Εποχής για ανάπτυξη δεξιοτήτων και ταλέντων, πέρα από το βασικό ακαδημαϊκό υπόβαθρο τους.
Το ερώτημα είναι πως ο Μηχανικός θα καταφέρει να εξέλθει του «μικρόκοσμού» του;
Μα φυσικά , μέσω του Τεχνικού Επιμελητηρίου, Φορέα έκφρασης και ανάπτυξης της επιστημοσύνης του Μηχανικού.
Φορέα που πέραν του θεσμικού του ρόλου ως Σύμβουλος του Κράτους και των Φορέων του ευρύτερα, καθώς και της Ιδιωτικής Πρωτοβουλίας, αποτελεί και το όργανο έκφρασης και διασύνδεσης των Μηχανικών.
Με την ευκαιρία των διαδικασιών που ξεκινούν για την ανάδειξη – συγκρότηση των οργάνων του ΤΕΕ, και ειδικότερα του ΤΕΕ/ΤΑΚ, πρέπει οι παρατάξεις του κατήλθαν στις Εκλογές της 3/11/2019 , να συμπεριλάβουν στις προγραμματικές-προπαρασκευαστικές διαδικασίες και θέματα ανάπτυξης , θέματα επιμόρφωσης και συγχρονισμού του επαγγέλματος του Μηχανικού με τις απαιτήσεις της εποχής, και πολύ περισσότερο του μέλλοντος.
Οι αναλύσεις και οι Μελέτες οφείλουμε να είναι οδηγός στην εξέλιξη του επαγγέλματος, μακριά από κλαδικές κινήσεις προστατευτισμού, μιας και οφείλουμε σαν γενιά και επιστήμονες να παραμένουμε ‘openmind’.
Για να καταφέρουμε όμως σαν επάγγελμα να αναπτυχθούμε πρέπει να συμβάλουμε στην Ανάπτυξη της ευρύτερης Κοινωνίας στην οποία δραστηριοποιούμαστε.
Παρακάτω κάποιες προτάσεις Ανάπτυξης όπως αυτές κατατέθηκαν από την Δημοκρατική Κίνηση Μηχανικών Ανατολικής Κρήτης την περασμένη διαχειριστική περίοδο, οι οποίες ίσως θα έπρεπε να αποτελέσουν οδηγό για την σύγκλιση και την απαιτούμενη συνέργεια:
«Είναι αναγκαίο λοιπόν να στηριχθεί άμεσα με έργα και νομοθετικό έργο που πραγματικά να στηρίζει:
– τη Χημική Βιομηχανία, τη Φαρμακευτική Βιομηχανία, που είναι εξωστρεφείς κλάδοι. Αυτοί αλλά και ο Τομέας των Υλικών, των Κατασκευών, της περιβαλλοντικής βιομηχανίας και της Ενέργειας λόγω και του υψηλού επιστημονικού δυναμικού που διαθέτει η χώρα αποτελούν ένα εθνικό κεφάλαιο ανθρώπινων πόρων με υψηλή εξειδίκευση.
– την ενθάρρυνση και στήριξη των μεταποιητικών επιχειρήσεων για την ανάπτυξη προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας που θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας της ελληνικής βιομηχανίας και οικονομίας.
– τη βελτίωση και ανάπτυξη των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού των επιχειρήσεων με βάση τις πραγματικές σύγχρονες απαιτήσεις μέσα από τα προγράμματα χρηματοδότησης και ανάπτυξης των επιχειρήσεων που εντάσσονται στον αναπτυξιακό νόμο.
– την Ισορροπία στο αστικό, γεωργικό, βιομηχανικό και φυσικό περιβάλλον ώστε να διαπλέκονται σε μια ενότητα όπου ο ανταγωνισμός δίνει τη θέση του στη συμπληρωματικότητα και τη συνεργασία.
– Σημαντικός δείκτης για την ανάπτυξη της Περιφέρειας Κρήτης είναι η ύπαρξη ενός αξιόπιστου, σύγχρονου και ασφαλούς οδικού δικτύου. Εξάλλου σημαντικός παράγοντας για την οικονομία είναι το κόστος των μεταφορών που είναι και ο μεγάλος καταναλωτής καυσίμων – προϊόντων πετρελαίου και εξάρτησης της χώρας. Η απεξάρτηση από τις εισαγωγές και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μεταφορών, με έμφαση στους εγχώριους πόρους, προωθεί την εξοικονόμηση κεφαλαίων προς όφελος της επιχειρηματικότητας και βοηθάει στην έξοδο από την κρίση. Ιδιαίτερα για την περίπτωση του ΒΟΑΚ δε μπορεί να μη σχεδιάζεται λαμβάνοντας υπόψη τα σύγχρονα ενεργειακά δεδομένα, τις εναλλακτικές μορφές καυσίμων και ιδιαίτερα την ηλεκτροκίνηση. Είναι σημαντικό για την περίπτωση του η θέσπιση της πρώτης Green Line, με πρόβλεψη στη μελέτη Στρατηγικού Σχεδιασμού του για την κατασκευή σταθμών παροχής εναλλακτικών μορφών καυσίμων και σύνδεση με τη μείωση του κόστους μετακίνησης μεταξύ των μεγάλων αστικών κέντρων. Με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί αύξηση της ζήτησης του μεταφορικού αγαθού του ΒΟΑΚ, μείωση των ρύπων και εξοικονόμηση καυσίμων, βελτιώνοντας την πολλαπλασιαστική του επίδραση στην οικονομία της Κρήτης. Δημιουργείται επίσης ένα σημείο αναφοράς για την επέκταση και διείσδυση του δικτύου ηλεκτροκίνησης ή/και άλλων εναλλακτικών καυσίμων που βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα σε όλη την Περιφέρεια για την μελλοντική επίτευξη των στόχων του 2050, περί μείωσης αερίων του θερμοκηπίου.
Για την οικονομική πρόοδο είναι βεβαίως σημαντικό να γνωρίζουμε τους δυναμικούς κλάδους της Βιομηχανίας στην Ελλάδα με βάση τις σημερινές διεθνείς συνθήκες. Σημαντικό ποσό των Ευρωπαϊκών ενισχύσεων ξοδεύονται στην έρευνα και τα ερευνητικά μας ιδρύματα έχουν να επιδείξουν σημαντικές επιτυχίες αλλά τα αποτελέσματα δεν περνούν στην παραγωγική διαδικασία και στη βιομηχανία. Άρα τίθεται και θέμα Νομοθετικού πλαισίου , θέμα διασύνδεσης και συνεργασιών υψηλής απόδοσης στο εγχώριο ΑΕΠ».
Οι συνεργασίες επιβάλλονται πλέον από την Κοινωνία σε όλα τα επίπεδα, η οποία μετασχηματίζεται και ακολουθεί εν δυνάμει σε ένα πολιτικό μοντέλο ‘ηθικού κοινωνικού καπιταλισμού’.