Έξι παιδιά την ημέρα έπεφταν θύματα κακοποίησης, ενώ σχεδόν δύο παιδιά την ημέρα εμφάνιζαν αυτοκτονικές τάσεις μέσα στο 2023, σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε το «Χαμόγελο του Παιδιού».
Την Τρίτη 30 Ιανουαρίου 2024, παρουσιάστηκε ο απολογισμός έργου των ολιστικών δράσεων και υπηρεσιών που προσέφεραν σε παιδιά, αλλά και τις οικογένειές τους για το 2023, τα δέκα Εξειδικευμένα Κέντρα Δράσης του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού», που διαμορφώθηκαν με βάση τα πεδία δραστηριοποίησής του.
Σε μια αίθουσα γεμάτη από δημοσιογράφους, εκπροσώπους θεσμικών φορέων και της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και επιστήμονες με τεράστια εμπειρία και γνώση στους τομείς παιδικής προστασίας, ο κος. Κώστας Γιαννόπουλος, Πρόεδρος του Δ.Σ. του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού», παρουσίασε τον απολογισμό του έργου των 10 Κέντρων δράσης του Οργανισμού για το 2023, εστιάζοντας στα σοβαρά προβλήματα που απειλούν τα παιδιά σήμερα καθώς και στην ανάγκη να βρεθούν άμεσα και συνεργατικά τρόποι διαχείρισής τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία παρατηρείται αύξηση 26% στον αριθμό των παιδιών και οικογενειών που υποστήριξε «Το Χαμόγελο του Παιδιού»
Ο οργανισμός έλαβε αναφορές κακοποίησης για ‘εξι παιδιά την ημέρα (2.362 παιδιά) και διαχειρίστηκε 615 περιστατικά αυτοκτονικού ιδεασμού (1,7 την ημέρα).
Επίσης ένα στα τρία άτομα (35%) που επικοινώνησαν με τον Οργανισμό για συμβουλευτική, ήταν παιδιά ενώ μια πραγματοποιούνταν μια συμβουλευτική κάθε δύο ημέρες για bullying σε παιδιά -252 συμβουλευτικές.
Σημειώνεται ότι ως προς την αυτοκτονικότητα παιδιών και εφήβων, από τα στοιχεία του οργανισμού έχουν αναφερθεί 615 περιστατικά αυτοκτονικού ιδεασμού (1,7 την ημέρα), με τις 431 από αυτές τις περιπτώσεις να αφορούν σε παιδιά 13-17 ετών, εκ των οποίων τα 313 ήταν κορίτσια. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, οι αιτίες που οδήγησαν τα παιδιά στην έκφραση αυτοκτονικότητας ήταν (σε σειρά προτεραιότητας): σχέσεις με την οικογένεια, σχέσεις με συνομηλίκους, ιστορικό ή παρούσα ψυχική νόσος, ενδοοικογενειακή βία.
Ο κος. Κώστας Γιαννόπουλος ανέφερε «Το 2023 το “Χαμόγελο” στήριξε 91.366 παιδιά και διαχειρίστηκε 199.805 κλήσεις στις 4 Γραμμές Υποστήριξης και Βοήθειας που διαθέτει. Σήμερα όμως, μαζευτήκαμε εδώ για να αναδείξουμε τα όσα δυστυχώς προκύπτουν από τα στατιστικά του έργου μας και τα οποία αντανακλούν άμεσα τη φρικτή πραγματικά κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα παιδιά μας. Σήμερα, όμως δεν είμαστε μόνοι, την αγωνία μας τη μοιραζόμαστε με εξαιρετικούς ανθρώπους της πρώτης γραμμής που καθένας και η καθεμία έχουν ήδη προσφέρει πολλά ή –οι νεότεροι– αγωνιούν να προσφέρουν μία καλύτερη ζωή στα παιδιά μας. Τους ευχαριστώ που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας για τη σημερινή συζήτηση ουσίας. Τα ΜΜΕ, που είναι αυτά που μπορούν να κινητοποιήσουν και να ενημερώσουν την κοινωνία, την τοπική αυτοδιοίκηση που μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη αλλά και άμεση παρέμβαση για την επίλυση των προβλημάτων των παιδιών και φυσικά τους εξαίρετους επιστήμονες, εισαγγελείς, επιμελητές ανηλίκων και ενηλίκων, γιατρούς και εκπαιδευτικούς, που είναι αδιαμφισβήτητα η αιχμή του δόρατος για την προστασία των παιδιών. Η σύνθεση της συνάντησης αυτής είναι τέτοια, που είμαι αισιόδοξος ότι θα παράξει προτάσεις ουσίας και όχι ευχολόγια. Θέλω για μία ακόμα φορά να διαβεβαιώσω ότι “Το Χαμόγελο του Παιδιού”, οι εξαιρετικοί επιστήμονές του, οι υποδομές και τα εργαλεία που διαθέτει ανήκουν σε όλους, στην ελληνική κοινωνία και τίθενται πάντα και σταθερά στη διάθεση του κράτους. Είμαστε πάντα στη διάθεση του κράτους και των λειτουργών του για να διευκολύνουμε το έργο του, να το ενισχύουμε, ως οφείλουμε, πρωτίστως στα παιδιά αλλά και σε όλους εκείνους που μας στηρίζουν. Αξιοποιείστε μας στο μέγιστο».
