Νέο καθεστώς φορολόγησης που θα χαλάει τη μανέστρα στους «επαγγελματίες της φοροδιαφυγής» να μαγειρεύουν τις δαπάνες που δηλώνουν στην Εφορία, προσαρμόζοντας τα κέρδη τους για να πληρώνουν ελάχιστους ή καθόλου φόρους εισοδήματος, σχεδιάζουν στην κυβέρνηση.
Το σκηνικό αλλάζει από το 2024, αφού τον προσεχή Νοέμβριο το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών θα καταλήξει σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, με βάση το οποίο δεν θα μπορούν πλέον οι ελεύθεροι επαγγελματίες να ανεβοκατεβάζουν κατά βούληση (και νομότυπα ενδεχομένως) τα φορολογητέα κέρδη τους. Στόχος του υπουργείου είναι να πάψουν να θεωρούνται μονίμως οι μισθωτοί και συνταξιούχοι φορολογούμενοι «δευτέρας κατηγορίας». Οι αλλαγές θα ισχύσουν από το νέο έτος, παράλληλα με τα 10 νέα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής που θα παρουσιαστούν την ερχόμενη εβδομάδα στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Αμεσα συγκροτείται στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) και Ειδική Υπηρεσία η οποία θα αναλάβει να «ξεσκονίσει» εμπόρους, αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες (φυσικά πρόσωπα) ή και ολόκληρους κλάδους της αγοράς οι οποίοι δηλώνουν πενιχρά κέρδη, χαμηλότερα και από εκείνα των υπαλλήλων που απασχολούν, ακόμη και απ’ όσα δηλώνουν άποροι και άνεργοι επιδοτούμενοι από την Πρόνοια και τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ, πρώην ΟΑΕΔ)!
Ασανσέρ τα κέρδη
Στο στόχαστρο μπαίνουν σχεδόν 7 στους 10 ελεύθερους επαγγελματίες οι οποίοι επικαλούνται προκλητικά υψηλές δαπάνες για να μειώνουν τα φορολογητέα κέρδη τους, καθώς και άλλοι κλάδοι, σχήματα ή εστίες πιθανής φοροδιαφυγής. Το πρόβλημα που καλούνται να επιλύσουν στην κυβέρνηση δεν βρίσκεται στους συντελεστές φορολογίας, όπως αρχικά πολλοί θεώρησαν, αλλά στον τρόπο φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών που σήμερα μπορούν να αυξομειώνουν τις δαπάνες και τα κέρδη τους κατά το δοκούν, ακόμα και όταν τα έσοδά τους αποκαλύπτονται λόγω ηλεκτρονικών συναλλαγών, myDATA κ.λπ.
Στοιχεία της ΑΑΔΕ δείχνουν ότι σχεδόν ένας στους δύο αυτοαπασχολούμενους δηλώνει κάθε χρόνο στην Εφορία ότι μπαίνει μέσα η επιχείρησή του, έχει ζημίες και δεν κερδίζει τίποτα για να ζήσουν ο ίδιος και η οικογένειά του.
Από την άλλη, ολόκληροι κλάδοι δηλώνουν μαζικά ότι δαπανούν για την επιχείρησή τους το 80%-90% των εσόδων τους (!), μειώνοντας έτσι κατά μέσο όρο τα καθαρά κέρδη τους σε μόλις 20% επί του τζίρου -ή και πολύ χαμηλότερα-, χωρίς όμως να δικαιολογείται αυτό από τη φύση της επιχείρησης και την κοινή λογική.
Ασυδοσία
Στη βάση αυτή, σύμφωνα με πληροφορίες, στοχοποιούνται για έλεγχο κλάδοι και επαγγέλματα που δηλώνουν τα τελευταία χρόνια κέρδη κάτω από 50% των εσόδων τους.
Οχυρωμένοι πίσω από την οικονομική κρίση, χιλιάδες επαγγελματίες εμφανίζουν διαρκώς μικρότερο εισόδημα που ξεπερνάει τα όρια της πλάκας! Πρόκειται κυρίως για γιατρούς, μηχανικούς, ιδιοκτήτες ταξί, ιδιοκτήτες εστιατορίων, υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, ελαιοχρωματιστές και άλλα επαγγέλματα της οικοδομής, ξενοδόχους, εκμεταλλευτές νυχτερινών κέντρων και μπαρ. Ειδικά οι τελευταίοι, σύμφωνα με ευρήματα από τις ετήσιες δηλώσεις εισοδήματος, ισχυρίζονται ότι ζουν με νυχτοκάματο 6.862 ευρώ τον χρόνο. Δηλαδή αναλογικά 572 ευρώ μηνιαίως καθαρά, λιγότερα και απ’ όσα βγάζουν όσοι εργάζονται στις επιχειρήσεις τους ως παρκαδόροι ή υπάλληλοι στην πόρτα του καταστήματός τους κ.λπ. Από τους περίπου 30.000 επαγγελματίες του κλάδου, σχεδόν οι 25.000 (8 στους 10) δηλώνουν ότι δεν κέρδισαν ούτε 1 ευρώ ή ότι είχαν τελικά ζημίες! Για να μην πληρώνουν φόρους, δηλώνουν ακόμη ότι οι επιχειρήσεις τους είχαν έξοδα 86% των εσόδων τους και κέρδη μόλις 14%.
