«Με βάση τα όσα γνωρίζουμε, στοχεύουμε πράγματι σε μεγάλες δομές, αντίστοιχες με αυτές στην Ανατολική Μεσόγειο που μπορεί να φιλοξενούν σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου», λέει ο Αριστοφάνης Στεφάτος, Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΔΕΥΕΠ, για τις σεισμικές έρευνες δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Η» λίγο πριν μιλήσει στο 8ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Ο ίδιος εκφράζει την εκτίμηση πως οι πρώτες αποφάσεις για θαλάσσιες γεωτρήσεις στην περιοχή θα ληφθούν εντός του 2024.
«Οι μισθώτριες εταιρείες δαπανούν δεκάδες εκατομμυρίων ιδιωτικά κεφάλαια, τα οποία σε περίπτωση απόφασης για διερευνητικές γεωτρήσεις θα ανέλθουν σε εκατοντάδες εκατομμυρίων. Αν δεν υπήρχαν ικανοποιητικές πιθανότητες, ώστε να βρεθεί κάτι σημαντικό, δε θα δαπανούσαν τόσο μεγάλα ιδιωτικά κεφάλαια», συμπληρώνει ο ίδιος, εξηγώντας πως για την ώρα οι εταιρείες προχωρούν με βάση τις υπάρχουσες έρευνες, χωρίς όμως να αποκλείεται να απαιτηθούν και τρισδιάστατες έρευνες.
«Μέσα σε διάστημα 13 μηνών εκτελέστηκαν συνολικά 7 θαλάσσιες γεωφυσικές έρευνες», επισημαίνει ο κ. Στεφάτος, υπογραμμίζοντας ότι «θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τους επενδυτές, ώστε να γνωρίζουμε τις εκτιμήσεις για τις δυνατότητες και τις προοπτικές κάθε περιοχής».
Κατά τον κ. Στεφάτο η ενεργειακή ασφάλεια παραμένει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος καθώς «σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι έχουμε καταφέρει ακόμα να αντικαταστήσουμε πλήρως τους όγκους φυσικού αερίου που εισήγαγε η Ευρώπη από τη Ρωσία. Επίσης, δεν είναι απίθανο για παράδειγμα να βρεθούμε αντιμέτωποι με ένα δύσκολο χειμώνα». Η μετάβαση, άλλωστε σε ένα ενεργειακό σύστημα που τροφοδοτείται από ανανεώσιμες πηγές και νέες τεχνολογίες ενέργειας «θα διαρκέσει τουλάχιστον 25 χρόνια». Δηλώνει, ωστόσο, αισιόδοξος για το επενδυτικό ενδιαφέρον «όσο συνεχίζουμε σταθερά και οι έρευνες ωριμάζουν»
Ολόκληρη η συνέντευξη του κ. Στεφάτου
Τους τελευταίους μήνες πύκνωσαν σημαντικά οι έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Ελλάδα, τόσο στο Ιόνιο όσο και δυτικά, νοτιοδυτικά της Κρήτης. Πότε πρέπει να περιμένουμε τα πρώτα αποτελέσματα των σεισμικών ερευνών; Και πότε θα δούμε τις πρώτες γεωτρήσεις;
Είναι αλήθεια ότι βιώνουμε μια σημαντική αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για την εξερεύνηση υδρογονανθράκων στην Ελλάδα. Εμείς στην ΕΔΕΥΕΠ, ως αρμόδια κρατική εταιρεία που διαχειρίζεται τις συμβάσεις των παραχωρήσεων εκ μέρους του Ελληνικού Κράτους, είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι καθώς το ενδιαφέρον αυτό έχει μετουσιωθεί σε ουσιαστικά έργα ιδιαίτερα τον τελευταίο χρόνο.