Το 2023 «Το Χαμόγελο του Παιδιού» θωρακίστηκε ακόμα περισσότερο για να διασφαλίσει το απαραίτητο έργο του. Έτσι, παράλληλα με τον καθιερωμένο ετήσιο έλεγχο των οικονομικών του στοιχείων από την Ernst and Young Ελλάδας, προχώρησε στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών από τον διεθνή ελεγκτικό και συμβουλευτικό οίκο Deloitte καθώς και στη συγκρότηση Ομάδας εξωτερικών Συμβούλων –μια μοναδική πρακτική για τα Ελληνικά δεδομένα. Εξίσου, όμως σημαντική υπήρξε και η ανάδειξη των δέκα Κέντρων δράσης του Οργανισμού, δέκα Κέντρων που εξειδικευμένα –πλέον– το κάθε ένα θα διαχειρίζονται ολοκληρωμένα σε επίπεδο πρόληψης, παρέμβασης αλλά και θεραπείας τα πολλά θέματα των παιδιών στη χώρα μας.
Την εισήγηση και τον απολογισμό του έργου του Οργανισμού, ακολούθησε μία συζήτηση υπό τον συντονισμό του κου. Γιάννη Αρβανίτη, Αστυνομικού Συντάκτη του ΑΝΤΕΝΝΑ, με τέσσερις βασικές θεματικές, όπως αυτές κυριάρχησαν και στα στατιστικά του Οργανισμού αλλά ταυτίζονται και με την κοινή γνώμη. Οι τέσσερις θεματικές ήταν: 1) Βία μεταξύ των παιδιών: α) bullying – β) παραβατικότητα, 2) Βία κατά των παιδιών: κακοποίηση, παραμέληση κ.λπ., 3) Αυτοκτονικότητα παιδιών και εφήβων και 4) Εξαφανίσεις και φυγές εφήβων
Την εισήγηση στις τέσσερις θεματικές, ανέλαβαν οι Συντονιστές των τεσσάρων αντίστοιχων Κέντρων του Οργανισμού, επιστημονικά υπεύθυνες, που παρουσίασαν τα στοιχεία και τις λύσεις όπως αυτές προτείνονται από «Το Χαμόγελο του Παιδιού».
Αναφερόμενοι στις τέσσερις θεματικές, οι συμμετέχοντες ανάλογα με την εμπειρία και εξειδίκευσή τους δήλωσαν:
«Πρέπει να καταστήσουμε σαφή τη διαφορά ανάμεσα στο bullying και την παραβατικότητα, που συχνά συγχέονται. Το bullying αφορά σε επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά παιδιών, η οποία να εκδηλώνεται με βία μέσα στο σχολείο, έχει πρόθεση, δε γίνεται τυχαία, δεν υπάρχουν ισότιμες σχέσεις και υπάρχει συστηματικότητα. Η παραβατικότητα των ανηλίκων, αφορά σε εμπλοκή με τον νόμο και μπορεί να ξεφεύγει και του σχολικού πλαισίου». – κα. Ιωάννα Χαρδαλούπα, Συντονίστρια Κέντρου για τη Βία και τον Εκφοβισμό Bullying του Οργανισμού.
«Χρειάζονται να γίνουν πολλές συμπράξεις, να γίνουμε ένα! Το εκπαιδευτικό σύστημα, το σύστημα πρόνοιας για τα παιδιά στην υγεία, της πρόληψης για παραβατικές συμπεριφορές. Να έχει η Πολιτεία μια συνέχεια» – κα. Ξένη Δημητρίου, τ. Εισαγγελέως Αρείου Πάγου.
