Η υγιής γήρανση εξαρτάται σημαντικά από τις συνήθειες του ύπνου, σύμφωνα με ερευνητές από το Ιατρικό Πανεπιστήμιο Wenzhou στην Κίνα. Σύμφωνα με τη νεότερη μελέτη τους, οι αλλαγές στον τρόπο ύπνου με την πάροδο του χρόνου συνδέονται με μειωμένες πιθανότητες καλής υγείας στην τρίτη ηλικία. Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν αρνητικά την επιτυχημένη και ενεργό γήρανση, επιβαρύνοντας την υγεία των ηλικιωμένων.
Ποια είναι τα κριτήρια που εξασφαλίζουν την υγιή γήρανση;
Υπάρχουν ορισμένα συστατικά καλής ζωής που ενισχύουν την υγιή γήρανση, σύμφωνα με τους ερευνητές, όπως:
- η απουσία χρόνιων ασθενειών, όπως ο διαβήτης, ο καρκίνος, χρόνιες πνευμονοπάθειες, καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικά επεισόδια,
- η αντίστοιχη απουσία σωματικής βλάβης, η οποία αξιολογείται από την ικανότητα ανεξάρτητης εκτέλεσης καθημερινών δραστηριοτήτων όπως το ντύσιμο, το μπάνιο και το φαγητό,
- η υψηλή γνωστική ικανότητα, η οποία αντικατοπτρίζεται από γνωστικές δοκιμασίες,
- η καλή ψυχική υγεία, η οποία καθορίζεται από χαμηλή βαθμολογία στην κλίμακα κατάθλιψης του Center for Epidemiologic Studies, όταν δεν υποδεικνύει σημαντικά καταθλιπτικά συμπτώματα,
- η ενεργή συμμετοχή στη ζωή, που αποδεικνύεται από τη συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες, όπως η συναναστροφή με φίλους, η συμμετοχή σε παιχνίδια όπως το mahjong ή το σκάκι και σε κοινοτικές εκδηλώσεις.
Προγενέστερες μελέτες έχουν ταυτίσει τον ανεπαρκή ή υπερβολικό ύπνο με δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, εντούτοις, ο αντίκτυπος των αλλαγών της διάρκειας ύπνου με την πάροδο του χρόνου στην υγιή γήρανση, δεν είναι σαφής.
Οι τροχιές ύπνου στο μικροσκόπιο των ερευνητών
Στη μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο BMC Public Health, οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από 3.306 συμμετέχοντες χωρίς σοβαρές χρόνιες παθήσεις κατά την έναρξη της μελέτης το 2011, που είχαν φτάσει σε ηλικία 60 ετών ή μεγαλύτερη, έως το 2020. Η διάρκεια του ύπνου τους αξιολογήθηκε το 2011, το 2013 και το 2015, συνδυαστικά με τον νυχτερινό ύπνο και τους ημερήσιους ύπνους για τον υπολογισμό των συνολικών ωρών ύπνου.
Οι ερευνητές εντόπισαν πέντε διαφορετικές πορείες της διάρκειας ύπνου μέσα σε 9 έτη: φυσιολογική-σταθερή (26,1% των συμμετεχόντων), μακροχρόνια-σταθερή (26,7%), μειούμενη (7,3%), αυξανόμενη (13,7%) και βραχυχρόνια-σταθερή (26,2%).
Η σχέση ύπνου και γήρανσης
Με το πέρας της έρευνας και με την εκτίμηση παραγόντων όπως η ηλικία, το φύλο, η οικογενειακή κατάσταση, το επίπεδο εκπαίδευσης, οι δαπάνες του νοικοκυριού, οι συμπεριφορές του τρόπου ζωής και ο σωματότυπος, οι επιστήμονες κατέληξαν στο ότι:
- οι συμμετέχοντες με αυξανόμενη και ελάχιστη σταθερή πορεία ύπνου παρουσίασαν σημαντικά χαμηλότερες πιθανότητες επιτυχούς γήρανσης,
- η φθίνουσα πορεία ύπνου είχε παρεμφερές αποτέλεσμα, αν και αυτό δεν ήταν στατιστικά σημαντικό,
- συνολικά, μόνο το 13,8% πληρούσε τα κριτήρια της υγιούς γήρανσης μέχρι το 2020,
- η συνήθης μικρότερη και μεγαλύτερη διάρκεια ύπνου με την πάροδο του χρόνου ενδέχεται να εμποδίζει την επιτυχή γήρανση, διαταράσσοντας τη φυσιολογική και ψυχολογική ευεξία,
- η διατήρηση σταθερής και επαρκούς διάρκειας ύπνου συνέβαλε στην υγιή γήρανση.
