Στα «καπέλα» της προσαύξησης του περιθωρίου κέρδους από τους προμηθευτές αποδίδουν οι παραγωγοί ενέργειας από φωτοβολταϊκά το ακριβό ρεύμα.
Είναι αδιανόητο οι ΑΠΕ να χρειάζονται 10,7 λεπτά/kWh για να αποζημιωθούν, ο καταναλωτής να πληρώνει 17,4 λεπτά/kWh και παρόλα αυτά, ο ΕΛΑΠΕ (ειδικός λογαριασμός των ΑΠΕ) να εμφανίζει έλλειμμα και οι προμηθευτές υπερκέρδη επί της ενέργειας που εμπορεύονται, τόνισε χθες ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας από φωτοβολταικά Στέλιος Λουμάκης.
Υπό το πρίσμα αυτό, η θέσπιση μιας Χρέωσης Προμηθευτή υπέρ του ΕΛΑΠΕ στους παρόχους είναι πλέον επιβεβλημένη τονίζει ο ΣΠΕΦ. Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου, αναφέρει ότι το μέσο κόστος για τον καταναλωτή από όλα τα αιολικά και επαγγελματικά φωτοβολταϊκά στο διασυνδεδεμένο σύστημα και δίκτυο που αφορούν το 93% των ΑΠΕ (πλην των υδροηλεκτρικών της ΔΕΗ) διαμορφώνεται στα 9,7 λεπτά/kWh.
Προσθέτοντας και τα μικρά υδροηλεκτρικά καθώς και τις υπόλοιπες αλλά ακριβότερες τεχνολογίες της Βιομάζας, Βιοαερίου, ΣΗΘΥΑ και οικιακών Φ/Β, το μέσο κόστος όλων των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ για τον καταναλωτή προσεγγίζει οριακά τα 10,7 λεπτά/kWh. Το κόστος αυτό, που είναι φθηνότερο από κάθε θερμική τεχνολογία, τιμολογείται στους καταναλωτές μέσα από δύο οδούς. Μέσω του ανταγωνιστικού σκέλους των λογαριασμών (τέλη χρήσης δικτύων κ.α) και μέσω του ΕΤΜΕΑΡ που είναι το τέλος για τις ΑΠΕ.
Το μεσοσταθμικό ΕΤΜΕΑΡ ανά κιλοβατώρα στη χώρα μας ανέρχεται στα 1,2 λεπτά. Επειδή όμως οι ΑΠΕ αφορούν το 50% της κατανάλωσης για τις οποίες πληρώνεται ΕΤΜΕΑΡ, το πράσινο τέλος «ανηγμένο» ανά kWh ΑΠΕ διαμορφώνεται στα 2,4 λεπτά/kWh.
Τα 10,7 λεπτά/kWh επομένως του μέσου τελικού κόστους για τους καταναλωτές καλύπτονται από τα 2,4 λεπτά/kWh του ΕΤΜΕΑΡ και τα υπόλοιπα 8,3 λεπτά/kWh οφείλουν να αποζημιώνονται από το ανταγωνιστικό σκέλος των λογαριασμών που πληρώνουν οι καταναλωτές, υπό την επιφύλαξη και άλλων πόρων που εισρέουν στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ), όπως εν προκειμένω έσοδα από τα δωρεάν δικαιώματα ρύπων που διαθέτει η χώρα.
Ο κ. Λουμάκης αναφέρει ότι ο καταναλωτής στο ανταγωνιστικό σκέλος των λογαριασμών ρεύματος πληρώνει περίπου 15 λεπτά/kWh. Οπότε το mark-up περιθώριο κέρδους επί των πράσινων kWh που αγοράζουν στη χονδρική και μεταπωλούν στους καταναλωτές οι προμηθευτές προκύπτει στο ιδιαίτερα υψηλό ποσό των 15-8,3= 6,7 λεπτών/kWh ή 80% πάνω σε κάθε ανανεώσιμη kWh.
Αν συγκρίνουμε το ποσοστό αυτό με το αντίστοιχο στην εμπορία καυσίμων που είναι μονοψήφιο για τα πρατήρια, η διαφορά κρίνεται χαώδης, τονίζει.
Το ρεύμα από ΑΠΕ
Το ρεύμα από ΑΠΕ (χωρίς τα μεγάλα υδροηλεκτρικά) ετησίως στη χώρα μας οδεύει ολοταχώς πάνω από τις 27 TWh, ήτοι θα υπερβεί σε μερίδιο το 50% της εθνικής κατανάλωσης.