«Πρέπει ως εκπαιδευτικοί να σεβόμαστε τα παιδιά, να μην τα προσβάλλουμε αλλά να τα φέρνουμε αντιμέτωπα και με τις ευθύνες τους. Δεν υπάρχουν κακά παιδιά, ακόμα κι αν είναι παραβατικά. Τα παιδιά πέρα από τα γνωστικά αντικείμενα, χρειάζονται “τροφή” και για το μυαλό» – κα. Σοφία Ροκανά, Εκπαιδευτικός, 2ο Γυμνάσιο Ηλιούπολης.
«Μέσα από την προσωπική μου εμπειρία, μέσα από την ιδιότητά μου και ως εκπαιδευτικός, έχω βρεθεί επανειλημμένα με παιδιά. Τα όρια, η ευθύνη που αναθέτουμε σε ένα παιδί και η οικογένεια είναι αδιαμφισβήτητα καθοριστικά». – κα. Βούλα Πατουλίδου, Αντιπεριφερειάρχης Μητροπολιτικής ενότητας Θεσσαλονίκης.
«Το Εθνικό Κέντρο για την Κακοποίηση και την Εκμετάλλευση του “Χαμόγελου” -με βασικό εργαλείο την Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή SOS1056- αποτελεί πλέον το κέντρο αναφοράς για κάθε παιδί θύμα βίας. Οι αριθμοί είναι πραγματικά αποθαρρυντικοί αν λάβουμε υπόψη ότι δείχνουν το μέγεθος της βίας και αποκαλύπτουν το φαινόμενο της παιδικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης στη χώρα μας. Το ενθαρρυντικό είναι πως το φαινόμενο της παιδικής κακοποίησης προβάλλεται και ο κόσμος έχει μάθει να αναγνωρίζει όταν ένα παιδί βρίσκεται σε κίνδυνο, ευαισθητοποιείται και γνωρίζει που να απευθυνθεί δείχνοντας μας την εμπιστοσύνη του». – κα. Σταυρούλα Σπυροπούλου, Ψυχολόγος Συντονίστρια Εθνικού Κέντρου για την Κακοποίηση και Εκμετάλλευση των παιδιών του Οργανισμού.
«Το ζήτημα της κακοποίησης και του εκφοβισμού παιδιών είναι πολύ σημαντικό για αυτό από τις πρώτες ημέρες της θητείας μας, πήραμε την πρωτοβουλία να κάνουμε ευρεία σύσκεψη για την αντιμετώπιση του bullying αλλά και των φαινομένων βίας μεταξύ ανηλίκων στην πόλη μας, με την παρουσία όλων των αρμόδιων φορέων. Επειδή αποτελεί βαθιά μου πεποίθηση πως ο ρόλος του Δήμου σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι κατασταλτικός, θα δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη, μέσα από στοχευμένες δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης παιδιών, γονέων και εκπαιδευτικών». – κος. Γιάννης Μυλωνάκης, Δήμαρχος Αγίας Παρασκευής
«Όλα ξεκινάνε από το σπίτι. Η οικογένεια είναι το βασικό κύτταρο στη ζωή μας, ο βασικός πυλώνας. Είναι καθοριστικές οι αρχές που θα λάβει το παιδί από τους γονείς, τους κηδεμόνες, ώστε μεγαλώνοντας να μην προσανατολιστεί προς την εγκληματικότητα. Το τρίπτυχο είναι: οικογένεια, σχολείο, κοινωνικός περίγυρος». – κος. Πάνος Σόμπολος, Αστυνομικός συντάκτης, τ. Πρόεδρος ΕΣΗΕΑ.
«Έχω αντιμετωπίσει αμέτρητες περιπτώσεις κακοποίησης παιδιών στην καριέρα μου, 41 ολόκληρα χρόνια στα Νοσοκομεία, τα 37 εξ αυτών στα Νοσοκομεία Παίδων. Η άμεση αντίδραση και παρέμβαση είναι αυτό που μπορεί να σώσει ένα παιδί. Η άμεση, ακαριαία συνεργασία και ενεργοποίηση του μηχανισμού που περιλαμβάνει τον γιατρό, τον Εισαγγελέα και την Αστυνομία. Κάθε ώρα που χάνεται θέτει ένα παιδί σε κίνδυνο». – Γιώργος Σφακιανός, Νευροχειρουργός
«Τα παιδιά πρέπει να διακατέχονται από αρχές αλλά και ενσυναίσθηση. Οι παρεμβάσεις που πραγματοποιούνται είναι πολύ λίγες και χαιρόμαστε που υπάρχει “Το Χαμόγελο του Παιδιού” με τους εξειδικευμένους συνεργάτες του, καθώς συμπληρώνει σημαντικά τον κρατικό τομέα». – κος. Σωτήρης Ευστρατιάδης, Διευθυντής ενιαίας Υπηρεσίας Επιμελητών & Κοινωνικής Αρωγής Αθήνας.