Όπως ήδη γνωρίζετε, μέσα σε διάστημα 13 μηνών εκτελέστηκαν συνολικά 7 θαλάσσιες γεωφυσικές έρευνες, στα πλαίσια ενός προγράμματος, το οποίο όταν ανακοινώθηκε είχε χαρακτηριστεί ιδιαίτερα φιλόδοξο, καθώς τα προηγούμενα 9 χρόνια είχαν εκτελεστεί μόλις 2 γεωφυσικές έρευνες για εξερεύνηση υδρογονανθράκων. Οι επενδυτές μας όμως – δηλαδή η ExxonMobil, η Energean και η Helleniq Energy – ανταποκρίθηκαν με την ταχεία υλοποίηση των ερευνών, έχοντας αυξήσει ουσιαστικά τις επενδύσεις τους κατά 150%, ξεπερνώντας μάλιστα τα καλύτερα διεθνή πρότυπα σε ό,τι αφορά τα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος, ανεβάζοντας τον πήχη σε περιφερειακό επίπεδο.
Εξίσου όμως σημαντικό θεωρώ το γεγονός ότι μέσα από αυτήν την επιτυχία αποδείξαμε και ως κράτος ότι είμαστε σε θέση να διεκπεραιώσουμε με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα σημαντικά έργα και υψηλούς επενδυτικούς στόχους.
Μετά την ολοκλήρωση της συλλογής των δεδομένων, ακολουθεί η ειδική επεξεργασία τους, η οποία θα μας επιτρέψει να συνθέσουμε εικόνες του υπεδάφους και στη συνέχεια έπεται η ερμηνεία αυτών των εικόνων, σε συνδυασμό με όλα τα στοιχεία που διαθέτουμε, προκειμένου οι επενδυτές να αποφασίσουν εάν και πού θα εκτελεστούν εξερευνητικές γεωτρήσεις. Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψιν τα παραπάνω, ελπίζουμε να έχουμε τις πρώτες αποφάσεις για θαλάσσιες γεωτρήσεις μέσα στο επόμενο έτος.
Τι αποκαλύπτουν οι πρώτες ενδείξεις από τα οικόπεδα για τα οποία έχουμε σεισμικά δεδομένα; Υπάρχουν ελπίδες για σημαντικά κοιτάσματα φυσικού αερίου; Έχετε δηλώσει αισιόδοξος για το τι μπορούμε να βρούμε. Ποια είναι τα πλέον υποσχόμενο οικόπεδα;
Είναι αλήθεια ότι έχω εκφράσει την αισιοδοξία μου αναφορικά με το τι περιμένουμε. Αυτό βασίζεται τόσο στην ποιότητα των συλλεγμένων δεδομένων, όσο και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των περιοχών που χαρτογραφήσαμε. Βρισκόμαστε όμως ακόμη στο στάδιο της ειδικής επεξεργασίας των δεδομένων και δε θα ήταν συνετό να κάνουμε εκτιμήσεις έως ότου ολοκληρωθούν οι διαδικασίες των επενδυτών και μας ενημερώσουν ανάλογα.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε ότι πρόκειται για ιδιαίτερα σύνθετες αναλύσεις δεδομένων και ευαίσθητα στοιχεία με δυνητικά πολύ μεγάλη εμπορική αξία. Παρακολουθούμε όμως στενά τη διαδικασία, έχοντας πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία και θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τους επενδυτές, ώστε να γνωρίζουμε τις εκτιμήσεις για τις δυνατότητες και τις προοπτικές κάθε περιοχής.
Υπάρχει περίπτωση να κρύβεται τόσο φυσικό αέριο στα κοιτάσματα της χώρας, ώστε να μη χρειάζεται να εισάγουμε πλέον; Έχετε δηλώσει στο Reuters πως «οι προκαταρκτικές αξιολογήσεις των στόχων υποδηλώνουν περισσότερα από 600 bcm (δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα) ανακτήσιμων αποθεμάτων».
Έχουν ειπωθεί πολλά για τα πιθανά αποτελέσματα των ερευνών, και κάθε εκτίμηση βασίζεται σε μια σειρά παραδοχών που περιπλέκουν τη σημασία των εκτιμήσεων αυτών. Για να αποφύγουμε ερμηνείες και παρερμηνείες δηλώσεων, αυτό που συνήθως επαναλαμβάνουμε είναι ότι όσο ωριμάζουν οι έρευνες και πλησιάζουμε το στάδιο των εξερευνητικών γεωτρήσεων, θα έχουμε καλύτερη εικόνα για τις εκτιμήσεις.
