Εκτός από τα μεγάλα ποσοστά που κατέγραψε ο Νίκος Ανδουλάκης σε όλη την Κρήτη εξαιρετικά ενθουσιώδεις ήταν και οι πανηγυρισμοί στην ελλαδική μεγαλόνησο. Από άκρη σ’ άκρη του νησιού «αναστήθηκε» σε επίπεδο εικόνας το παλιό ΠΑΣΟΚ, που η Κρήτη αποτελούσε ένα από τα κάστρα του και τα σύμβολά του. Χαρούμενα πρόσωπα, προσδοκίες και υπεραισιόδοξες δηλώσεις έδιναν τον τόνο μετά την επισημοποίηση των αποτελεσμάτων της μεγάλης νίκης του Νίκου Ανδρουλάκη, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να τον αποκαλέσουν και μελλοντικό πρωθυπουργό. Και αυτοί οι άνθρωποι, που χρόνια καταπιέζονται ανάμεσα σε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, δείχνουν να το πιστεύουν. Θεωρούν ότι «επέστρεψαν» στην πολιτική.
Η αναφορά στην κρητική καταγωγή δεν σχετίζεται όμως μόνο με την εντοπιότητα. Κυρίως αφορά στη μακρά πολιτική παράδοση που ανάγεται στον Ελευθέριο Βενιζέλο, που θεωρείται ο θεμελιωτής στην Ελλάδα αυτού του χώρου που αδόκιμα επιστημονικά ονομάζεται πολιτικό κέντρο. Και οι Κρητικοί θεωρούν ότι είναι στο πολιτικό τους DNA, με νεότερο συνεχιστή τον Ανδρέα Παπανδρέου. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πατέρας του Κωνσταντίνος, είναι για τους Κρητικούς μια παρέκκλιση του όρου που συγκυριακά καρπώνεται τον σκληρό του πυρήνα. Και αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι με την πολιτική ιστορία, είναι μάλλον έτσι.
Αυτή είναι, λοιπόν, μια από τις παρακαταθήκες που πρέπει να διαχειριστεί στην Κρήτη και πανελλαδικά ο Νίκος Ανδρουλάκης. Δεν είναι δηλαδή μόνον ο «επαναπατρισμός» ψηφοφόρων από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά η ηγεμονία στον χώρο του κέντρου με όρους κοινωνικών πολιτικών, που θα προσελκύσει τόσο τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα όσο και τη μεσαία τάξη. Η κλίση μέχρι τώρα, παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα περί ίσως αποστάσεων, προς τη Νέα Δημοκρατία, κάνει αυτό το έργο πιο δύσκολο για τον νέο αρχηγό. Ο Νίκος Ανδρουλάκης για να μπορέσει να πατήσει γερά στα πόδια του πρέπει να εισπράξει την κυβερνητική φθορά, που μέχρι τώρα δεν το έχει κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτή πολιτική έχει ανάγκη δύο πράγματα: την ελπίδα για οικονομική και κοινωνική ασφάλεια, καθώς και μια νέα ρεαλιστική πρόταση.
Ο πολιτικός χρόνος στην Ελλάδα είναι λόγω της πανδημίας για μια ακόμη φορά πυκνός και συμπυκνωμένος. Η στελέχωση του επιτελείου του κ. Ανδρουλάκη πέρα από ανθρώπους που εμπιστεύεται πρέπει να γίνει και με όρους αντίληψης της σύγχρονης πραγματικότητας που θα συνδυάζει τη διαχείριση της ιστορικής παράδοσης με τις σύγχρονες προκλήσεις. Αν ο κ. Ανδρουλάκης έχει διαβάσει σωστά τις τάσεις της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, τότε τα πράγματα θα είναι πιο στρωτά γι’ αυτόν. Αντιθέτως, αν προσπαθήσει να αναβιώσει ένα κόμμα με όρους της δεκαετίας του 1980 και του 1990, γιατί έτσι το θυμούνται ακόμη και οι νεότεροι υποστηρικτές του, κινδυνεύει να χάσει το στοίχημα. Η αντίληψη του πολιτικού κέντρου στον τόπο καταγωγής του μπορεί να αποτελέσει οδηγό στο βαθμό που υπενθυμίζει τη διαφοροποίηση από τον νεοφιλελευθερισμό και τη συντήρηση από τη μια και πειραματικές παλινωδίες από την άλλη.
Η σύγχρονη κρητική διάσταση του πολιτικού κέντρου, όπως εκφράστηκε χθες στις εσωκομματικές εκλογές είναι η συμμετοχή των νέων ανθρώπων. Και αυτή είναι η πραγματική «προίκα» που δεν πρέπει να σπαταλήσει ο νέος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ.