Σοβαρό παραμένει το πρόβλημα με τις ελλείψεις φάρμακων στην αγορά του Ρεθύμνου με την κατάσταση να μην έχει επί της ουσίας εξομαλυνθεί παρά στο ελάχιστο σε συγκριμένες κατηγορίες φαρμακευτικών σκευασμάτων, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι φαρμακοποιοί.
Η έξαρση που συνεχίζει να καταγράφεται αυτή την περίοδο σε γρίπη και ιώσεις του αναπνευστικού -ή αναπνευστικός συγκυτιακός ιός- σε συνδυασμό με τις νέες μεταλλάξεις του κορωνοϊού, που χαρακτηρίζονται από υψηλή μεταδοτικότητα, αλλά και οι παιδικές ιώσεις συμβάλλουν στο να παραμένει οξύ το πρόβλημα για συγκεκριμένες κατηγορίες φαρμάκων.
Παρακεταμόλη, αμοξυκιλλίνη, δραστικές για αντιβιοτικά, αντιπυρετικά και αντιυπερτασικά φάρμακα, βρίσκονται σε έλλειψη. Στην ελληνική αγορά, οι μεγαλύτερες ελλείψεις καταγράφονται σε εισπνεόμενα σκευάσματα, σιρόπια για τον βήχα, αντιβιώσεις, αντιπυρετικά και πολύ γνωστά αναλγητικά, αλλά και φάρμακα για καρδιαγγειακές παθήσεις, για την υπέρταση, για τον σακχαρώδη διαβήτη.
Ενδεικτικό του προβλήματος είναι σύμφωνα με τα όσα ανέφερε στα «Ρ.Ν.» ο πρόεδρος του Συλλόγου Φαρμακοποιών Ρεθύμνου, Κώστας Βαρδιάμπασης, ότι ορισμένα σκευάσματα με συγκεκριμένη δραστική ουσία διέκοψαν την κυκλοφορία τους στη χώρα μας λόγω χαμηλού κόστους πώλησής τους στην ελληνική αγορά, που σημαίνει ότι πλέον θα πρέπει στους ασθενείς να συνταγογραφηθεί φάρμακο με άλλη δραστική ουσία, καθώς δεν υπάρχει για τις συγκεκριμένες κατηγορίες γενόσημο.
«Υπάρχουν συγκεκριμένα φάρμακα στα οποία οι εταιρίες ανακοίνωσαν την πλήρη διακοπή της κυκλοφορίας τους από τη χώρα. Για παράδειγμα ένα ρινικό σπρέι κορτιζονούχο, με την εμπορική ονομασία Nasonex. Όπως και μια ενέσιμη μορφή κορτιζόνης για ορθοπεδικές παθήσεις και σιροπάκι αντισταμινικό παιδιατρικής χρήσεως. Αυτά είναι κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα φαρμάκων, τα οποία μέχρι πέρυσι κυκλοφορούσαν και είχαν πολύ έντονη συνταγογράφηση, ήταν φάρμακα ευρείας χρήσεως, μεγάλης ζήτησης για τις παθήσεις στις οποίες αναφέρονται. Πλέον, η εταιρία ΒΙΑΝΕΞ, η οποία τα εισήγαγε στη χώρα μας, ανακοίνωσε ότι δεν μπορεί να τα ξαναφέρει και είναι γνωστό ότι ο λόγος είναι καθαρά οικονομικός. Αυτά τα φάρμακα έφτασαν με τα δελτία τιμών, τα οποία σταδιακά μείωναν και μείωναν τις τιμές τους, με αποτέλεσμα να έχουν μια τιμή που καθιστά εντελώς αδύνατη την κυκλοφορία τους στην Ελλάδα. Όταν για παράδειγμα η λιανική τιμή της συγκεκριμένης ενέσιμης μορφής κορτιζόνης στην οποία αναφέρομαι, έφτασε να έχει μια τιμή γύρω στα 2-2,50 ευρώ λιανική τιμή και σε άλλες χώρες της Ευρώπης κοστίζει γύρω στα 10 ευρώ, γίνεται αντιληπτό ότι από ένα σημείο και μετά αυτά τα φάρμακα οδηγούνται στην εξαφάνιση από την Ελλάδα. Δεν μιλάμε για φάρμακα που έχουν κάποιο φαρμακολογικό πρόβλημα, όπως για παράδειγμα να είχαν κάποιες παρενέργειες και αποσύρθηκαν από την αγορά. Αποσύρονται καθαρά για οικονομικούς λόγους από τις μητρικές φαρμακευτικές βιομηχανίες. Αυτό δεν διορθώθηκε με διόρθωση τιμής, ούτε στάθηκαν ικανές οι απαγορεύσεις εξαγωγών, διότι και οι παράλληλες εξαγωγές οδηγούσαν στο να στεγνώνει το απόθεμα στη χώρα, το ελάχιστο απόθεμα που είχαμε και να εξάγονται σε χώρες που ήταν πιο ακριβά αυτά τα φάρμακα από τους χοντρέμπορους. Τα μέτρα, λοιπόν, που ανακοινώθηκαν δεν στάθηκαν ικανά για να αποτρέψουν αυτό που έχει ήδη συμβεί. Επομένως, η συνταγογράφηση αναγκαστικά θα κατευθυνθεί σε άλλα φάρμακα, διότι σε αυτά τα φάρμακα δεν υπάρχουν γενόσημα, δεν υπάρχει κάποιο αντίγραφο, μια άλλη εναλλακτική. Θα πάμε σε άλλη δραστική ουσία. Για παράδειγμα ένα παιδίατρος που συνταγογραφούσε για το παιδάκι το σιροπάκι το Aerius το αντισταμινικό, δεν θα έχει πια αυτήν τη δυνατότητα, θα πρέπει να γράψει αντισταμινικό άλλης δραστικής ουσίας. Φοβόμαστε ότι εάν δεν ληφθούν σοβαρά μέτρα θα έχουμε όλο και περισσότερο τέτοια φαινόμενα με φάρμακα χαμηλής οικονομικής αξίας, αλλά μεγάλης φαρμακολογικής αξίας και θεραπευτικής χρησιμότητας» ανέφερε χαρακτηριστικά, μιλώντας στα «Ρ.Ν.», ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου, Κώστας Βαρδιάμπασης.