«Η αυτοκτονικότητα είναι η κορυφή ενός παγόβουνου, είναι αυτό που βλέπουμε. Πολλές φορές θεωρούμε πως η αυτοκτονία είναι αυτό που συμβαίνει, σαν αποτέλεσμα, αλλά οι αιτίες είναι βαθύτερες, και αυτό που βλέπουμε είναι ένα σημάδι. Το 2023 στον Οργανισμό διαχειριστήκαμε 615 περιστατικά αυτοκτονικού ιδεασμού -1,7 την ημέρα. Πίσω από τους αριθμούς, υπάρχουν άνθρωποι, οικογένειες, σχολεία, ολόκληρες κοινότητες». – κα. Ιωάννα Γκίκα, Ψυχολόγος και Συντονίστρια του Κέντρου για τη Διαδικτυακή Ασφάλεια του Οργανισμού.
«Κάθε 2 ημέρες, το “Χαμόγελο» αντιμετωπίζει μία υπόθεση εξαφάνισης παιδιού με μέσο χρόνο εύρεσης τις 2 μέρες. Γνωρίζουμε ότι τα παιδιά που εγκαταλείπουν το σπίτι τους -που πραγματοποιούν φυγές- αποτελούν τη μεγαλύτερη ομάδα “εξαφανισμένου παιδιού”. Σύμφωνα με τα στατιστικά του 2023, χειριστήκαμε 236 υποθέσεις παιδιών που αφορούσαν 186 παιδιά με κυρίαρχη φιγούρα εξαφανισμένου παιδιού το κορίτσι εφηβικής ηλικίας, ελληνικής καταγωγής. Κάθε παιδί που λείπει από το σπίτι του είναι ένα παιδί σε κίνδυνο». – κα. Ειρήνη Ριζοπούλου, Κοινωνική Λειτουργός και Συντονίστρια του Εθνικού Κέντρου για τις Εξαφανίσεις ανηλίκων και ενηλίκων του Οργανισμού.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης έγινε ιδιαίτερη αναφορά στη δράση των 10 εξειδικευμένων κέντρων που έχει συγκροτήσει ο οργανισμός και έχουν ως στόχο την παροχή στοχευμένων υπηρεσιών στα παιδιά και οικογένειες στη χώρα, εστιάζοντας στην πρόληψη αλλά και την αποτελεσματική αντιμετώπιση, όλων αυτών που τους απασχολούν, όπως το bullying, η παραβατικότητα των παιδιών, οι εξαφανίσεις και φυγές, σοβαρά προβλήματα υγείας και προβλήματα διαβίωσης.
Τα 10 κέντρα δράσης του Χαμόγελου του Παιδιού είναι: το Εθνικό Κέντρο για την Κακοποίηση και Εκμετάλλευση, το Κέντρο για τη Βία και τον Εκφοβισμό Bullying, το Κέντρο Υποστήριξης Ευάλωτων Οικογενειών, Παιδιών και Νέων, το Κέντρο Υπηρεσιών Υγείας, τα Σπίτια Φροντίδας, το Εθνικό Κέντρο για τις Εξαφανίσεις Παιδιών και Ενηλίκων, Γραμμές Υποστήριξης και Βοήθειας, το Κέντρο για τη Διαδικτυακή Ασφάλεια, η Ακαδημία Εκπαίδευσης και Επιμόρφωσης Smile Academy, το Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων.
Επίσης, σημαντικά στοιχεία του «Χαμόγελου του Παιδιού», αποτελούν οι 199.805 κλήσεις τις οποίες διαχειρίστηκαν οι 4 Γραμμές Βοήθειας και Υποστήριξης, ενώ σημειώνεται ότι μόνο στη Γραμμή SOS 1056, ο οργανισμός διαχειρίστηκε 515 κλήσεις την ημέρα.
Γραμμές Βοήθειας και Υποστήριξης :
Εθνική Γραμμή για τα παιδιά SOS 1056
Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης παιδιών και Εφήβων 116111
Ευρωπαϊκή Γραμμή για τις Εξαφανίσεις 116000
Εθνική Γραμμή για τους Αγνοούμενους Ενήλικες 1017