Στο ΣτΕ συζητήθηκε αν μπορεί να χορηγούνται ή όχι δυο συντάξεις στον ίδιο πρώην εργαζόμενο

Με την παρουσία μικρής ομάδας συνταξιούχων εκπροσώπων συνταξιουχικών Σωματείων και Συλλόγων έξω από το δικαστικό Μέγαρο του Συμβουλίου της Επικρατείας συζητήθηκε σήμερα στο Α΄ Τμήμα του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου το ζήτημα αν μπορεί ή όχι να χορηγούνται δυο συντάξεις στον ίδιο απόμαχο της εργασίας.

Ειδικότερα, συζητήθηκαν τρεις αιτήσεις ακύρωσης επτά συνολικά Συλλόγων κ.λπ. συνταξιούχων που ζητούν να ακυρωθεί το υπ΄ αριθμ. Φ80000/Δ17/109302/30.12.2021 έγγραφο του υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Παναγιώτη Τσακλόγλου που αφορά την «εθνική σύνταξη και κατώτατα όρια σε περίπτωση σώρευσης – Συντάξεις χηρείας μετά την πρώτη τριετία».

Το προσβαλλόμενο έγγραφο ερμηνεύει τη σχετική διάταξη του νόμου 4387/2016 σύμφωνα με την οποία ο δικαιούχος περισσοτέρων συντάξεων λαμβάνει μόνο μία εθνική σύνταξη, ισχύει ακόμη και στην περίπτωση που κάποιος δικαιούται σύνταξη λόγω θανάτου (χηρείας) και σύνταξη για διαφορετική αιτία (λόγω γήρατος ή αναπηρίας ή θανάτου).

Υπενθυμίζεται ότι μέχρι τώρα στους συνταξιούχους χηρείας, οι οποίοι δικαιούνταν ταυτόχρονα και σύνταξη για διαφορετική αιτία, χορηγούνταν διπλή εθνική σύνταξη.

Συγκεκριμένα, στις προηγούμενες εγκυκλίους του υπουργείου, καθώς και στην από 5.2.2018 εγκύκλιο του ΕΦΚΑ αναφερόταν ότι «όταν υπάρχει ταυτόχρονα δικαίωμα σε σύνταξη λόγω θανάτου και σε σύνταξη που καταβάλλεται για διαφορετική αιτία (λόγω γήρατος ή αναπηρίας), τα δύο δικαιώματα στην εθνική σύνταξη και ο υπολογισμός του ποσού της αντιμετωπίζονται αυτοτελώς, δηλαδή είναι επιτρεπτό να χορηγηθεί εθνική σύνταξη για κάθε δικαίωμα».

Το επίμαχο το έγγραφο προβλέπει ότι: α) δεν έχει αναδρομική ισχύ (επομένως, η μη χορήγηση της δεύτερης εθνικής σύνταξης εφαρμόζεται στις συντάξεις χηρείας που απονέμονται μετά την 1.1.2022),

β) οι ήδη καταβαλλόμενες στους συνταξιούχους λόγω θανάτου διπλές εθνικές συντάξεις θα συνεχίζουν να καταβάλλονται ως προσωπική διαφορά και

γ) τα επιπλέον ποσά εθνικών συντάξεων που καταβλήθηκαν δεν αναζητούνται.

Σήμερα, συζητήθηκαν οι αιτήσεις ακύρωσης των συνταξιούχων, με πρόεδρο την αντιπρόεδρο Άννα Καλογεροπούλου και εισηγήτρια τη σύμβουλο Επικρατείας Μαρίνα-Αλεξάνδρα Τσακάλη.

Οι δικηγόροι των συνταξιούχων, υποστήριξαν, μεταξύ των άλλων, ότι η προσβαλλόμενη πράξη παραβιάζει την αρχή της καλής νομοθέτησης και την αρχή της ασφάλειας του δικαίου, καθώς και ότι αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 4 και 22 του Συντάγματος, στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, στην αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικουμένου και στην συνταγματική αρχή της αναλογικότητας.