Μέχρι τότε αρκεί να αναλογιστούμε ότι οι μισθώτριες εταιρείες δαπανούν δεκάδες εκατομμυρίων ιδιωτικά κεφάλαια, τα οποία σε περίπτωση απόφασης για διερευνητικές γεωτρήσεις θα ανέλθουν σε εκατοντάδες εκατομμυρίων. Αν δεν υπήρχαν ικανοποιητικές πιθανότητες, ώστε να βρεθεί κάτι σημαντικό, δε θα δαπανούσαν τόσο μεγάλα ιδιωτικά κεφάλαια. Συνεπώς τα όποια νούμερα, θα πρέπει να τα δούμε ως ενδεικτικά, τα οποία ευελπιστούμε να επιβεβαιώσουμε, αφού ωριμάσουν οι έρευνες, μέσω γεωτρήσεων τα επόμενα χρόνια.
Οι έρευνες στα οικόπεδα Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης ολοκληρώθηκαν σε χρόνο ρεκόρ. Διαβάσαμε πρόσφατα για «ενδείξεις ανθρακικών δομών, ανάλογες με τις πρόσφατες ανακαλύψεις φυσικού αερίου που έγιναν στην Ανατ. Μεσόγειο (Αίγυπτος και Κύπρος)». Το κοίτασμα Ζορ ανοιχτά της Αιγύπτου είναι το μεγαλύτερο της Μεσογείου. Εκτιμάτε πως θα χρειαστούν και τρισδιάστατες έρευνες στα οικόπεδα της Κρήτης και τι πρέπει να περιμένουμε από τα πιθανά κοιτάσματα στην περιοχή;
Είναι αλήθεια ότι οι έρευνες εξελίχθηκαν με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Επίσης αξίζει να σημειώσουμε ότι ουσιαστικά διπλασιάσαμε το μέγεθος των ερευνών σε σύγκριση με την αρχική δέσμευση που είχαν αναλάβει οι επενδυτές με την υπογραφή της σύμβασης. Ο λόγος για το διπλασιασμό του μεγέθους της έρευνας ήταν γιατί θέλαμε να πυκνώσουμε τη χαρτογράφηση και ουσιαστικά να σαρώσουμε περιοχές που δεν είχαμε εξερευνήσει στο παρελθόν. Θεωρούμε ότι με τις τελευταίες έρευνες θα έχουμε μια ικανοποιητική χαρτογράφηση που θα επιτρέψει την εξαγωγή συμπερασμάτων και αποφάσεις για γεώτρηση. Αυτό φυσικά δεν αποκλείει ότι μπορεί να χρειαστούμε τελικά και τρισδιάστατες έρευνες, αλλά για την ώρα προσπαθούμε να προχωρήσουμε με βάση τις υπάρχουσες έρευνες.
Με βάση τα όσα γνωρίζουμε, στοχεύουμε πράγματι σε μεγάλες δομές, αντίστοιχες με αυτές στην Ανατολική Μεσόγειο που μπορεί να φιλοξενούν σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου. Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες γεωτρήσεις στην περιοχή, σε αντίστοιχες γεωλογικές λεκάνες σαν τη δική μας έχουν δείξει πολύ καλά αποτελέσματα και συνεπώς δεν αποκλείουμε ότι μπορεί να διαθέτουμε και ενδιαφέροντες στόχους εκτός των ανθρακικών δομών.
Όσον αφορά την πορεία των ερευνών, οι μισθώτριες εταιρείες των εν λόγω παραχωρήσεων, δηλαδή ExxonMobil και Helleniq Energy, θα αποφασίσουν με βάση τα στοιχεία και την ερμηνεία των εικόνων του υπεδάφους που θα προκύψουν από την επεξεργασία των συλλεγμένων δεδομένων. Εκτιμούμε ότι οι πρώτες αποφάσεις για θαλάσσιες γεωτρήσεις θα ληφθούν εντός του 2024.
