Για περισσότερο από έναν αιώνα, οι αποικίες μυρμηγκιών αποτελούν αντικείμενο ατελείωτης έρευνας και γοητείας. Ο βαθμός στον οποίο τα μυρμήγκια συνεργάζονται ως μονάδα έχει οδηγήσει ορισμένους επιστήμονες να τα θεωρούν ως έναν υπεροργανισμό.
Όμως, παρ’ όλη την εστίαση στις ξέφρενες δραστηριότητες των μυρμηγκιών, οι ερευνητές σπάνια έχουν επικεντρωθεί στο στάδιο της νύμφης των μυρμηγκιών, κατά το οποίο μεταμορφώνονται από προνύμφες σε ενήλικα μυρμήγκια.
«Δεν κινούνται, δεν τρώνε, δεν κάνουν τίποτα που είναι προφανές μέσα σε όλη τη φασαρία που συμβαίνει στην αποικία», λέει ο Daniel Kronauer από το Πανεπιστήμιο Rockefeller στη Νέα Υόρκη, επιστήμονας που ειδικεύεται στη μελέτη μυρμηγκιών.
Φωτογραφία: Daniel Kronauer
Σε μια νέα εργασία, ο Kronauer και οι συνεργάτες του αναφέρουν ότι οι νύμφες μυρμηγκιών που συχνά παραβλέπονται παρέχουν μια κρίσιμη υπηρεσία στην αποικία: Τα αναπτυσσόμενα σώματά τους δημιουργούν μια ουσία που μοιάζει με γάλα και παρέχει σημαντικά θρεπτικά συστατικά στην υπόλοιπη αποικία. Και όχι μόνο σε ένα είδος, αλλά σε τουλάχιστον ένα είδος σε κάθε μία από τις πέντε μεγάλες υποοικογένειες μυρμηγκιών.
Μια τέτοια ευρεία ανακάλυψη υποδηλώνει ότι οι γαλακτώδεις εκκρίσεις μπορεί να είναι κοινές σε πολλά περισσότερα είδη μυρμηγκιών, λέει ο Kronauer, και ότι μπορεί να προήλθαν από νωρίς στην εξέλιξη όλων των μυρμηγκιών.
Το συναρπαστικό υγρό ανακαλύφθηκε από την Orli Snir, μια μεταδιδακτορική συνεργάτιδα που δεν είχε δουλέψει με μυρμήγκια πριν ενταχθεί στο εργαστήριο Kronauer. Με φρέσκα μάτια, παρατήρησε γρήγορα συμπεριφορές που δεν φαινόταν να εξηγούνται από την υπάρχουσα επιστημονική βιβλιογραφία.
Ο Σνιρ πρότεινε ένα ασυνήθιστο πείραμα. Αντί να προσπαθήσει να κατανοήσει τη συνδυασμένη δραστηριότητα μέσα στην αποικία, αποφάσισε να παρακολουθήσει τις νύμφες σε απομόνωση. Χρειάστηκε χρόνος για να καταλάβει πώς να τα κρατήσει στη ζωή, αλλά τελικά βρήκε το σωστό επίπεδο θερμοκρασίας και υγρασίας. Τότε, συνέβη κάτι πολύ περίεργο: οι νύμφες παρήγαγαν ένα υγρό σε πολύ μεγάλη ποσότητα. Τόσο μεγάλη, που στην πραγματικότητα πολλά μυρμήγκια πνίγονταν σε αυτό, λέει ο Σνιρ.
Φωτογραφία: Daniel Kronauer
Αρκετά σύντομα, παρατήρησε τα ενήλικα μυρμήγκια να αφαιρούν το υγρό από τις νύμφες και να το καταπίνουν, όπως αποκαλύπτεται από το μπλε χρώμα που εξαπλώνεται στα όργανά τους. Επίσης συχνά εναπόθεταν νεαρές προνύμφες στις νύμφες, οι οποίες τρέφονταν επίσης με το υγρό και έγιναν κι αυτοί μπλε.
Μια χημική ανάλυση του υγρού αποκάλυψε ότι, εκτός από άλλα απόβλητα από τη μεταμόρφωση, περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα, καθώς και πολλούς υδατάνθρακες και ορισμένες βιταμίνες. Οι νύμφες σε άλλα είδη εντόμων τείνουν να επαναρροφούν και να ανακυκλώνουν αυτά τα θρεπτικά υγρά, λέει ο Kronauer.
«Αυτό κάνει τα μυρμήγκια σε διαφορετικά στάδια της ζωής να εξαρτώνται το ένα από το άλλο», λέει ο Kronauer. «Είναι ένα είδος κοινωνικής κόλλας που τους κρατά ενωμένους».
Η βαθύτερη έρευνα σε βάθος χρόνου είναι πιθανό να αποφέρει ολοένα και περισσότερες ανακαλύψεις μιας από τις πιο ευρέως μελετημένες και ωστόσο πολύ μυστηριώδεις ομάδες εντόμων του πλανήτη.
