Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η πρόσφατη γρίπη των πτηνών σε θηλαστικά, συμπεριλαμβανομένων αλεπούδων, ενυδρίδων, βιζόν, φώκιες, ακόμη και αρκούδες γκρίζλι είναι ανησυχητική, αλλά τόνισαν ότι ο ιός θα πρέπει να μεταλλαχθεί σημαντικά για να εξαπλωθεί μεταξύ των ανθρώπων.
Από τα τέλη του 2021, η Ευρώπη έχει καταληφθεί από τη χειρότερη επιδημία της γρίπης των πτηνών, με τη Βόρεια και τη Νότια Αμερική να αντιμετωπίζουν επίσης σοβαρά κρούσματα.
Αυτό οδήγησε στη θανάτωση δεκάδων εκατομμυρίων οικόσιτων πουλερικών παγκοσμίως, πολλά με το στέλεχος H5N1. Η παγκόσμια επιδημία ευθύνεται επίσης για τον θάνατο δεκάδων χιλιάδων άγριων πτηνών.
Γρίπη των πτηνών: Πανζωοτικό φαινόμενο
Ο Tom Peacock, ιολόγος στο Imperial College του Λονδίνου, είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) ότι πρόκειται για “πανζωοτικό” φαινόμενο: πανδημία μεταξύ των ζώων, στην προκειμένη περίπτωση των πτηνών.
“Δεν είμαστε απολύτως σίγουροι γιατί συμβαίνει τώρα, αλλά πιστεύουμε ότι οφείλεται σε ένα ελαφρώς διαφορετικό στέλεχος H5N1 που εξαπλώνεται πολύ αποτελεσματικά στα άγρια, αποδημητικά πτηνά”, είπε ο Peacock.
Την περασμένη εβδομάδα, η Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε ότι μια αλεπού βρέθηκε πρόσφατα θετική στον H5N1. Αυτό προστέθηκε σε άλλες οκτώ αλεπούδες και ενυδρίδες που βρέθηκαν θετικές στο Ηνωμένο Βασίλειο πέρυσι, και όλες είχαν μετάλλαξη PB2.
Ο Peacock είπε ότι αυτή η μετάλλαξη “επιτρέπει στον ιό να αναπαραχθεί καλύτερα στα κύτταρα των θηλαστικών”.
Ωστόσο, “θα απαιτηθούν περαιτέρω μεταλλάξεις για να προκαλέσει ο ιός πανδημία γρίπης στους ανθρώπους”, πρόσθεσε.
Η Γαλλία ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι έγινε ευθανασία σε γάτα που βρέθηκε θετική στον H5N1. Και τον περασμένο μήνα, η υπηρεσία πάρκων της πολιτείας Μοντάνα των ΗΠΑ είπε ότι τρεις αρκούδες γκρίζλι με γρίπη των πτηνών είχαν υποστεί ευθανασία. Όλα αυτά τα θηλαστικά πιστεύεται ότι έφαγαν μολυσμένα πτηνά.
Μπορεί η γρίπη των πτηνών να προκαλέσει πανδημία;
Δύο πρόσφατες μολύνσεις μεγαλύτερης κλίμακας έχουν εγείρει ανησυχίες ότι η γρίπη των πτηνών έχει τη δυνατότητα να εξαπλωθεί μεταξύ των θηλαστικών. Η μία ήταν ένα ξέσπασμα του H5N1 με την μετάλλαξη PB2 σε μια ισπανική φάρμα τον Οκτώβριο, που οδήγησε στη σφαγή περισσότερων από 50.000 βιζόν.
Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Eurosurveillance τον περασμένο μήνα έδειξε ότι “μια περαιτέρω μετάδοση του ιού σε άλλα βιζόν μπορεί να έχει λάβει χώρα στην πληγείσα φάρμα”. Η μετάδοση μεταξύ των βιζόν δεν έχει επιβεβαιωθεί, με περαιτέρω έρευνα να είναι σε εξέλιξη.
Ο μαζικός θάνατος περίπου 2.500 απειλούμενων φωκών που βρέθηκαν κατά μήκος των ακτών της Κασπίας Θάλασσας της Ρωσίας τον περασμένο μήνα έχει επίσης προκαλέσει ανησυχία.
