Μικρά, τεχνητά έξυπνα κουτιά δεμένα σε κορμούς δέντρων στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας είναι το τελευταίο όπλο στο οπλοστάσιο των επιστημόνων και των περιβαλλοντολόγων που μάχονται κατά των καταστροφικών εισβολέων της ζούγκλας.
Τα κουτιά, που ονομάζονται «κουρουπίρες» από ένα λαϊκό πλάσμα του δάσους που κυνηγά κυνηγούς και λαθροθήρες, διαθέτουν αθλητικούς αισθητήρες και λογισμικό που έχει εκπαιδευτεί «για να αναγνωρίζει τους ήχους αλυσοπρίονων και τρακτέρ ή οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει αποψίλωση των δασών», δήλωσε στο AFP ο υπεύθυνος του έργου Τιάγκο Αλμέιδα.
«Καταγράψαμε τον ήχο των αλυσοπρίονων και των τρακτέρ στο δάσος. Στη συνέχεια, όλοι οι ήχοι που συλλέχθηκαν διαβιβάστηκαν στην ομάδα τεχνητής νοημοσύνης για να εκπαιδευτεί για το πρόγραμμα ώστε να αναγνωρίζει μόνο αυτούς τους ήχους και όχι τους χαρακτηριστικούς ήχους του δάσους, όπως τα ζώα, τη βλάστηση και τη βροχή», εξήγησε.
Μόλις αναγνωριστεί, οι λεπτομέρειες της απειλής μπορούν στη συνέχεια να μεταδοθούν σε ένα κεντρικό σημείο και να αναπτυχθούν πράκτορες για την αντιμετώπισή της.
«Το πλεονέκτημα αυτού του συστήματος είναι ότι μπορεί να ανιχνεύσει μια επίθεση ή μια απειλή σε πραγματικό χρόνο», δήλωσε ο ερευνητής Ραϊμούντο Κλαούντιο Γκόμες του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Αμαζονίου που βρίσκεται πίσω από το έργο.
Σε αντίθεση με τα δορυφορικά δεδομένα, τα οποία αποκαλύπτουν την αποψίλωση των δασών μόνο εκ των υστέρων, οι κουρουπίρες μπορούν να ανιχνεύσουν «όταν αρχίζει η καταστροφή», πρόσθεσε.
Οι αισθητήρες μοιάζουν με μικρά μόντεμ του Διαδικτύου, αλλά στην πραγματικότητα είναι ασύρματοι και μπορούν να αναμεταδίδουν δεδομένα έως και ένα χιλιόμετρο μέσω δορυφόρου σε άλλα μέλη ενός δικτύου.
Το έργο μόλις ολοκλήρωσε την πιλοτική του φάση με δέκα πρωτότυπα κουτιά που τοποθετήθηκαν σε δέντρα σε μια πυκνοφυτεμένη δασώδη περιοχή κοντά στο Μανάους, την πρωτεύουσα της βόρειας πολιτείας Αμαζόνας της Βραζιλίας.
Τα κουτιά πήραν το όνομά τους από την Κουρουπίρα, ένα πλάσμα σε ορισμένες λαϊκές παραδόσεις των ιθαγενών που έχει τα πόδια του γυρισμένα προς τα πίσω για να μπερδεύει τους κυνηγούς που καταδιώκει.
Τα πρώτα αποτελέσματα του έργου, που χρηματοδοτήθηκε από τη βραζιλιάνικη εταιρεία Hana Electronics, ήταν «πολύ ελπιδοφόρα», δήλωσε ο Γκόμες.
Η ομάδα αναζητά τώρα περισσότερη χρηματοδότηση για να προσθέσει εκατοντάδες ακόμη αισθητήρες στο σύστημα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που θα μπορούν να ανιχνεύουν τον καπνό και τη θερμότητα από τις δασικές πυρκαγιές.
Ο πρόεδρος Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα έχει υποσχεθεί να τερματίσει την παράνομη αποψίλωση των δασών στον Αμαζόνιο έως το 2030.
Ο ακροδεξιός προκάτοχός του Ζαΐρ Μπολσονάρου είχε προεδρεύσει σε μια αύξηση άνω του 75 % της μέσης ετήσιας αποψίλωσης του Αμαζονίου σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία.
Ο Γκόμες δήλωσε ότι σε αντίθεση με τα συστήματα που βασίζονται σε αισθητήρες ήχου και χρησιμοποιούνται ήδη σε άλλες χώρες, το έργο του Μανάους είναι συγκριτικά φθηνό, καθώς δεν απαιτεί μεγάλες κεραίες για τη μετάδοση δεδομένων.
Η κατασκευή κάθε αισθητήρα κοστίζει περίπου 200-250 ευρώ.