Η πρόσφατη ενεργειακή κρίση επιτάχυνε σημαντικά τις εξελίξεις γύρω από το upstream την Ελλάδα, καθώς πολλές εταιρείες είδαν στα πιθανά κοιτάσματα της χώρας μια σημαντική επενδυτική ευκαιρία, μετά την σταδιακή απόσυρση της Ρωσίας από την ενεργειακή αγορά της Ευρώπης. Σύμφωνα όμως με τα στοιχεία που δημοσίευσε πρόσφατα η Eurostat, η συνολική χρήση φυσικού αερίου στις 27 χώρες της ΕΕ μειώθηκε κατά 17,7% από τον Αύγουστο έως τον Μάρτιο, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της πενταετίας για την ίδια περίοδο. Ο χειμώνας ήταν φυσικά ήπιος, ωστόσο τον τελευταίο καιρό εκφράζονται και κάποιες δεύτερες σκέψεις για σχεδιαζόμενες επενδύσεις στο φυσικό αέριο, π.χ. σε FSRU. Εκτιμάτε πως υπάρχει το ενδεχόμενο να δούμε μείωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος για γεωτρήσεις λόγω της μείωσης της ζήτησης;
Προτεραιότητά μας αποτελεί η επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, με βάση ένα λειτουργικό, σταθερό και οικονομικά ανεκτό ενεργειακό σύστημα. Για το λόγο αυτό, η ΕΔΕΥΕΠ έχει στρατευθεί για την ενίσχυση της ενεργειακής μετάβασης, αναλαμβάνοντας επιπλέον την αρμοδιότητα για έργα αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, αλλά και τον Εθνικό σχεδιασμό για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Αναφορικά όμως με την ανάγκη για περισσότερο φυσικό αέριο, στην περίοδο της μετάβασης, δεν θεωρώ ότι χωρά καμιά αμφιβολία.
Ο χειμώνας που πέρασε ήταν πράγματι ιδιαίτερα ήπιος και η Ευρώπη εκ των πραγμάτων υποχρεώθηκε να βρει εναλλακτικές λύσεις, επιστρέφοντας ακόμα και στο πετρέλαιο και τον άνθρακα καθώς η παραδοσιακή τροφοδοσία της με Ρωσικό φυσικό μέσω αγωγών διακόπηκε. Έως ότου να ωριμάσουν νέες ρεαλιστικές λύσεις, η ενεργειακή ασφάλεια και οι προσιτές τιμές θα αποτελούν την πραγματική πρόκληση, και το φυσικό αέριο αποτελεί την καλύτερη και ασφαλέστερη επιλογή για να αποφύγουμε μελλοντικά κενά στην προσφορά και τη ζήτηση.
Αναμφίβολα, η μακροπρόθεσμη λύση είναι ένα ενεργειακό σύστημα που τροφοδοτείται από ανανεώσιμες πηγές και νέες τεχνολογίες ενέργειας. Ωστόσο, αυτή η μετάβαση θα διαρκέσει τουλάχιστον 25 χρόνια. Και εδώ ακριβώς, έρχεται το φυσικό αέριο, το οποίο θα διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο ως «καύσιμο γέφυρα» στο μέλλον, καθώς μας επιτρέπει να αντικαταστήσουμε άλλα ορυκτά και περισσότερο ρυπογόνα καύσιμα. Επομένως, το φυσικό αέριο θα συνεχίσει να παίζει ουσιαστικό ρόλο στο ενεργειακό μείγμα της χώρας μας για τις επόμενες δεκαετίες. Οι εξελίξεις των τελευταίων ετών άλλωστε έχουν συμβάλει στο να διαμορφωθεί αυτή η κοινή συναίνεση.
Είναι επίσης πολύ σημαντικό να μη λησμονήσουμε ότι το ελληνικό κράτος έχει ανακηρύξει τα έργα εξερεύνησης και παραγωγής φυσικού αερίου σε έργα εθνικής σημασίας και έχει απαιτήσει την επίσπευση των ερευνών. Οι μισθώτριες εταιρείες ανταποκρίθηκαν και η σημαντική πρόοδος που σημειώθηκε σε συνδυασμό με την ξεκάθαρη πολιτική βούληση έχουν τραβήξει την προσοχή της διεθνούς αγοράς και υπάρχουν εταιρείες που παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Πιστεύω για αυτό το λόγο ότι όσο συνεχίζουμε σταθερά και οι έρευνες ωριμάζουν, ότι θα δούμε το επενδυτικό ενδιαφέρον να αυξάνεται. Έχουμε λοιπόν κάθε λόγο να είμαστε αισιόδοξοι.
