Ενιαίο κράτος πρόνοιας και κοινωνικής προστασίας για το σύνολο των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το οποίο θα καλύπτει τις ανάγκες των ευρωπαίων πολιτών (παιδιών, εφήβων, νέων ενηλίκων και γηραιότερων) με ορίζοντα το 2030. Καλά σχεδιασμένο ώστε να απορροφά τους μελλοντικούς οικονομικούς κλυδωνισμούς και να παρέχει ασφάλιση έναντι νέων κοινωνικών κινδύνων.
Και το βασικότερο: το νέο σύστημα κοινωνικής προστασίας και πρόνοιας να χρηματοδοτείται λιγότερο από τη φορολογία του εισοδήματος που προέρχεται από την εργασία και περισσότερο από φόρους επί του κεφαλαίου, του πλούτου, της κληρονομιάς, της κατανάλωσης και των εκπομπών άνθρακα.
Η έκθεση
Πρόκειται για την πρόταση της ομάδας υψηλού επιπέδου για το μέλλον του κράτους κοινωνικής προστασίας και πρόνοιας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η σύνταξη της έκθεσης ανατέθηκε στην ενδεκαμελή ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου – υπό την προεδρία της κυρίας Αννας Διαμαντοπούλου – από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εκπονήθηκε μεταξύ των μηνών Νοεμβρίου 2021 και Δεκεμβρίου 2022.
«Το θαύμα του ευρωπαϊκού κράτους πρόνοιας βασιζόταν θεμελιωδώς στην οικονομική στήριξη των αδυνάτων βάσει του εισοδήματος» σημειώνει στο εισαγωγικό της σημείωμα η κυρία Διαμαντοπούλου. «Ωστόσο σήμερα αυτό δεν είναι αρκετό» προσθέτει. Υπάρχει αυξανόμενη ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στις κοινωνικές επενδύσεις, με βάση ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έλαβε υπόψη της η ομάδα των εμπειρογνωμόνων, οι δείκτες κοινωνικών δαπανών για τους ηλικιωμένους δείχνουν μια επιδείνωση έως το 2070 ιδιαιτέρως ως προς το ποσοστό των συντάξεων επιζώντων σε σχέση με το ΑΕΠ.
Επίσης τα στοιχεία δείχνουν μείωση του πληθυσμού κατά 5% και αύξηση του αριθμού των Ευρωπαίων που θα είναι άνω των 65 ετών.
Η οικονομική βιωσιμότητα του κράτους πρόνοιας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον αριθμό των ανθρώπων στην απασχόληση και πόσο παραγωγικοί είναι, καθώς και από τα έσοδα που αντλούνται δίκαια από όλες τις πιθανές πηγές χρηματοδότησης, σημειώνει η έκθεση.
Απασχόληση
Ως εκ τούτου, τα χαμηλά επίπεδα απασχόλησης δεν είναι οικονομικά ανεκτά. Συνεπώς είναι σημαντικό για την κοινωνία να αξιοποιήσει τις δυνατότητες του καθενός και να επιτρέψει στους ανθρώπους να ευδοκιμήσουν σε αγορές εργασίας χωρίς αποκλεισμούς, προωθώντας θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας και με ισότητα των φύλων και με ενσωμάτωση μεταναστών και μειονεκτικών ομάδων. Τα βασικά σημεία των προτάσεων της έκθεσης περιλαμβάνουν τα εξής:
Για τα παιδιά
Ολα τα παιδιά κάτω των 3 ετών θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε δωρεάν υψηλής ποιότητας ολοήμερες υπηρεσίες προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας διευκολύνοντας τους ανθρώπους να συνδυάσουν την επαγγελματική και την οικογενειακή ζωή και τις γυναίκες στην εργασία.
Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να παρέχουν ελάχιστο εισοδήματος για ευάλωτες οικογένειες με παιδιά όπως είναι οι μονογονεϊκές και πολύτεκνες οικογένειες.
Οι ενήλικοι
Ολοι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να έχουν πρόσβαση και να συμβάλλουν στην επαρκή κοινωνική προστασία, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Τα κράτη-μέλη πρέπει να εξασφαλίσουν ποιοτική εργασία, αξιοπρεπές και ασφαλές εισόδημα, αυτονομία στα εργασιακά καθήκοντα, καλή σωματική και ψυχική υγεία, ευκαιρίες για επαγγελματική εξέλιξη και κατάλληλη ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Ηλικιωμένοι
Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να εξετάζουν στοχευμένα κίνητρα που να καθιστούν ευκολότερη τη σταδιακή μετάβαση στη συνταξιοδότηση, καθώς και σε μεγαλύτερη ηλικία.
Περίθαλψη
Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν τη διαθεσιμότητα υπηρεσιών φροντίδας υψηλής ποιότητας, προσβάσιμες σε όλους.
