Έχει ταυτιστεί με το αλάτι, που δίνει γεύση και νοστιμιά στα πιάτα μας, έχει γίνει γνωστό όμως για τις αρνητικές του επιπτώσεις στην υγεία όταν καταναλώνεται σε υψηλές ποσότητες. Στην πραγματικότητα εμπεριέχεται σε πλήθος τροφών και αποτελεί ένα μέταλλο απολύτως απαραίτητο για τον οργανισμό. Ο λόγος για το ιώδιο, το οποίο, σύμφωνα με την διαιτολόγο Julia Zumpano, «είναι κρίσιμο σε κάθε στάδιο της ζωής και διαδραματίζει ζωτικό ρόλο. Είναι, επομένως, σημαντικό να λαμβάνετε επαρκείς ποσότητες ιωδίου, χωρίς βέβαια να υπερβάλλετε».
Το ιώδιο βοηθά το σώμα να αναπτυχθεί και να λειτουργήσει καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, ξεκινώντας από την εμβρυϊκή φάση. Διαδραματίζει, επίσης, ξεχωριστό ρόλο στη θεραπεία ή την πρόληψη ορισμένων παθήσεων και ασθενειών. Η αλήθεια είναι ότι γνωρίζουμε πολύ λίγα για τα οφέλη αυτού του μετάλλου στην υγεία. Η Cleveland Clinic αποκαλύπτει τα κυριότερα, διευκρινίζοντας πόση ποσότητα χρειάζεστε πραγματικά:
1. Υποστηρίζει την υγεία του θυρεοειδούς
Η ορθή λειτουργία των αδένων του θυρεοειδούς είναι κομβική για τη συνολική υγεία. Μεταξύ άλλων, ο θυρεοειδής ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματος, συμβάλλει στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και τη νοητική δραστηριότητα και διασφαλίζει την υγεία της καρδιάς, τη σωστή λειτουργία του μεταβολισμού και την πέψη. «Χωρίς ιώδιο, όμως, το σώμα δεν μπορεί να παράξει θυρεοειδικές ορμόνες», διευκρινίζει η δρ. Zumpano. Ο θυρεοειδής παγιδεύει το ιώδιο στο σύστημα και το μετατρέπει σε θυρεοειδικές ορμόνες. Η υπερβολική (υπερθυρεοειδισμός) ή ανεπαρκής (υποθυρεοειδισμός) ποσότητα αυτών των ορμονών είναι πιθανό να επηρεάσει κρίσιμες λειτουργίες του οργανισμού.
2. Προωθεί την ανάπτυξη του εγκεφάλου από την εμβρυϊκή φάση
Οι θυρεοειδικές ορμόνες υποστηρίζουν την ανάπτυξη και τη λειτουργία του εγκεφάλου καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, ξεκινώντας από την εμβρυϊκή φάση, όπου το έμβρυο βρίσκεται και αναπτύσσεται στη μήτρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Και σε αυτό το χρονικό στάδιο, η ύπαρξη επαρκούς ποσότητας ιωδίου για την παραγωγή αρκετών θυρεοειδικών ορμονών είναι ζωτικής σημασίας.
Η Αμερικανική Ένωση Θυρεοειδούς και η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής συνιστούν στις γυναίκες που είναι ή σχεδιάζουν να μείνουν έγκυες και σε εκείνες που θηλάζουν να λαμβάνουν μια προγεννητική πολυβιταμίνη, που περιέχει 150 mcg ιωδίου. Σημειώνεται ότι οι έγκυες και οι θηλάζουσες γυναίκες πρέπει να καταναλώνουν σχεδόν διπλάσια ποσότητα ιωδίου, για να εξασφαλίσουν αρκετό, τόσο για τον εαυτό τους, όσο και την υγιή ανάπτυξη του εμβρύου, συμβουλεύει η δρ. Zumpano. «Χωρίς αυτό, υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος για νευρολογική αναπηρία και προβλήματα ανάπτυξης».