Ένας ερευνητής στο κρατικό πανεπιστήμιο του Νταγκεστάν της Ρωσίας, ο Alimurad Gadzhiyev, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι τα πρώτα δείγματα από τις φώκιες βγήκαν θετικά στη γρίπη των πτηνών, προσθέτοντας ότι εξακολουθούν να μελετούν εάν ο ιός προκάλεσε τον θάνατό τους.
Ο Peacock προειδοποίησε ότι υπάρχουν μικτές αναφορές από τη Ρωσία σχετικά με τις φώκιες, οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν προσβληθεί από τον ιό τρώγοντας μολυσμένα θαλάσσια πτηνά.
Αν οι έρευνες δείξουν ότι οι ίδιες φώκιες μετέδωσαν η μία στην άλλη τον ιό “θα ήταν μια ακόμη πολύ ανησυχητική εξέλιξη”, πρόσθεσε.
“Η έξαρση της γρίπης των πτηνών στις βιζόν, ο αυξημένος αριθμός μολύνσεων μεταξύ άλλων θηλαστικών και η πιθανή εστία του ιού σε φώκιες δείχνουν ότι αυτός ο ιός έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει πανδημία στους ανθρώπους”, είπε ο ίδιος.
Κοιτίδα μεταλλάξεων τα θηλαστικά για τους ιούς της γρίπης
Ο David Heymann, ειδικός σε μολυσματικές ασθένειες στην Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, εφιστά προσοχή. Πιθανώς τα αυξημένα κρούσματα γρίπης των πτηνών σε θηλαστικά οφείλονται στο ότι πολλές χώρες έχουν αυξήσει τα σχςετικά τεστ, είπε. “Αυτό μπορεί να συμβαίνει εδώ και χρόνια και δεν έχει συμβεί τίποτα”, δήλωσε στο AFP.
Αλλά είναι πάντα ανησυχητικό το πότε ένας ιός γρίπης εισέρχεται στα θηλαστικά “επειδή τα θηλαστικά είναι συχνά η κοιτίδα ανάμειξης των ιών της γρίπης ή δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου μπορούν να συμβούν μεταλλάξεις και στη συνέχεια να προσαρμοστούν στους ανθρώπους”, πρόσθεσε.
Αλλά ακόμα κι αν αυτό όντως συμβεί, είπε ότι υπάρχουν εξαιρετικά συστήματα επιτήρησης στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική και ότι ο ιός H5N1 έχει ερευνηθεί εκτενώς από τότε που πρωτοεμφανίστηκε στην Κίνα και το Χονγκ Κονγκ το 1996.
Εάν η γρίπη των πτηνών (H5N1) όντως μεταλλασσόταν σε ένα στέλεχος που θα μπορούσε να κυκλοφορήσει μεταξύ των ανθρώπων, το τρέχον εμβόλιο για την εποχική γρίπη θα μπορούσε αρκετά εύκολα να ενημερωθεί για να το συμπεριλάβει, είπε.
Η Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε ότι “δεν υπάρχουν στοιχεία για μετάδοση της γρίπης των πτηνών από άνθρωπο σε άνθρωπο”.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, έχουν καταγραφεί 868 επιβεβαιωμένα κρούσματα H5N1 σε ανθρώπους με 457 θανάτους, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Υπήρχαν τέσσερα επιβεβαιωμένα κρούσματα και ένας θάνατος πέρυσι.
Τον περασμένο μήνα, ο Ισημερινός ανέφερε το πρώτο κρούσμα στη Νότια Αμερική του ιού της γρίπης των πτηνών A(H5) σε έναν άνθρωπο: ένα 9χρονο κορίτσι που ήταν σε επαφή με πουλερικά στην αυλή. Οι ειδικοί ζήτησαν συνεχή επιτήρηση της γρίπης των πτηνών σε άγρια πτηνά, πουλερικά και θηλαστικά, προκειμένου οι άνθρωποι να περιορίσουν την έκθεσή τους.
