Για το νέο νόμο στην τοπική αυτοδιοίκηση μίλησε στον ΣΚΑΪ Κρήτης 92,1 και τη Μαρία Μπινιχάκη το μέλος του εποπτικού συμβουλίου της ΚΕΔΕ κ. Νίκος Γιαλυτάκης, o οποίος τόνισε πως ναι μεν διορθώθηκαν κάποιες αρρυθμίες του προηγούμενου νόμου, όμως και ο νέος παρουσιάζει «παράδοξα», ενώ για μία ακόμη φορά δεν δόθηκε το απαιτούμενο βάρος σε θεσμικά θέματα που παραδοσιακά ταλαιπωρούν τους αυτοδιοικητικούς φορείς της χώρας.
«Υπήρξε, σε μεγάλη πλειοψηφία, μια άποψη των ανθρώπων της αυτοδιοίκησης ότι ο προηγούμενος εκλογικός νόμος χρειαζόταν αλλαγές και αυτό γιατί ουσιαστικά δεν ήταν απλή αναλογική. Ήταν ένα σύστημα σύνθετο, σύμφωνα με το οποίο εκλεγόταν το δημοτικό συμβούλιο με απλή αναλογική αλλά στη συνέχεια υπήρχε ένας δεύτερος γύρος όπου εκλεγόταν ο δήμαρχος και αυτό δημιούργησε αρκετά προβλήματα σε πάρα πολλούς δήμους, με την έννοια ότι αναδείχτηκαν δήμαρχοι οι οποίοι δεν είχαν τη πλειοψηφία στα δημοτικά συμβούλια και ως εκ τούτου δεν είχαν την πλήρη ευχέρεια κινήσεων σε ότι αφορά τη χάραξη πολιτικής», σχολίασε για τον προηγούμενο νόμο ο κ. Γιαλυτάκης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι αντιδράσεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα η κυβέρνηση να δεσμευτεί και τη συνέχεια να υλοποιήσει τη δέσμευσή της για ένα νέο νόμο, ο οποίος ωστόσο σύμφωνα με τον ίδιο φτάνει στο άλλο άκρο.
«Ψηφίστηκε ένα σύστημα από τη σημερινή κυβέρνηση το οποίο είναι ιδιαίτερα συγκεντρωτικό», σχολίασε ο κ. Γιαλυτάκης, ο οποίος εξήγησε ότι ο δήμαρχος εκλέγεται με ποσοστό 43% και όχι με το 50% συν μια ψήφο που παραδοσιακά ίσχυε στην τοπική αυτοδιοίκηση, ενώ ταυτόχρονα με αυτό το ποσοστό της σχετικής πλειοψηφίας διασφαλίζει και τα 3/5 των εδρών των συλλογικών οργάνων. «Αντιλαμβάνεστε λοιπόν , ότι ενδεχομένως να δούμε τα επόμενα χρόνια, με την ανάληψη των νέων δημοτικών αρχών, ένας δήμαρχος χωρίς να έχει την απόλυτη πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, να έχει την μεγάλη πλειοψηφία των βουλευόμενων οργάνων», επεσήμανε.
Μια ακόμη μεγάλη αλλαγή σύμφωνα με τον κ. Γιαλυτάκη είναι ότι πλέον θα υπάρχουν δημοτικές περίοδοι 5ετίας. Όπως τόνισε οι εκλογές θα λαμβάνουν χώρα το φθινόπωρο κάθε 5ου έτους και συγκεκριμένα οι επόμενες εκλογές θα γίνουν τη δεύτερη Κυριακή του Οκτωβρίου του 2023 και οι δημοτικές αρχές που θα προκύψουν θα αναλάβουν την 1η Ιανουαρίου του 2024, έχοντας 5ετή θητεία μπροστά τους.
Ο κ. Γιαλυτάκης ανέφερε πως κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης του συγκεκριμένου νομοσχεδίου υπήρξε ένα θέμα που απασχόλησε ιδιαίτερα τους αυτοδιοικητικούς, στο οποίο μάλιστα η κυβέρνηση δεν υιοθέτησε την άποψή τους και αφορά στη μείωση των εδρών των δημοτικών συμβουλίων. «Υπήρξε μια αρκετά μεγάλη μείωση της τάξης του 20%», ανέφερε o ίδιος, τονίζοντας πως για το δημοτικό συμβούλιο Ηρακλείου αυτό μεταφράζεται σε μείωση 6 εδρών, οι οποίες από 49 θα διαμορφωθούν στις 43.