Το μητρικό γάλα περιέχει επίσης ιώδιο, αλλά η περιεκτικότητα ποικίλει ανάλογα με τις ποσότητες ιωδίου που καταναλώνει η μητέρα.
3. Βοηθά στη διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας στην παιδική ηλικία
Η επαρκής κατανάλωση ιωδίου είναι ζωτικής σημασίας για τα παιδιά. Η ελλιπής πρόσληψη του μετάλλου μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσονται οι δεξιότητες σκέψης και συλλογισμού. Τα παιδιά με συνεχιζόμενη μέτρια έως σοβαρή ανεπάρκεια ενδέχεται να παρουσιάσουν μειωμένη νοημοσύνη.
4. Αντιμετωπίζει και προλαμβάνει τους ινοκυστικούς μαστούς
Οι ινοκυστικοί μαστοί είναι μια μη καρκινική πάθηση που προκαλεί επώδυνα ογκίδια και ευαισθησία στο στήθος. Προσβάλλει το 50% των γυναικών κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Οι ειδικοί αναγνωρίζουν την ανεπάρκεια ιωδίου ως πιθανό παράγοντα πρόκλησης της πάθησης, ενώ μια παλιότερη μελέτη υποστηρίζει ότι η θεραπεία με ιώδιο μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων των ινοκυστικών μαστών.
5. Λειτουργεί ως φυσικό αντισηπτικό για τις δερματικές πληγές
Η ιωδιούχος ποβιδόνη είναι μια μορφή ιωδίου που λειτουργεί ως τοπικό αντισηπτικό και χρησιμοποιείται σε ήπια κοψίματα, πληγές και εγκαύματα. Σκοτώνει τα βακτήρια και βοηθά στην πρόληψη ή τη θεραπεία της λοίμωξης, συμβάλλοντας στην επιτάχυνση της επούλωσης των πληγών.
Ποιες είναι οι καλύτερες πηγές ιωδίου;
Το ιώδιο εμπεριέχεται, όπως είναι γνωστό, στα περισσότερα προϊόντα αλατιού, με τους ειδικούς να επισημαίνουν, ωστόσο, ότι δεν χρειάζεται να καταναλώνετε υπερβολικές ποσότητες αλατιού για να λαμβάνετε τις απαραίτητες ποσότητες ιωδίου, δεδομένου ότι το υπερβολικό αλάτι συσχετίζεται με μια σειρά από προβλήματα υγείας. Άλλωστε, όπως επισημαίνει η Cleveland Clinic, το ιώδιο βρίσκεται φυσικά στο έδαφος και τον ωκεανό, επομένως υπάρχουν πολλές τροφικές πηγές ιωδίου, όπως ψάρια και θαλασσινά, γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά και τρόφιμα με βάση τη σόγια.
Επιπλέον, οι πολυβιταμίνες και οι προγεννητικές βιταμίνες μπορεί να περιέχουν ορισμένες ποσότητες ιωδίου, ενώ διατίθενται και συμπληρώματα ειδικά για το ιώδιο. Η δρ. Zumpano προτείνει, ωστόσο, να συμβουλευτείτε έναν ειδικό πριν ξεκινήσετε τη λήψη συμπληρωμάτων. «Η ανεπάρκεια ιωδίου δεν είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο στον δυτικό κόσμο, αλλά, εάν έχετε κάποια υποψία, μια εξέταση αίματος θα σας αποκαλύψει εάν χρειάζεστε περισσότερο ιώδιο ή όχι». Η ίδια τονίζει ότι ενώ είναι σημαντικό να λαμβάνετε τις απαραίτητες για τον οργανισμό ποσότητες ιωδίου, η υπερβολική πρόσληψη αυτού του μετάλλου μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα, όπως τοξικότητα, βρογχοκήλη και υπερθυρεοειδισμό, αυξάνοντας παράλληλα τον κίνδυνο φλεγμονής και καρκίνου του θυρεοειδούς.
