Στην Ελλάδα, οι Γερμανοί και οι Βρετανοί επισκέπτες έχουν ήδη ξοδέψει περισσότερα φέτος από αυτά που είχαν ξοδέψει το 2019, ενώ το κυβερνητικό επιτελείο δηλώνει πλέον ότι ήδη έχει πιαστεί το 95% των συνολικών εσόδων της περιόδου της κανονικότητας, αναμένοντας και τα έσοδα του καλοκαιριού, που είναι καθοριστικά για τον δημοσιονομικό χώρο που θα απελευθερωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα. Ισπανία, Ιταλία και Γαλλία ήδη αναφέρουν τουριστικές επιδόσεις πέραν του αναμενόμενου.
Ενδεικτικά, στην πρωταθλήτρια της Μεσογείου ισπανική αγορά τα έσοδα έχουν ξεπεράσει ήδη από το πρώτο εξάμηνο του 2022 το 90% των εσόδων-ρεκόρ των 92,3 δισ. του 2019, με τις διαπιστώσεις τώρα να κάνουν λόγο για εξαιρετικές επιδόσεις, πάνω από τις προσδοκίες το δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου, οδηγώντας τελικά πολύ νωρίτερα του αναμενομένου σε επιστροφή στα προ πανδημίας επίπεδα. Αντίστοιχα και στη γειτονική Τουρκία μόλις προ ημερών αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω οι εκτιμήσεις για την πορεία των φετινών εσόδων, δίνοντας τεράστια ανάσα στην οικονομία.
Οι τουριστικές αγορές της Μεσογείου, μεταξύ των οποίων φυσικά και η Ελλάδα, καταγράφουν η μία μετά την άλλη επιδόσεις-ρεκόρ φέτος στον τουρισμό, κάτι στο οποίο βοηθά περαιτέρω η ισοτιμία του ευρώ, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα και το ρεύμα των Αμερικανών που καταγράφεται φέτος προς την Ευρώπη. Ούτε τα προβλήματα στα ευρωπαϊκά αεροδρόμια, ούτε οι πληθωριστικές πιέσεις, ούτε ακόμη και οι εκτιμήσεις για τον πολύ δύσκολο -ενεργειακά- επερχόμενο χειμώνα φαίνεται ότι ανακόπτουν τη διάθεση για ταξίδια του κοινού, που εξακολουθεί να συρρέει μαζικά στους μεσογειακούς προορισμούς, δημιουργώντας υψηλές προσδοκίες για επιμήκυνση της σεζόν ακόμη και ως τον Νοέμβριο.
Κοινή διαπίστωση αποτελεί ότι τα αυξημένα τουριστικά έσοδα δημιουργούν, ως έναν βαθμό, ανάχωμα μέχρι στιγμής στα αυξανόμενα κόστη ενέργειας και τις υψηλότερες τιμές ειδών πρώτης ανάγκης στην εγχώρια ζήτηση, αν και από την άλλη ο προβληματισμός για τη συνέχεια είναι δεδομένος, όπως και ο πήχης της αβεβαιότητας, που βρίσκεται πολύ ψηλά λόγω ενεργειακού και ακρίβειας.
Οι αιμοδότες του ελληνικού τουρισμού
Για τον ελληνικό τουρισμό, με βάση τα μέχρι στιγμής επίσημα στοιχεία, οι αιμοδότες φέτος παραμένουν οι δύο βασικές αγορές, οι Γερμανοί στην πρώτη θέση και οι Βρετανοί στη δεύτερη, με αυξημένες ωστόσο επιδόσεις, δεδομένου ότι και οι δύο εθνικότητες έχουν ξεπεράσει σε αφίξεις και εισπράξεις το 2019, τόσο σε επίπεδο εξαμήνου όσο και συγκεκριμένα για τον Ιούνιο. Το φετινό α’ εξάμηνο οι συνολικές τουριστικές εισπράξεις ανήλθαν σε 5,126 δισ. ευρώ (μειωμένες κατά 5,3% έναντι του α’ εξαμήνου του 2019) και από αυτές πάνω από το 1/3 (ή αλλιώς σχεδόν το 37%) προήλθαν από τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ειδικότερα, η Γερμανία, με 1,086 δισ. ευρώ, έχει ξεπεράσει κατά 19% τις εισπράξεις του 2019 στο α’ εξάμηνο και κατά 38,5% του Ιουνίου του 2019.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, η δεύτερη αγορά εισερχόμενου τουρισμού για τη χώρα μας, με 793 εκατ. ευρώ, έχει ξεπεράσει τα έσοδα κατά 6,3% για το α’ εξάμηνο του 2019 και κατά 14,1% για τον Ιούνιο σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Πέρυσι από το σύνολο των εισπράξεων των 5,413 δισ. ευρώ του ελληνικού τουρισμού το ποσοστό Γερμανών και Βρετανών ήταν στο 30,6%. Οσον αφορά τις εισπράξεις από ΗΠΑ φέτος, με 337 εκατ. ευρώ, παραμένουν μεν μειωμένες κατά 15,2% έναντι του α’ εξαμήνου του 2019, ωστόσο τον Ιούνιο είναι αυξημένες κατά 9,2% σε σύγκριση με το 2019.
