Τα χημικά δομικά στοιχεία της ζωής βρέθηκαν μετά από ανάλυση του δείγματος από τον αστεροειδή Μπενού, που συνέλεξε τον Οκτώβριο του 2020 το διαστημικό σκάφος OSIRIS-REx της NASA.
Το δείγμα, που επέστρεψε στη Γη με μια κάψουλα τον Σεπτέμβριο του 2023, περιέχει μια πλούσια σειρά από ορυκτά και χιλιάδες οργανικές ενώσεις. Αυτές περιλαμβάνουν αμινοξέα, τα οποία είναι τα μόρια που συνθέτουν τις πρωτεΐνες, καθώς και νουκλεοβάσεις – τα θεμελιώδη συστατικά του DNA.
Αυτό δεν σημαίνει ότι υπήρξε ποτέ ζωή στον Μπενού, αλλά υποστηρίζει τη θεωρία ότι οι αστεροειδείς παρέδωσαν αυτά τα ζωτικά συστατικά στη Γη όταν έπεσαν πάνω στον πλανήτη μας πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτά τα ίδια συστατικά θα μπορούσαν επίσης να έχουν μεταφερθεί και σε άλλους κόσμους του ηλιακού μας συστήματος.
«Αυτό που μάθαμε από το δείγμα είναι εκπληκτικό», δήλωσε στο BBC News η καθηγήτρια Σάρα Ράσελ, κοσμική ορυκτολόγος από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου.
«Μας λέει για τη δική μας προέλευση και μας επιτρέπει να απαντήσουμε σε αυτά τα πραγματικά μεγάλα ερωτήματα σχετικά με το πού ξεκίνησε η ζωή. Και ποιος δεν θέλει να μάθει για το πώς ξεκίνησε η ζωή;»
Τα ευρήματα δημοσιεύονται σε δύο ξεχωριστές μελέτες στα περιοδικά Nature και Nature Astronomy.
«Κάθε κόκκος μας λέει κάτι καινούργιο»
Τον Οκτώβριο του 2020 το OSIRIS-REx της NASA ήρθε σε επαφή με τον ηλικίας 4,5 δισεκατομμυρίων ετών και πλάτους 500 μέτρων αστεροειδή Μπενού, ξεδίπλωσε έναν ρομποτικό βραχίονα και συνέλεξε το δείγμα, το οποίο συσκευάστηκε σε κάψουλα και έπεσε στην έρημο της Γιούτα στις 24 Σεπτεμβρίου 2023.
Η κάψουλα ανοίχθηκε σε ειδικό εργαστήριο μέσα στο Διαστημικό Κέντρο της NASA και περίπου 120 γραμμάρια μαύρης σκόνης συλλέχθηκαν και μοιράστηκαν σε επιστήμονες σε όλο τον κόσμο. Μπορεί η ποσότητα να μην φαντάζει μεγάλη, αλλά αποδείχτηκε θησαυρός. «Κάθε κόκκος μας λέει κάτι καινούργιο για τον Μπενού», δήλωσε η καθηγήτρια Ράσελ, η οποία μελετά το δείγμα που εστάλη στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Υλικά των πρωτεϊνών και του DNA
Η έρευνα έδειξε ότι ο αστεροειδής είναι γεμάτος με ενώσεις πλούσιες σε άζωτο και άνθρακα. Σε αυτές περιλαμβάνονται 14 από τα 20 αμινοξέα που χρησιμοποιεί η ζωή στη Γη για τη δημιουργία πρωτεϊνών και τα τέσσερα μόρια που αποτελούν το DNA: αδενίνη, γουανίνη, κυτοσίνη και θυμίνη.
Βρέθηκαν επίσης μια σειρά από ορυκτά και άλατα, γεγονός που υποδηλώνει ότι κάποτε υπήρχε νερό στον αστεροειδή. Στο δείγμα ανακαλύφθηκε και αμμωνία, η οποία είναι σημαντική για τις βιοχημικές αντιδράσεις. Κάποιες από αυτές τις ενώσεις είχαν ήδη παρατηρηθεί σε αστεροειδείς που έχουν πέσει στη Γη, αλλά για άλλες ήταν η πρώτη φορά.
«Είναι γεμάτο από ορυκτά που δεν έχουμε ξαναδεί σε μετεωρίτες και σε συνδυασμό που δεν έχουμε ξαναδεί. Είναι τόσο συναρπαστικό να το μελετάμε», δήλωσε η Ράσελ.
Οι δύο μελέτες έρχονται να προστεθούν στις αυξανόμενες ενδείξεις ότι οι αστεροειδείς έφεραν νερό και οργανικό υλικό στη Γη.
Έφεραν τη ζωή στη Γη – και αλλού;
«Το πρώιμο ηλιακό σύστημα ήταν πολύ ταραχώδες, με εκατομμύρια αστεροειδείς όπως ο Μπενού να πετούν», εξήγησε ο Δρ. Ασλεϊ Κινγκ, από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου.
Οι αστεροειδείς αυτοί βομβάρδισαν τη νεαρή τότε Γη, τροφοδοτώντας τον πλανήτη μας με συστατικά που μας έδωσαν τους ωκεανούς και έκαναν δυνατή τη ζωή. Αλλά η Γη δεν μπορεί να ήταν ο μόνος κόσμος που χτυπήθηκε από αστεροειδείς.
«Η Γη είναι μοναδική, από την άποψη ότι είναι το μόνο μέρος όπου έχουμε βρει ζωή μέχρι στιγμής, αλλά γνωρίζουμε ότι οι αστεροειδείς παρέδιδαν αυτά τα συστατικά, τον άνθρακα και το νερό, σε όλο το ηλιακό σύστημα», δήλωσε ο Δρ. Κινγκ. «Και ένα από τα μεγάλα πράγματα που προσπαθούμε να κατανοήσουμε τώρα είναι αν η ζωή όπως υπάρχει στη Γη θα μπορούσε να βρεθεί και αλλού στο ηλιακό μας σύστημα».