Κούρεμα 75%… στα κουρεία
Αντίστοιχη είναι η εικόνα και σε κλάδους που δεν έχουν καν έξοδα για προμήθεια αναλώσιμων (ποτά, ποτήρια κ.λπ.) ή αμοιβές προσωπικού όπως τα μπαρ ή τα κέντρα διασκέδασης.
Για παράδειγμα, επαγγελματίες σε κουρεία -με θεωρητικά μικρότερες ανάγκες για δαπάνες από τα κομμωτήρια γυναικών-, των οποίων τα επαναλαμβανόμενα έξοδα είναι κατά βάση τα ψαλίδια, το ρεύμα και το νερό που καταναλώνουν, οι εισφορές ΕΦΚΑ και κάποια αναλώσιμα (πετσέτες, οινόπνευμα, ξυραφάκια κ.λπ.), επικαλούνται έξοδα χρήσης 75% απ’ όσα βγάζουν.
Επιπλέον, δύο στους τρεις δεν δηλώνουν καν κέρδη, αλλά ζημίες, αφού αφαιρεθούν όλα τα έξοδα από τα έσοδα που εμφανίζουν. Κατά μέσο όρο, δηλώνουν ακαθάριστα έσοδα 11.178 ευρώ τον χρόνο, αλλά δαπάνες 8.375 και καθαρά κέρδη μόλις 2.800 ευρώ. Δηλαδή όσα και εκείνοι που λαμβάνουν τα 200 ευρώ τον μήνα από το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΚΕΑ). Μάλιστα, για τους συγκεκριμένους εκφράζονται δημόσια εύλογες αμφιβολίες και αντιρρήσεις αν και κατά πόσο μπορούν να διαβιούν με μόλις 200 ευρώ τον μήνα. Για το εισόδημά τους αυτό, μαζί με το τέλος επιτηδεύματος πληρώνουν φόρο εισοδήματος 900 ευρώ κατά μέσο όρο. Αρα τη βγάζουν με λιγότερα από 2.000 ευρώ τον χρόνο, με τα οποία ζουν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους, πληρώνοντας ΕΝΦΙΑ, βενζίνες, τέλη κυκλοφορίας Ι.Χ. κ.λπ.
Μάστορες και επιστήμονες… στη φοροαποφυγή
Αλλά και στα «ρετιρέ» η κατάσταση δεν διαφέρει πολύ. Πλουσιότεροι απ’ όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες δηλώνουν οι ηλεκτρολόγοι (και αμέσως μετά οι γιατροί) με κέρδη λιγότερα από 9.500 ευρώ τον χρόνο ή 786 ευρώ τον μήνα καθαρά.
Οσο αμείβεται δηλαδή ένας μισθωτός με τον κατώτατο μισθό των 780 ευρώ σε 14 καταβολές τον χρόνο. Οι δαπάνες τους ανέρχονται σε 79% και τα κέρδη μόλις 21%.
Μόνο το 55% από επιστήμονες και τεχνικά επαγγέλματα δηλώνει κέρδη, αφού οι υπόλοιποι εργάζονται απλώς για να δηλώνουν ζημίες!
Τι αλλάζει
Για να δοθεί λοιπόν τέλος στο σύστημα «80% δαπάνες – 50% ζημίες», σειρά για έλεγχο με βάση κριτήρια ρίσκου (risk analysis) θα πάρουν όσοι δηλώνουν πολύ χαμηλότερα κέρδη απ’ ό,τι οι συνάδελφοί τους στον ίδιο κλάδο.
Παράλληλα, για να μην εκπίπτουν πλέον προσωπικές ή εικονικές (πλασματικές) δαπάνες, από του χρόνου θα περνούν όλες υποχρεωτικά στο myDATA, αλλιώς δεν θα αναγνωρίζονται για έκπτωση.
Προκειμένου να μπει φρένο στην ασυδοσία, δημιουργείται και ομάδα κρούσης που θα αναλάβει να χαράζει την πολιτική των ελέγχων στους ελεύθερους επαγγελματίες. Η ΑΑΔΕ προχωρά στη σύσταση νέας ειδικής μονάδας παρακολούθησης των κλάδων με υψηλό φορολογικό κενό, με στόχο την είσπραξη έως και 4 δισ. ευρώ από τη φοροδιαφυγή έως το 2026. Στο μικροσκόπιο μπαίνουν έτσι και παράπλευρες απώλειες εσόδων του κράτους από άλλες φορολογικές περιοχές, όπως οι ειδικοί φόροι στα καύσιμα και τον καπνό, ο ΦΠΑ στο ηλεκτρονικό εμπόριο, οι απάτες τύπου καρουζέλ ή από εξαφανισμένους εμπόρους κ.λπ.