Τα νούμερα του τουρισμού ειδικά για το πολύ θερμό δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου σε συνδυασμό με τον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ και την πορεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού είναι τρεις από τις βασικές παραμέτρους, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, που αναμένονται τον Σεπτέμβριο και θα συνεκτιμηθούν στη συνέχεια ως προς τον δημοσιονομικό χώρο για τη στήριξη των νοικοκυριών τους επόμενους, δύσκολους μήνες στο δ’ τρίμηνο του 2022 και όλο το 2023. Ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας έχει ήδη δώσει το στίγμα του για τον Αύγουστο, πάνω από τα νούμερα του 2019, την ίδια στιγμή που και οι διεθνείς οίκοι αναθεωρούν προς τα πάνω την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Χαρακτηριστική είναι η πρόβλεψη της UBS για +5,7% έναντι του 4% της προηγούμενης εκτίμησης, λόγω ισχυρού μέχρι στιγμής ΑΕΠ, και για τουριστικά έσοδα στα 20 δισ. ευρώ από την αρχική πρόβλεψη για 15 δισ. ευρώ, σε συνδυασμό με τον θετικό τους αντίκτυπο στη δημιουργία θέσεων εργασίας, αλλά και της ανάκαμψης των δανείων προς τις επιχειρήσεις, πιθανότατα σχετιζόμενης με το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ρεκόρ σε Ισπανία και Τουρκία
Με πολύ υψηλούς ρυθμούς κινείται ο τουρισμός και στην Ισπανία, όπου ενώ στις αρχές της χρονιάς οι επιδόσεις ρεκόρ του 2019 με τις αφίξεις των 83,7 εκατομμυρίων εισερχόμενων τουριστών και τα έσοδα κοντά στα 92,3 δισ. ευρώ φαίνονταν μακρινό… όνειρο, τώρα η ανάκαμψη στα προ πανδημίας επίπεδα είναι παραπάνω από ορατή – και μάλιστα πολύ συντομότερα του αναμενομένου. «Παρά τις γενικότερες αρνητικές συνθήκες που επικρατούν, οι οποίες δημιουργούν κλίμα αβεβαιότητας, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, του πληθωρισμού, ο οποίος κινείται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα (στην Ισπανία έκλεισε στο 10,8% για τον Ιούλιο), και των μεγάλων απεργιών του προσωπικού αεροπορικών εταιρειών, όπως της Ryanair και της easyJet, η διάθεση των τουριστών για διακοπές δεν φαίνεται να έχει επηρεαστεί, τουλάχιστον στην Ισπανία.
Σύμφωνα με εδώ αναλυτές του κλάδου, αυτό το γεγονός εκτιμάται ότι θα επιτρέψει στους Ισπανούς ξενοδόχους να επιμηκύνουν την τουριστική τους δραστηριότητα, ιδίως αναφορικά με ξένους τουρίστες, έως τον Νοέμβριο του 2022», αναφέρεται σχετικά από το Γραφείο Οικονομικών κaι Εμπορικών Υποθέσεων της πρεσβείας μας στη Μαδρίτη. Η χώρα έχει πιάσει ήδη στο α’ εξάμηνο του 2022 το 90% των εισπράξεων του 2019, ενώ σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής δέχτηκε 30,2 εκατομμύρια διεθνείς τουρίστες για το ίδιο διάστημα (στο 80% του 2019), με κύρια χώρα προέλευσης το Ηνωμένο Βασίλειο απ’ όπου έφτασαν 6,5 εκατομμύρια επισκέπτες, ακολούθησαν η Γερμανία, με σχεδόν 4,4 εκατομμύρια τουρίστες και η Γαλλία με 3,9 εκατομμύρια.