Δεδομένης και της προσπάθειας για ενεργειακή μετάβαση και στροφή στις ΑΠΕ – παρά την καθυστέρηση λόγω του πολέμου στην Ουκρανία –μιλάμε μόνο για φυσικό αέριο στο upstream ή και για πετρέλαιο; Ακούσαμε και πρόσφατα τον πρωθυπουργό να εκφράζει τις επιφυλάξεις του για την πιθανότητα εξόρυξης πετρελαίου στο Κατάκολο.
Λαμβάνοντας υπόψιν ότι έχουμε εισέλθει στην εποχή της ενεργειακής μετάβασης, η αξιοποίηση των δυνητικών κοιτασμάτων της χώρας μας είναι ύψιστης σημασίας. Σαφώς, προτεραιότητά μας αποτελούν οι μεγάλες δομές που δύνανται να φιλοξενούν φυσικό αέριο καθώς οι προοπτικές αξιοποίησης του φυσικού αερίου είναι σαφώς καλύτερες. Υπό αυτήν την έννοια, το γεγονός ότι ο κύριος όγκος των δυνητικών στόχων που εξερευνούμε αφορούν φυσικό αέριο αποτελεί μια ευνοϊκή συνθήκη.
Ωστόσο, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι είναι δύσκολο να εκτιμήσουμε με ακρίβεια τον τύπο των υδρογονανθράκων που πιθανώς θα ανακαλύψουμε. Δε θα μπορούσαμε όμως να αγνοήσουμε ένα σημαντικά μεγάλο στόχο που πιθανώς να φιλοξενεί φυσικό αέριο, αλλά μπορεί να υπάρχει πιθανότητα να βρούμε και πετρέλαιο. Με την ίδια λογική, δε θα θέταμε σε προτεραιότητα ένα μικρότερο στόχο πετρελαίου, εάν μπορούμε να στοχεύσουμε σε σημαντική δομή με φυσικό αέριο. Στα πλαίσια της ανάπτυξης μιας στρατηγικής ενός ρεαλιστικού και μακροπρόθεσμου πλαισίου για την πράσινη μετάβαση, το φυσικό αέριο αποτελεί το καύσιμο γέφυρα για να εξασφαλίσουμε παράλληλα ενεργειακή ασφάλεια και αυτάρκεια.
Δεδομένης της σταδιακής αποχώρησης της Ρωσίας από την ενεργειακή αγορά της Ευρώπης, η Ελλάδα φιλοδοξεί να γίνει ενεργειακό hub. Στον ίδιο… αγώνα δρόμου τρέχει και η Τουρκία. Θα προλάβουμε;
Η απόφαση για την ταχεία απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο δημιούργησε μια έντονη αίσθηση επείγοντος στην αξιοποίηση όλων των ενεργειακών πόρων που διαθέτουμε ως χώρα. Το διαχρονικό ζητούμενο αξιοποίησης του φυσικού μας πλούτου μπορεί να αναβαθμίσει περαιτέρω τη γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας, διότι αν τα έργα προχωρήσουν με επιτυχία, η χώρα μας θα μπορούσε να αναδειχθεί σε κόμβο παραγωγής και διαμετακόμισης φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Κεντρική Ευρώπη. Ο διαφοροποιημένος χαρακτήρας και η έκτασή των σημαντικών ενεργειακών υποδομών που αναπτύσσουμε συστηματικά, σε συνδυασμό με τη γεωγραφική μας θέση καθιστούν τη χώρα μας έναν πολύτιμο ενεργειακό εταίρο για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται για ενεργειακές υποδομές στρατηγικής σημασίας, που θα καταστήσουν τη χώρα κόμβο παραγωγής και μεταφοράς πράσινης ενέργειας και ενδεχομένως και φυσικού αερίου. Αυτός ο συνδυασμός και οι υφιστάμενες υποδομές μεταφοράς φυσικού αερίου προσδίδουν στη χώρα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα συμπληρώνοντας ταυτόχρονα το σχεδιασμό μας για τη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα.