Σύμφωνα με τον κ. Γιαλυτάκη το συγκεκριμένο σημείο του νόμου ενέχει κάτι «παράδοξο» καθώς τη ίδια στιγμή οι υποψήφιοι στα ψηφοδέλτια των συνδυασμών αυξάνονται, αφού ένα ψηφοδέλτιο για να είναι πλήρες θα πρέπει να έχει αριθμό υποψηφίων ίσο με τον αριθμό των εδρών του δημοτικού συμβουλίου συν 150% προσαύξηση υποψηφιοτήτων. «Θα παρατηρηθεί το αντιφατικό φαινόμενο ότι θα έχουμε πολύ μεγάλα ψηφοδέλτια χωρίς να μπορεί αν εκλεγεί ένας πολύ μεγάλος αριθμός των υποψηφίων. Και σε αυτό υπήρξαν έντονες αντιδράσεις από την αυτοδιοίκηση καθώς αυξάνει απλά τον αριθμό των υποψηφίων, ενώ το ποιοτικό κομμάτι είναι εκείνο που μας ενδιαφέρει και την ίδια στιγμή μειώνονται τα αιρετά όργανα όταν μάλιστα αυτά δεν έχουν καμία δημοσιονομική επιβάρυνση στη δημόσια διοίκηση, αφού ένας δημοτικός σύμβουλος δεν έχει αντιμισθία ούτε έξοδα παράστασης», δήλωσε ο κ. Γιαλυτάκης.
Αλλαγές υπάρχουν και στις τοπικές κοινότητες όπου πρόεδρος θα εκλέγεται ο πρώτος σε σταυρούς του επιτυχόντος συνδυασμού και στις δημοτικές κοινότητες πληθυσμού άνω των 300 πολιτών, θα εκλέγεται ένα συμβούλιο δημοτικής κοινότητας όπου και εκεί τα 3/5 των μελών θα είναι από τον συνδυασμό του εκλεγμένου δημάρχου.
«Θέσεις των ανθρώπων της αυτοδιοίκησης διαχρονικά ήταν ότι ο κάθε εκλεγμένος δήμαρχος πρέπει να έχει μια ενισχυμένη πλειοψηφία. Εμείς αυτό που ζητούσαμε κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης ήταν η κατανομή των εδρών στο δημοτικό συμβούλιο να γίνεται αναλογικά», ανέφερε ο κ. Γιαλυτάκης και έδωσε ως παράδειγμα τον δήμο Ηρακλείου όπου ο επόμενος δήμαρχος αν έχει εκλεγεί με 43% θα έχει τις 26 από τις 43 έδρες. «Είναι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό και αντιφατικό σε σχέση με το εκλογικό σώμα. Και μάλιστα άλλο ένα θέμα είναι το εξής: ότι είτε ένας δήμαρχος λάβει το 60% των ψήφων, είτε το 43% θα έχει ακριβώς τον ίδιο αριθμό εδρών. Από 60% και πάνω, ισχύει αυτό που ίσχυε πάντοτε ενεργοποιείται η απλά αναλογική άρα η κατανομή γίνεται σύμφωνα με τα ποσοστά τω συνδυασμών», τόνισε.
Ο κ. Γιαλυτάκης έκανε λόγο για «παραφωνίες» και σε αυτόν τον νόμο, ενώ τόνισε πως θέση όλων των αυτοδιοικητικών είναι πως τα κύρια προβλήματα στην τοπική αυτοδιοίκηση είναι άλλα και η λύση τους θα έπρεπε να είχε προηγηθεί της όποιας αλλαγής του εκλογικού νόμου. «Φεύγοντας από την 10ετή δημοσιονομική λαίλαπα και την πανδημία θα πρέπει να δούμε πως οι δήμοι θα εξελιχθούν σε σύγχρονους δήμους αλλά και σύγχρονους φορείς ανάπτυξης συνολικά για τη δημόσια διοίκηση», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γιαλυτάκης και τόνισε πως ειδικά σε αυτή τη φάση όπου συζητείται το νέο πρόγραμμα ΕΣΠΑ αλλά και η χρηματοδότηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης οι δήμοι της χώρας θα πρέπει να έχουν έναν διακριτό ρόλο από τον σχεδιασμό μέχρι την υλοποίηση των νέων έργων. «Θα πρέπει αυτά τα χρήματα που θα έρθουν να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο προς όφελος των τοπικών κοινωνιών», τόνισε και συμπλήρωσε πως για να γίνει αυτό θα πρέπει να έχουν λυθεί τα θέματα των αρμοδιοτήτων, των πόρων, η αλλαγή των κριτηρίων των κεντρικών αυτοτελών πόρων η αναβάθμιση των συλλογικών οργάνων και η καταστατική θέση των αιρετών.
Ενδεικτικά ο κ. Γιαλυτάκης ανέφερε πως για το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» με προϋπολογισμό 2,5 δις ευρώ, έχουν κατατεθεί ήδη προτάσεις 4 δις ευρώ, γεγονός που σύμφωνα με το ίδιο δείχνει πως «οι δήμοι έχουν μια ετοιμότητα και δίψα για νέα έργα τα οποία είναι και ζωτικής σημασίας για τους δημότες».