Μόνο για τον Ιούνιο η μέση δαπάνη ανήλθε στα 1.205 ευρώ (174 ευρώ ημερησίως), ξεπερνώντας τα προπανδημικά επίπεδα. Συνολικά, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Exceltur, της μη κερδοσκοπικής ένωσης όπου συμμετέχουν 35 από τις σημαντικότερες τουριστικές επιχειρήσεις της χώρας, τα συνολικά έσοδα που θα αποφέρει ο κλάδος του τουρισμού φέτος – τόσο ο εισερχόμενος όσο και ο εσωτερικός- στην ισπανική οικονομία αναθεωρούνται προς τα πάνω, στα 151,8 δισ. ευρώ (από 135 δισ. ευρώ της αρχικής πρόβλεψης), φτάνοντας το 98% των αντίστοιχων εσόδων του 2019, γεγονός που αποδίδεται στην έντονη επιθυμία του κοινού για ταξίδια που ξεπερνά τελικά κατά πολύ τις μακροοικονομικές συνθήκες.
Προς τα πάνω αναθεωρεί τώρα τις εκτιμήσεις για τις τουριστικές εισπράξεις του 2022 και η Τουρκία, που μετά τις πολύ καλές επιδόσεις στο β’ τρίμηνο βλέπει τώρα εφικτό τον στόχο των 37 δισ. δολαρίων, έναντι των 35 δισ. που είχε τεθεί νωρίτερα, την ίδια στιγμή που πλέον προσβλέπει σε 47 εκατομμύρια διεθνείς αφίξεις, έναντι των 42 εκατομμυρίων που ήταν ο προηγούμενος στόχος. Σύμφωνα μάλιστα με δηλώσεις του υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού Μεχμέτ Νούρι Ερσόι, οι φετινές επιδόσεις θα ξεπεράσουν τα νούμερα του 2019 -εφόσον δεν υπάρξει κάποια συνταρακτική αλλαγή των συνθηκών, με τη χώρα να προχωρά σε εκ νέου αναθεώρηση το επόμενο διάστημα. Kαι πράγματι, οι ξένοι επισκέπτες στην Τουρκία τον Ιούλιο ξεπέρασαν τα προ πανδημικά επίπεδα και έφτασαν τα 6,67 εκατομμύρια τον Ιούλιο – κυρίως λόγω των πλούσιων Ρώσων επισκεπτών που επέλεξαν την Τουρκία, λόγω των περιορισμών πτήσεων που εφαρμόστηκαν από τις δυτικές χώρες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ενώ πολύ έντονα αυξήθηκε επίσης ο αριθμός των Γερμανών και Βρετανών επισκεπτών.
Του λόγου το αληθές επιβεβαιώνει ο αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Τούρκων Ξενοδόχων TUROFED Μπουλέντ Μπουλμπούλογλου, σύμφωνα με τον οποίο οι πλούσιοι Ρώσοι που ταξίδευαν σε πιο ακριβούς προορισμούς, όπως η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ελλάδα, στράφηκαν φέτος προς την Τουρκία λόγω των περιορισμών στις πτήσεις προς τη Δυτική Ευρώπη. Ειδικά ο αριθμός τους αυξάνεται μέρα με τη μέρα με πάνω από 80 καθημερινές πτήσεις στην Αττάλεια από τη Ρωσία. Το 2019 η Τουρκία είχε 51,7 εκατομμύρια επισκέπτες με έσοδα 34,5 δισ. δολαρίων. Να σημειωθεί ότι τα έσοδα από τον τουρισμό είναι ζωτικής σημασίας για την τουρκική οικονομία, καθώς το οικονομικό πλάνο του Ερντογάν εστιάζει στην επέκταση του πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο υψηλός πληθωρισμός και τα επιτόκια.
Η Κύπρος
Από την άλλη πλευρά, εμφανής είναι στην Κύπρο η απουσία των Ρώσων επισκεπτών που προτιμούν παραδοσιακά το νησί, αν και το μερίδιό τους έχει αναπληρωθεί σε μεγάλο βαθμό από τους Βρετανούς. Στη Μεγαλόνησο τα νούμερα των αφίξεων στο επτάμηνο του 2022 υπολείπονται κατά 23% (κατά 25% στο α’ εξάμηνο), φτάνοντας το 1,676 εκατομμύρια τουρίστες. Τον Ιούνιο πάνω από 4 στους 10 επισκέπτες ήταν από το Ηνωμένο Βασίλειο και ακολουθούν με πολύ μικρότερα ποσοστά Ισραηλινοί και Πολωνοί.
Και στην περίπτωση αυτή η Στατιστική Υπηρεσία της Κύπρου αναθεώρησε προς τα πάνω τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας που έτρεξε στο β’ τρίμηνο του 2022 με 5,8% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021, με τα καταλύματα και την εστίαση να τροφοδοτούν το ΑΕΠ, ακολουθούμενα και από άλλους τομείς όπως μεταφορές, αποθήκευση κ.ο.κ..