Από την άλλη πλευρά, το υπουργείο υποστήριξε, μεταξύ άλλων, ότι η προσβαλλόμενη εγκύκλιος είναι αμιγώς ερμηνευτική, εφόσον αποκαθιστά την ορθή εφαρμογή των σχετικών διατάξεων του άρθρου 7 του ν. 4387/2016, και ότι, η διπλή εθνική σύνταξη δεν μπορεί να δικαιολογηθεί επί σώρευσης σύνταξης θανάτου με άλλη σύνταξη, εφόσον έχει νομοθετηθεί και χορηγείται κατώτατο όριο σύνταξης θανάτου.

Πάντως, η εισηγήτρια επισήμανε ότι «ανακύπτει το ζήτημα αν το προσβαλλόμενο έγγραφο, ενόψει του περιεχομένου του, συνιστά απλή ερμηνευτική εγκύκλιο χωρίς εκτελεστό χαρακτήρα ή αν, αντιθέτως, θέτει νέες ρυθμίσεις, και, ως εκ τούτου, αποτελεί στην ουσία εκτελεστή κανονιστική πράξη, η οποία, εφόσον δεν δημοσιεύθηκε στην ΕτΚ, είναι ανυπόστατη και ακυρωτέα για λόγους ασφάλειας δικαίου».

Αναλυτικότερα, το ΣτΕ καλείται να αποφανθεί αν το προσβαλλόμενο έγγραφο αποτελεί μία απλή εγκύκλιο προς τον e-ΕΦΚΑ για την σωστή ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου, όπως ισχυρίζεται το υπουργείο, ή αν πρόκειται για μία απόφαση που θέτει νέους κανόνες, όπως ισχυρίζονται οι προσφεύγοντες συνταξιούχοι, η οποία, εφόσον δεν δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ, δεν ισχύει και πρέπει να ακυρωθεί.

Το ΣτΕ επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή του.

Ένας εκ των συνηγόρων των συνταξιούχων, ο Λουκάς Αποστολίδης, σε δήλωσή του, μεταξύ των άλλων, αναφέρει: «Με ψευδεπίγραφη εγκύκλιο το Ελληνικό Δημόσιο, επιχειρεί να καταργήσει την εθνική σύνταξη που καταβάλλεται αυτοτελώς στις συντάξεις των επιζώντων συζύγων. Από τη δημοσίευση του ν.4387/216, λίαν οψίμως η Πολιτεία «θυμήθηκε» να εφαρμόσει την εγκύκλιο που εξέδωσε στα τέλη Δεκεμβρίου του έτους 2021 ο κ. Τσακλόγλου, ανακαλώντας τις δύο προηγουμένες εγκυκλίους που είχαν εκδοθεί για το εν λόγω ζήτημα, εισάγοντας νέες ρυθμίσεις που διόλου δεν διαλαμβάνονται στο εν λόγω νομοθέτημα, επιχειρώντας κατά τούτο τον τρόπο να νομιμοποιήσει το «τσεκούρι» στη καταβολή της εθνικής σύνταξης, στην ευπαθή κοινωνικά ομάδα των επιζώντων συζύγων, λόγω δήθεν σώρευσης των καταβαλλόμενων σ΄ αυτούς συντάξεων. Ανάμεσα στα επιχειρήματα που επικαλέστηκε η Πολιτεία, είναι ότι οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν μια σύνταξη χηρείας και μια σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος, ήτοι περισσότερες των μια συντάξεων δεν μπορούν σύμφωνα με το σκοπό του νομοθέτη που κατά την Πολιτεία είναι η καταβολή μιας και μόνο εθνικής σύνταξης για τη διασφάλιση αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης, να λαμβάνουν δύο εθνικές συντάξεις, διότι η κατηγορία των εν λόγω συνταξιούχων, είναι οικονομικά ισχυρή αφού ήδη λαμβάνει περισσότερες των μια συντάξεων, σε αντίθεση με τους συνταξιούχους που λαμβάνουν μια».