Σε αξία αποζημίωσης σύμφωνα με το ΣΠΕΦ, το ρεύμα αυτό αντιστοιχεί ετησίως στο ποσό των 2,9 δισεκατομμυρίων ευρώ ή σε όρους προ ΕΤΜΕΑΡ σε 2,24 δισ. ευρώ ετησίως. Το mark-up κέρδος των προμηθευτών που το μεταπωλούν στους καταναλωτές ανέρχεται στο 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή στο 80% επί του κόστους του προϊόντος.
Βασική αιτία που τροφοδοτεί την αφύσικα υψηλή κερδοφορία των προμηθευτών, θεωρείται η ποδηγέτηση των τιμών λιανικής από το ακριβό και εισαγόμενο φυσικό αέριο σε αντίθεση με τις πολύ χαμηλές, κάτω του κόστους, χονδρεμπορικές τιμές που διαμορφώνονται τις ώρες έγχυσης της ανανεώσιμης παραγωγής και στις οποίες χαμηλές τιμές αγοράζουν οι προμηθευτές την ενέργεια τους.
Οι παραγωγοί υποστηρίζουν ότι το Target Model αδυνατεί να μεταφέρει το χαμηλό κόστος των ΑΠΕ στους καταναλωτές, ενώ επιπλέον δημιουργεί και μόνιμη σοβαρή οικονομική ανισορροπία στις ανανεώσιμες, με πρώτο θύμα τον ΕΛΑΠΕ.
Τα 150 εκατ. και ο ΕΛΑΠΕ
Στα παραπάνω θα πρέπει να συνυπολογιστούν και τα 150 εκατ. ευρώ ετησίως που διατίθενται στον ΕΛΑΠΕ από τα δικαιώματα ρύπων, τα οποία όμως και πάλι δεν επαρκούν για να τον ισοσκελίσουν, αφού ο Ειδικός Λογαριασμός παραμένει σωρευτικά ελλειμματικός.
Όπως τονίζει ο κ. Λουμάκης, η κατάσταση αυτή όσο η ανανεώσιμη διείσδυση αυξάνεται, θα επιδεινώνεται, αφού οι ΑΠΕ μειώνουν μεν τις τιμές αλλά υπό την επιφύλαξη καθετοποιημένων παικτών της αγοράς, δεν έχουν πρόσβαση στη λιανική. Αυτό που φαίνεται λοιπόν να δρομολογείται είναι ένα «σκληρό» ιδιωτικό ολιγοπώλιο καθετοποιημένων συμμετεχόντων, από το οποίο βεβαίως ο καταναλωτής δεν έχει τίποτα να αναμένει ως προς τις φθηνές τιμές. Οι αλλεπάλληλες ενεργειακές κρίσεις των τριών τελευταίων ετών και οι συνεχείς έκτακτες παρεμβάσεις σε βάρος των καθετοποιημένων ομίλων στις οποίες υποχρεώθηκε η Κυβέρνηση, ανέδειξαν με τον πλέον γλαφυρό τρόπο, πως η αγορά και ο ανταγωνισμός απλά δεν λειτουργούν σε μια ρηχή αγορά όπως η ελληνική, ιδίως αν το Κράτος δεν διαθέτει τον «δικό» του παίκτη. Αυτός, υπό τις συνθήκες μιας ιδιωτικής ΔΕΗ που διανύουμε, δεν μπορεί να είναι άλλος από τους ρυθμιζόμενους χιλιάδες ανεξάρτητους παραγωγούς ΑΠΕ.
Στο δια ταύτα και για να μην εξαφανιστούν ακόμη γρηγορότερα οι ανεξάρτητοι ρυθμιζόμενοι παραγωγοί ΑΠΕ που δεν έχουν πρόσβαση στη λιανική αλλά είναι οι μόνοι που μπορούν να παρέχουν φθηνή ενέργεια στους καταναλωτές, απαιτείται μέρος της στρεβλά πλεονάζουσας υπερκερδοφορίας της προμήθειας να επιστρέφει στον ΕΛΑΠΕ για τον ισοσκελισμό του. Ο ΣΠΕΦ προτείνει την αντικατάσταση του ΕΤΜΕΑΡ από Χρέωση Προμηθευτή υπέρ ΕΛΑΠΕ, η οποία αφενός θα το υποκαταστήσει και αφετέρου θα επιστρέφει στον Ειδικό Λογαριασμό τα παράλογα ελλείμματα που του δημιουργεί στο στρεβλό μοντέλο χονδρικής που ακολουθείται και που παράγει κατοπτρικά υπερκέρδη ιδίως στους καθετοποιημένους προμηθευτές.
