Κάθε άνθρωπος γερνάει με το δικό του ρυθμό και αυτός είναι ο λόγος που κάποιοι φαίνονται γερασμένοι από τα 60 τους χρόνια, ενώ άλλοι είναι ακμαίοι ακόμη και μετά τα 80.
Κάποιος δηλαδή μπορεί να είναι χρονολογικά γέρος, αλλά βιολογικά πολύ νεότερος από την πραγματική του ηλικία.
Η βιολογική ηλικία αναφέρεται και ως επιγενετική ηλικία. Το επιγονιδίωμα αποτελείται από χημικές ενώσεις που τροποποιούν ή σημαδεύουν το γονιδίωμα με τρόπο που του υποδεικνύουν τι, πού και πότε να το κάνει.
Αυτές οι αλλαγές επηρεάζονται από περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως το άγχος, η διατροφή, τα φάρμακα και η ρύπανση και μπορούν να μεταβιβαστούν από κύτταρο σε κύτταρο καθώς διαιρούνται, και από γενιά σε γενιά. Είναι επίσης αναστρέψιμες, όπως έδειξε νέα μελέτη, στην οποία έξι γυναίκες από 46 έως και 65 ετών κατάφεραν να μειώσουν τη βιολογική τους ηλικία μετά από ένα πρόγραμμα οκτώ εβδομάδων που περιελάμβανε αλλαγές στη διατροφή, τον ύπνο και την άσκηση.
Έξι στους δέκα ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τουλάχιστον μία χρόνια νόσο και τέσσερις στους δέκα ενήλικες έχουν δύο ή περισσότερες. Αυτές οι ασθένειες αποτελούν κύρια αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας και επιβαρύνουν σημαντικά το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και την κοινωνία γενικότερα. Η ίδια η γήρανση έχει αναγνωριστεί ως ένας κοινός μοχλός χρόνιων ασθενειών και ένας σημαντικός στόχος για την επέκταση της διάρκειας της ανθρώπινης υγείας.
Το βιολογικό μας ρολόι, το οποίο επηρεάζεται από τη μεθυλίωση των κυττάρων, τη διαδικασία που πραγματοποιείται στον οργανισμό με φυσικό τρόπο και μεταβάλλει χημικά το DNA, αποτελεί δείκτη αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων στη μείωση της βιολογικής ηλικίας.
Στη νέα έρευνα, οι εξετάσεις αίματος έδειξαν μείωση της βιολογικής ηλικίας έως και κατά 11 έτη σε πέντε από τις έξι γυναίκες, με τον μέσο όρο των συμμετεχουσών να παρουσιάζει μείωση κατά 4,6 χρόνια.
Οι συμμετέχουσες είχαν μέση χρονολογική ηλικία 58 ετών στην αρχή της μελέτης και όλες -εκτός από μία- είχαν μικρότερη βιολογική ηλικία.
Στο πλαίσιο της μελέτης, ζητήθηκε από τις συμμετέχουσες να καταναλώνουν καθημερινά τα ακόλουθα τρόφιμα:
- 2 φλιτζάνια σκούρα, φυλλώδη πράσινα
- 2 φλιτζάνια σταυρανθή λαχανικά
- 3 φλιτζάνια πολύχρωμα λαχανικά
- ¼ φλιτζανιού σπόρους κολοκύθας
- ¼ φλιτζανιού ηλιόσπορους
- 1 με 2 παντζάρια
- 100 γραμμάρια συκωτιού την εβδομάδα
- 5-10 αυγά την εβδομάδα
Τους ζητήθηκε επίσης να τρώνε καθημερινά δύο μερίδες προσαρμογόνων μεθυλίωσης, δηλαδή τροφές που υποστηρίζουν τη μεθυλίωση του DNA, μια διαδικασία που ελέγχει την έκφραση των γονιδίων.
Τέτοιες τροφές είναι (μια μερίδα):
- ½ φλιτζάνι μούρα, κατά προτίμηση άγρια
- 2 μέτρια σκόρδα
- 2 φλιτζάνια πράσινο τσάι, βρασμένο για 10 λεπτά
- 3 φλιτζάνια τσάι oolong, παρασκευασμένο για 10 λεπτά
- ½ κουταλάκι δεντρολίβανο
- ½ κουταλάκι του γλυκού κουρκουμάς
Ζητήθηκε επίσης από τους συμμετέχοντες να κάνουν τις παρακάτω αλλαγές στην καθημερινότητά τους:
- Να λαμβάνουν 2 κάψουλες με προβιοτικά
- Να πίνουν 8 ποτήρια νερό την ημέρα
- Να ασκούνται για τουλάχιστον 30 λεπτά
- Να κάνουν ασκήσεις αναπνοής δύο φορές την ημέρα
- Να κοιμούνται επί τουλάχιστον 7 ώρες
- Να νηστεύουν για 12 ώρες μετά το τελευταίο γεύμα της ημέρας
Καμία από τις γυναίκες δεν έκανε όλα τα παραπάνω όλες τις ημέρες, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Όσες όμως ανταποκρίθηκαν στις απαιτήσεις του προγράμματος σε ποσοστό 82% κατά μέσο όρο, είδαν σοβαρές βελτιώσεις στη βιολογική ηλικία τους.
Προηγούμενη έρευνα διαπίστωσε «ξαφνική επιτάχυνση της βιολογικής ηλικία λόγω στρεσογόνων καταστάσεων», αν και η γήρανση αντιστρέφεται όταν ο στρεσογόνος παράγοντας υποχωρεί, σημείωσαν οι συγγραφείς.
Για κάποιους, ωστόσο, το άγχος δεν είναι παροδικό και επιδρά μόνιμα στη διαδικασία της γήρανσης.
Οι άνθρωποι με χρόνια ψυχικά προβλήματα υγείας, όπως κατάθλιψη, άγχος και διπολική διαταραχή, έχουν συνήθως μεγαλύτερη βιολογική ηλικία.
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Aging.
