Η εκτενής αναφορά στην διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου, μέσω του Gregy που έγινε κατά την χθεσινή συνάντηση Μητσοτάκη – Αλ Σίσι στο Ελ Αλαμέιν, όπως και η δέσμευση των δύο κυβερνήσεων να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες, αποτελούν ασφαλώς μια ακόμη επαναβεβαίωση της στρατηγικής σημασίας του έργου.
Το ίδιο και η παρουσία και συμμετοχή στις ομάδες εργασίας, τόσο του πρωθυπουργικού συμβούλου για τα ενεργειακά Νίκου Τσάφου, όσο και των αιγυπτίων υπουργών Πετρελαίου Ταρεκ Μόλα και Ενέργειας – Ανανεώσιμων Πηγών, Μοχάμεντ Σάκερ.
Τα πιο απαιτητικά ωστόσο είναι τα επόμενα βήματα για το έργο, το οποίο έλαβε πρόσφατα από τις Βρυξέλλες θετική βαθμολογία για την ένταξή του στα έργα PCI/PMI. Το φθινόπωρο ξεκινά η ανάθεση εκπόνησης των τριών πιο βασικών και κρίσιμων μελετών: Της περιβαλλοντικής, του final engineering και η πιο δύσκολη και πιο κοστοβόρα όλων, η «seabed mapping», αυτή που αφορά την απεικόνιση του βυθού με ειδικό σκάφος κατά μήκος της υποθαλάσσιας διαδρομής των 954 χιλιομέτρων.
Η εκτιμώμενη διάρκεια της μελέτης είναι ένα 6μηνο στο καλό σενάριο, η εύρεση του κατάλληλου πλοίου θα γίνει με διαγωνισμό το φθινόπωρο, ενώ τα μεγάλα βάθη, όπως αυτά της Αν. Μεσογείου, απαιτούν τεχνογνωσία και εμπειρία που διαθέτουν ελάχιστες εταιρείες παγκοσμίως. Και μπορεί η Elica Group να έχει υπολογίσει ως ένα ενδεικτικό προϋπολογισμό, το ποσό των 15 εκατ. ευρω, ωστόσο εύκολα τα κόστη μπορεί να ξεφύγουν.
Τα μεγάλα βάθη, τα κόστη και τα ρίσκα
Είναι μια διαδικασία εξαιρετικά περίπλοκη, αφού η διεξαγωγή της μελέτης αφορά σημεία σε μεγάλα βάθη και σε μια διαδρομή κατά μήκος της οποίας δεν έχει μέχρι σήμερα γίνει άλλη αναλυτική απεικόνιση. Τυχόν κακοκαιρία αναπόφευκτα θα παρατείνει την μελέτη, αυξάνοντας τη δαπάνη και μεταθέτοντας προς το μέλλον την λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης, (FID), η οποία στο καλό πάντα σενάριο, τοποθετείται κάπου μέσα στο 2024.
Σε αυτή την φάση βρίσκεται το έργο της διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου, εκτιμώμενου προϋπολογισμού 3,5 δισ ευρώ, μαζί με τις επενδύσεις σε αιολικά και φωτοβολταικά επί αιγυπτιακού εδάφους, για τις οποίες αρκετοί όμιλοι έχουν μεταφέρει στην Elica Group το ενδιαφέρον τους.
Το μετοχικό κεφάλαιο της Elica Group αρχίζει να σχηματοποιείται, ο Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς της Αιγύπτου (EETC), η Elica και ο ΑΔΜΗΕ κατέχουν έκαστος μερίδιο 33,3% και εκτιμάται ότι η σύμπραξη θα επιτρέψει, μέσα από την ανταλλαγή της τεχνικής, εμπορικής και χρηματο-οικονομικής τεχνογνωσίας τους, την ταχύτερη υλοποίηση πολλών διαδικασιών.
Τα πάντα ωστόσο θα αποκρυσταλλωθούν τον Νοέμβριο, οπότε και αναμένεται η οριστική ανακοίνωση από τις Βρυξέλλες της λίστας των έργων PCI/PMI που θα τύχουν ευρωπαϊκής επιδότησης. Τότε, οι τρεις μέτοχοι θα ζυγίσουν την επιδότηση που αναλογεί στο Gregy (σσ: θεωρητικά δικαιούται έως και το 50% της αξίας της συνολικής επένδυσης), ώστε μαζί με τη χρηματοδότηση που θα έχουν εξασφαλίσει από ξένες τράπεζες, να λάβουν και την τελική επενδυτική τους απόφαση.
Επανάχαραξη διαδρομής μέσω της ΑΟΖ Ελλάδας – Αιγύπτου
Σημειωτέον ότι η διαδρομή του Gregy έχει από πέρυσι επαναχαραχθεί, προκειμένου να μην τέμνει, όπως αρχικά, την περιοχή του τουρκολυβικού μνημονίου, αλλά να διέρχεται αποκλειστικά μέσα από τις συντεταγμένες που ορίζει η συμφωνία για την μερική οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών Ελλάδας-Αιγύπτου.
Το GREGY, ακριβώς επειδή αναμένεται να ενισχύσει την δυνατότητα μεταφοράς μεταξύ Ελλάδας και γειτονικών χωρών της ΕΕ, απελευθερώνει χωρητικότητα στις υπάρχουσες διασυνδέσεις όπου απαιτούνται υψηλότερες ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη προσομοίωσης της Elica, η οποία εστιάζει στα ελληνικά σύνορα με Ιταλία και Βουλγαρία, το έργο μπορεί να αυξήσει τη καθαρή μεταφορά ενέργειας μεταξύ 503 και 730 MW/h για την περίοδο 2028 – 2057. Στην πράξη, αυτό θα οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές, μεγαλύτερη ρευστότητα της αγοράς και μειωμένη ανάγκη για εφεδρείες.
Καταρχήν προβλέπεται η μεταφορά ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ έως 3 GW από την Αίγυπτο στην Ελλάδα και αντίστοιχα από την Ελλάδα στην Ευρώπη, η οποία σε απώτερο στάδιο θα μπορούσε να αυξηθεί. Η εταιρεία έχει ανακοινώσει ότι προτίθεται να αναπτύξει στην αφρικανική χώρα επενδύσεις συνολικής ισχύος 9,5 GW.