Σε αυτά τα πλαίσια, ο ρόλος της ΕΔΕΥΕΠ έχει επεκταθεί σε δύο επιπλέον τομείς, μετά τον πρόσφατο εταιρικό μετασχηματισμό μας. Ο ένας τομέας αφορά τη συνολική διαχείριση των δικαιωμάτων εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου για έργα αποθήκευσης CO₂ και άλλων αερίων και υγρών, όπως το φυσικό αέριο και το υδρογόνο. Ήδη, από το Σεπτέμβρη του 2022, η ΕΔΕΥΕΠ παραχώρησε την πρώτη άδεια στην Energean για την αξιολόγηση δημιουργίας μονάδας δέσμευσης και υπόγειας αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στην περιοχή του Πρίνου. Πρόκειται μάλιστα για ένα έργο που έχει συμπεριληφθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και ως εκ τούτου το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης προβλέπεται αυστηρό. Πρόσφατα παρουσιάσαμε μάλιστα και μια Λευκή Βίβλο για την τεχνολογία του CCS, με τη βιομηχανία να επιδεικνύει σοβαρό ενδιαφέρον.
Ο δεύτερος τομέας αφορά τον εθνικό σχεδιασμό για την ανάπτυξη Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, μιας τεχνολογίας ΑΠΕ με τεράστια σημασία για τη χώρα και με προοπτικές για σημαντική προστιθέμενη αξία στην εθνική οικονομία. Εργαζόμαστε εντατικά για την κατάθεση των εν δυνάμει περιοχών, όπου θα μπορούσαμε να έχουμε οργανωμένη ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών πάρκων. Όλα τα παραπάνω καθιστούν τη χώρα μας έναν ιδιαίτερα ανταγωνιστικό επενδυτικό προορισμό, χωρίς να παραβλέπουμε ότι είναι εξίσου σημαντικό να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα και να μην υπάρξουν καθυστερήσεις.
Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν υποχωρήσει σημαντικά σε προπολεμικά επίπεδα και εν πολλοίς σε επίπεδα προ ενεργειακής κρίσης. Εκτιμάτε πως μπορεί να έχουμε νέες αναταράξεις στο μέλλον ή η ενεργειακή κρίση που ζήσαμε πριν και κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία έχει οριστικά τελειώσει;
Τα τελευταία τρία έτη μας δίδαξαν ότι υπάρχουν πολλοί παράγοντες, οι οποίοι είναι αστάθμητοι, αλλά ικανοί να επηρεάσουν την ενέργεια, την οικονομία και την παγκόσμια αγορά. Κανείς δεν μπορεί να κάνει προβλέψεις με απόλυτη ασφάλεια και σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι έχουμε καταφέρει ακόμα να αντικαταστήσουμε πλήρως τους όγκους φυσικού αερίου που εισήγαγε η Ευρώπη από τη Ρωσία. Επίσης, δεν είναι απίθανο για παράδειγμα να βρεθούμε αντιμέτωποι με ένα δύσκολο χειμώνα. Βρισκόμαστε σε μια εποχή που η ενεργειακή ασφάλεια παραμένει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.
Η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος στην Ουκρανία βοήθησαν να γίνουν αντιληπτά ορισμένα σημαντικά στοιχεία για τα ενεργειακά μας συστήματα, όπως η κρισιμότητα της ενεργειακής αυτονομίας και ανεξαρτησίας σε συνδυασμό με τον καταλυτικό ρόλο του φυσικού αερίου για τη σταθεροποίηση του ενεργειακού μας συστήματος και της επιτυχούς ενεργειακής μετάβασης. Κατέστη σαφής η ανάγκη αναθεώρησης του ενεργειακού μείγματος τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οφείλουμε λοιπόν να προσπαθήσουμε να είμαστε όσο το δυνατόν καλύτερα προετοιμασμένοι, μέχρι να δοθούν λύσεις σε ζητήματα που άπτονται της Ευρωπαϊκής ενεργειακής εξάρτησης και μετάβασης. Καθώς η ταχεία μετάβαση σε ΑΠΕ παραμένει η κύρια προτεραιότητα μας, η προσπάθεια αυτή εμπλουτίζεται για να ενδυναμώσουμε τα ενεργειακά μας συστήματα με νέες τεχνολογίες.
Αυτό που μπορώ να δηλώσω με βεβαιότητα είναι ότι θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μεθοδικά σαν εταιρεία, καθώς είναι κρίσιμο για όλους τους εμπλεκόμενους να συνεχίσουμε με συνέπεια και να διατηρήσουμε τη μεγάλη δυναμική που έχουμε δημιουργήσει.
