O επόμενος παγκόσμιος πόλεμος θα είναι για το νερό, λέει μια ζοφερή πρόβλεψη. Η πατρότητα της φράσης αποδίδεται στον πρώην Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Μπούτρος-Μπούτρος Γκάλι. Την ίδια προειδοποίηση έχουν απευθύνει έκτοτε και άλλοι διεθνείς ηγέτες, ακαδημαϊκοί, δημοσιολόγοι. Ο μετέπειτα γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, το 2001 ενώ ξεκινούσε ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας», είχε πει ότι «ο οξύτατος ανταγωνισμός για τους υδάτινους πόρους, θα αποτελέσει πηγή συγκρούσεων και πολέμων στο μέλλον». Μία από τις πιο διάσημες παραλλαγές της παραπάνω φράσης είναι ότι «ο επόμενος πόλεμος στη Μέση Ανατολή είναι πιο πιθανόν να γίνει για το νερό, παρά για το πετρέλαιο», και ανήκει στον περιβαλλοντικό ακτιβιστή και συγγραφέα Λέστερ Ρ. Μπράουν.
Η λειψυδρία μας χτυπάει την πόρτα
Εκτός όμως από τις γεωπολιτικές συγκρούσεις για το νερό και το μαρτύριο της δίψας για τα 2,2 δισεκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως που δεν έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση σε κατάλληλο πόσιμο νερό (σχεδόν ο 1 στους 4), υπάρχουν οι ενδιάμεσες περιπτώσεις. Η κήρυξη της Λέρου σε κατάταση εκτάκτου ανάγκης λόγω λειψυδρίας (ο δεύτερος Δήμος μέσα σε λίγες μέρες μετά τη Φαιστό) μας θυμίζει ότι οι πόλεμοι του νερού ίσως είναι πιο κοντά μας από ό,τι φανταζόμαστε.
Επαναχρησιμοποίηση του «γκρίζου νερού»
Μια πρακτική μέθοδος για την προστασία των υδάτινων πόρων, σύμφωνα με περιβαλλοντολόγους, είναι η επαναχρησιμοποίηση του νερού. Μέθοδος γνωστή και ως ανάκτηση νερού ή ανακύκλωση νερού.
Η επαναχρησιμποίηση του νερού μπορεί να γίνει σε μαζική βιομηχανική κλίμακα ή στις αγροτικές καλλιέργειες – π.χ. για αρδευτικούς σκοπούς. Μπορεί όμως να εφαρμοστεί και σε μικρή κλίμακα στο σπίτι. Συνίσταται ιδίως για το λεγόμενο «γκρίζο νερό», αυτό που προέρχεται από ήπια οικιακή χρήση, όπως το μπάνιο και ο νιπτήρας.
Ο όρος «γκρίζο» οφείλεται στη θολή εμφάνιση και στη σύστασή του, η οποία υπολείπεται από τη σύσταση που έχει το καθαρό πόσιμο νερό (λευκό νερό) αλλά είναι καλύτερη από αυτή των λυμάτων της τουαλέτας (μαύρο νερό). Το γκρίζο νερό εκτιμάται ότι αντιστοιχεί στο 50-80% του ολικού ποσοστού των οικιακών λυμάτων. Η επαναχρησιμοποίησή του για συγκεκριμένες χρήσεις (π.χ. καθαριότητα, πότισμα, τουαλέτα) είναι εφικτή και ασφαλής, εφόσον διαχωριστεί από τα λύμματα με απλές μεθόδους διήθησης. Η επαναχρησιμοποίηση του γκρίζου νερού θεωρείται ότι αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα βήματα προς την κατεύθυνση της εξοικονόμησης νερού λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Πολλοί εφαρμόζουν αυθόρμητα πρακτικές επαναχρησιμοποίησης του νερού, ειδικά σε περιοχές που δεν περισσεύει. ‘Ομως αν υπάρχει ένας λαός που έχει εξελίξει την επαναχρησιμοποίηση του νερού (και δη του νερού της τουαλέτας) σε επιστήμη, είναι οι Ιάπωνες.
Ο νιπτήρας-καζανάκι, ανακυκλωνει το «γκρίζο νερό»
Μία από τις πιο διάσημες ιαπωνικές πατέντες, που γέννησε μιμητές στη Δύση, είναι ο νιπτήρας-καζανάκι. Με το νερό από το πλύσιμο των χεριών τροφοδοτείται η δεξαμενή για το καζανάκι της τουαλέτας. Έτσι εξοικονομούνται χρήματα από τους λογαριασμούς ύδρευσης, εφαρμόζοντας τις αρχές της περιβαλλοντικής ανακύκλωσης. Κυρίως όμως εξοικονομείται χώρος, κάτι που στην Ιαπωνία είναι συνήθως το ζητούμενο. Ίσως γι’αυτό το συγκεκριμένο «γκάτζετ» μοιάζει αντιαισθητικό και άβολο, και παραπέμπει σε διαμερίσματα-κλουβιά, που όλα είναι μικροσκοπικά και στριμωγμένα.
H designer εναλλακτική από την Κορέα
Στον αντίποδα του κιτς βρίσκεται το στιλάτο Εco Βath του κορεάτη σχεδιαστή Jang WooSeok, που θυμίζει περισσότερο έργο τέχνης παρά… είδος υγιεινής. Πρόκειται για ένα σύστημα, που ενώ ακολουθεί την ίδια φιλοσοφία με το μάλλον φτηνιάρικο «νιπτήρα-καζανάκι» των Ιαπώνων, έχει ασύγκριτα ανώτερη αισθητική. Παρκτικά είναι μία δεξαμενή νερού, με δύο μέρη: Το αριστερό χρησιμοποιεί ανακυκλωμένο νερό, και το δεξί νερό της βρύσης.
Από μπροστά μοιάζει με συνηθισμένη δεξαμενή, με τη μόνη διαφορά ότι έχει δύο μοχλούς και μικρό φωτάκι LED. To LED γίνεται πράσινο, όταν το αριστερό μέρος της δεξαμενής γεμίζει με ανακυκλωμένο νερό, ώστε ο χρήστης μπορεί να πατήσει το μοχλό για την τουαλέτα. Όταν το LED είναι κόκκινο, σημαίνει ότι η δεξαμενή δεν έχει γεμίσει ακόμα. Ο χρήστης τραβάει τον μοχλό, πλένει τα χέρια του και περιμενει να γεμίσει η δεξαμενή.
