Ο Δήμος Οροπεδίου Λασιθίου ανακοινώνει σήμερα την ένταξη των Ανεμόμυλων Οροπεδίου Λασιθίου στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, με τίτλο: «Πρακτικές Διαχείρισης του Νερού στο Οροπέδιο Λασιθίου Κρήτης. Η τεχνογνωσία των αντλητικών ανεμόμυλων».
Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, κ. Λίνα Μενδώνη,με την με αρ.πρωτ: ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΝΠΚ/ΤΑΠΚΔΘ/431724/303867/1924/619απόφασή της, ενέταξε το ανθρώπινο μνημείο των ανεμομύλων του Οροπεδίου Λασιθίου στον Εθνικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Κατόπιν, δήλωσε: «εγγράφονται σήμερα στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας …στοιχεία δημιουργικότητας των Ελλήνων, που αφορούν τεχνογνωσίες και παραδοσιακούς τρόπους καλλιέργειας που προάγουν την αειφορική διαχείριση των φυσικών πόρων… Εκφράζουμε τα πιο θερμά μας συγχαρητήριά στις κοινότητες των ανθρώπων που ασκούν αυτά τα στοιχεία της κληρονομιάς και φρόντισαν, με ιδιαίτερη επιμέλεια και αγάπη, την αποτύπωσή τους και την εγγραφή τους στο Εθνικό Ευρετήριο της Ελλάδας. Θα είμαστε στο πλάι τους για τον περαιτέρω σχεδιασμό πολιτικών για τη διαφύλαξή τους».
Το αιολικό πάρκο του Οροπεδίου Λασιθίου αποτέλεσε το πρώτο και μεγαλύτερο πάρκο ανεμόμυλων του κόσμου ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, απαρτιζόμενο από 10.000 ανεμόμυλους. Υπήρξε το αποτέλεσμα της λαϊκής σοφίας των κατοίκων που με τον πρωτοπόρο εφευρέτη Εμμανουήλ Παπαδάκη (Σπιρτοκούτη) μετέτρεψαν την αιολική ενέργεια σε υδραυλική ποτίζοντας τον κάμπο του Οροπεδίου Λασιθίου και μεταμόρφωσαν τους κάλυκες των πυροβόλων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου σε αντλίες, μετασχηματίζοντας έτσι την πολεμική παραγωγή σε Ειρηνική,δημιουργώντας ένα αξεπέραστο αισθητικά και πολιτιστικά αποτέλεσμα.
Τη δεκαετία του ‘70 ο Λασιθιώτικος ανεμόμυλος αποτέλεσε σωτήρια τεχνική καινοτομία για άνυδρες περιοχές του τρίτου κόσμου, μέσω προγραμμάτων του ΟΗΕ και της UNICEFσώζοντας, με υλικά ελάχιστου κόστους ολόκληρες κοινότητες ανθρώπων στην νότιο Αμερική, Αφρική και Ινδία.