Ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ υποδέχεται σήμερα τους ομολόγους του από πέντε πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της κεντρικής Ασίας για μια ιστορική σύνοδο κορυφής που έχει στόχο τη σύσφιξη των περιφερειακών δεσμών, την ώρα που ο Τζο Μπάιντεν συναντά στην Ιαπωνία τους ηγέτες της Ομάδας των Επτά (G7).
Σε μια συμβολική επιλογή, η σύνοδος, η οποία χαρακτηρίζεται «εξαιρετικά σημαντική» από το Πεκίνο, διεξάγεται στη μεγάλη ιστορική πόλη Σιάν (βόρεια Κίνα), το ανατολικό άκρο του αρχαίου Δρόμου του Μεταξιού που συνέδεε την Ευρώπη και την Κίνα μέσω της κεντρικής Ασίας.
Πρόκειται για την πρώτη έκδοση αυτής της «συνόδου κορυφής Κίνας-κεντρικής Ασίας» μετά την εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στον ασιατικό γίγαντα και τις χώρες αυτές το 1992, μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ.
Ποιοι συμμετέχουν
Πρώην μέλη της ρωσικής αυτοκρατορίας και μετά της Σοβιετικής Ένωσης, οι χώρες αυτές (Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν, Τουρκμενιστάν και Ουζμπεκιστάν) διατηρούν προνομιακές οικονομικές, γλωσσικές και διπλωματικές σχέσεις με τη Μόσχα.
Ωστόσο, με τον πόλεμο στην Ουκρανία, η ρωσική επιρροή μειώθηκε. Δημιουργήθηκε ένα σχετικό κενό, το οποίο ο κινέζος πρόεδρος φαίνεται διατεθειμένος να καλύψει, πολύ περισσότερο που, σύμφωνα με ειδικούς, επιθυμεί να αναπτύξει το διεθνές κύρος του και την επιρροή της χώρας του.
«Ο Σι Τζινπίνγκ θα εμφανισθεί ως ένας ηγέτης ικανός να προωθήσει την ανάπτυξη και την ειρήνη στον κόσμο», λέει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ζιτσούν Ζου, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο πανεπιστήμιο Bucknell, στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η σύνοδος κορυφής διεξάγεται σχεδόν την ίδια στιγμή με τη συνάντηση στη Χιροσίμα των ηγετών της Ομάδας των Επτά (G7) περισσότερο ανεπτυγμένων βιομηχανικών χωρών (Καναδάς, Γαλλία, Ηνωμένες Πολιτείες, Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία, Ηνωμένο Βασίλειο) στην οποία συμμετέχει ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, η χώρα του οποίου περιγράφει τακτικά το Πεκίνο ως απειλή.
«Ισχυρή υποστήριξη»
Η σύνοδος στην Ιαπωνία θα είναι πιθανόν επικεντρωμένη στη στρατηγική που πρέπει να υιοθετηθεί «για να αντιμετωπισθεί η αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στον κόσμο», σύμφωνα με τον Ζιτσούν Ζου.
Στην άλλη πλευρά, «η διπλωματική και στρατηγική σημασία» της συνόδου, που οργανώνεται για πρώτη φορά σήμερα και αύριο, Παρασκευή, στη Σιάν, «δεν πρέπει να υποτιμάται», υπογραμμίζει.
«Η σύνοδος κορυφής Κίνας-κεντρικής Ασίας δείχνει πως η ανανέωση της Κίνας δεν μπορεί να εμποδισθεί και χαίρει ισχυρής υποστήριξης στην κεντρική Ασια και αλλού μεταξύ των αναπτυσσόμενων χωρών».
Η Κίνα εκτιμά ότι το εμπόριό της με το Καζακστάν, το Κιργιστάν, το Τατζικιστάν, το Τουρκμενιστάν και το Ουζμπεκιστάν έφθασε πέρυσι συνολικά τα 70 δισεκ. δολάρια (64 δισεκ. ευρώ) και αυξήθηκε κατά 22% σε διάστημα έτους κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023.
Οι πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της κεντρικής Ασίας κατέχουν εξάλλου κρίσιμης σημασίας θέση στην κινεζική πρωτοβουλία των «Νέων Δρόμων του Μεταξιού», γνωστή επίσης με την ονομασία «Η Ζώνη και ο Δρόμος».
Στο πλαίσιο αυτού του φαραωνικού προγράμματος, που ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ ανακοίνωσε στα τέλη του 2013, περιλαμβάνεται η ανάπτυξη με κινεζικά κεφάλαια δρόμων, λιμανιών, σιδηροδρόμων και υποδομών στο εξωτερικό.
Η γιγάντια ασιατική χώρα, η ανάπτυξη της οποίας έχει ανάγκη από πρώτες ύλες, έχει ήδη επενδύσει δισεκατομμύρια ευρώ για να εκμεταλλευθεί κοιτάσματα φυσικού αερίου στην κεντρική Ασία και να κατασκευάσει σιδηροδρομικές συνδέσεις ανάμεσα στην Κίνα και την Ευρώπη μέσω της περιοχής αυτής.
Ανακοινώσεις την Παρασκευή
Η σύνοδος κορυφής, που αρχίζει σήμερα, αναμένεται να αποτελέσει την ευκαιρία για να προχωρήσουν ορισμένα προγράμματα υποδομών. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η σιδηροδρομική γραμμή Κίνας-Κιργιστάν-Ουζμπεκιστάν, που βρίσκεται εδώ και καιρό σε νεκρό σημείο και το κόστος της φθάνει τα 6 δισεκ. δολάρια, ή ή επέκταση του πετρελαιαγωγού ανάμεσα στην κεντρική Ασία και την Κίνα.
Στη διάρκεια χθεσινής συνομιλίας του με τον Σι Τζινπίνγκ, ο πρόεδρος του Καζακστάν Κάσιμ-Γιομάρτ Τοκάγεφ χαιρέτισε «τα σημαντικά αποτελέσματα» των τελευταίων ετών από τη συνεργασία στο πλαίσιο των «Νέων Δρόμων του Μεταξιού», κυρίως στις μεταφορές και τον εφοδιασμό.
«Έχουμε ένα κοινό στόχο, να ενισχύσουμε τις διμερείς σχέσεις», είπε ο Τοκάγεφ στον Σι. «Μας ενώνει επίσης η επιθυμία να ενισχύσουμε την περιφερειακή και διεθνή ασφάλεια και συνεργασία», πρόσθεσε.
Ο κινέζος πρόεδρος δήλωσε σήμερα στον πρόεδρο του Κιργιστάν Σαντίρ Τζαπάροφ πως η Κίνα είναι «διατεθειμένη να εργασθεί μαζί με το Κιργιστάν για να οικοδομήσει μια κοινότητα καλής γειτονίας, φιλίας, κοινής ευημερίας και κοινού μέλλοντος».
Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ θα έχει συνομιλίες με τους άλλους περιφερειακούς ηγέτες μέσα στη σημερινή ημέρα. Μια τελετή υποδοχής είναι προγραμματισμένη για το βράδυ.
Οι κύριες ανακοινώσεις της συνόδου κορυφής αναμένονται αύριο, Παρασκευή, το πρωί, κατά τη συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί ανάμεσα στους έξι προέδρους και τους δημοσιογράφους, καθώς και η ενδεχόμενη δημοσιοποίηση ενός κοινού ανακοινωθέντος.