Στις αρχές της εβδομάδας πραγματοποιήθηκε ευρεία σύσκεψη για τις ελλείψεις φαρμάκων στην αγορά, με τη συμμετοχή του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, του ΕΟΦ, του ΕΟΔΥ, του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος και της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας. Εκφράστηκε η εκτίμηση ότι το επόμενο χρονικό διάστημα η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί, ωστόσο θα πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις για τη διευκόλυνση των ασθενών και των γιατρών στο θεραπευτικό τους έργο. Μεταξύ των προτάσεων που κατέθεσε ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών είναι να δοθεί η δυνατότητα να εκτελούν μερικώς οι ασθενείς την ίδια συνταγή σε διαφορετικά φαρμακεία σε περίπτωση έλλειψης φαρμακευτικού σκευάσματος, προκειμένου αφενός να μην ταλαιπωρείται ο ασθενής και αφετέρου να μην παρατηρείται πλασματική καταγραφή των ελλείψεων. Κάθετα αντίθετος σε αυτή την πρόταση εμφανίζεται ο κ. Βαρδιάμπασης τονίζοντας ότι αυτή η πρόταση δεν εξυπηρετεί σε καμία περίπτωση τους ασθενείς, χαρακτηριστικά αναφέρει: «Δεν είναι λύση αυτό που προτείνουν κάποιοι ιατρικοί σύλλογοι και αυτό που συζητείται στον δημόσιο λόγο, το γεγονός ότι θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στον ασθενή να τρέχει από φαρμακείο σε φαρμακείο ψάχνοντας. Μια συνταγή γράφει για παράδειγμα τέσσερα φάρμακα, μια αντιβίωση, ένα αντισταμινικό, ένα αντιπυρετικό και ένα ρινικό αποσυμφορητικό. Θα πρέπει ο ασθενής να πάει σε τέσσερα διαφορετικά φαρμακεία να ψάχνει για να βρει. Δεν είναι αυτή κατάσταση. Αυτό δεν είναι λύση. Η λύση είναι να υπάρχει επάρκεια φαρμάκων. Πρέπει ένα φαρμακείο να τα έχει όλα τα φάρμακα της συνταγής για να εξυπηρετήσει, αυτό συνέβαινε πάντα. Μπορεί ο ασθενής να περιμένει μέχρι να τα φέρει κατόπιν συνεννόησης με τον φαρμακοποιό. Το σημαντικότερο είναι ότι εάν επιμείνουν σε αυτό κάποιοι εκπρόσωποι του ιατρικού κλάδου είναι ύποπτο. Αυτό σημαίνει ότι επειδή έχουν επιλέξει μια συγκεκριμένη εταιρία, μια συγκεκριμένη μάρκα, θα πρέπει να επιμείνουν σε αυτήν και να μην δίνεται στον ασθενή να πάρει ίδιας δραστικής ουσίας για νόσημα. Θα έχει ως αποτέλεσμα τη στιγμή που υπάρχουν ελλείψεις να ζητάμε ντε και καλά συγκεκριμένη μάρκα» σχολιάζει.
Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα
Ήδη στη χώρα μας έχουν απαγορευτεί οι παράλληλες εξαγωγές σε περισσότερα από 200 ελλειπτικά φάρμακα. Παράλληλα, οι φαρμακαποθήκες κλήθηκαν να γνωστοποιήσουν τα αποθέματά τους. Υπενθυμίζεται επίσης πως ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων εξέδωσε λίστα με τα φάρμακα ευρείας χρήσης που είναι σε έλλειψη ή καθυστερεί η τροφοδοσία τους και τα εναλλακτικά φάρμακα ανά θεραπευτική κατηγορία που μπορεί να προμηθεύεται το κοινό από τα ιδιωτικά φαρμακεία.
Η Ελλάδα, όμως, αντιμετωπίζει ένα πρόσθετο πρόβλημα, αυτό των χαμηλών τιμών φαρμάκων.
«Προφανώς αυτήν τη στιγμή οι φαρμακοποιοί είμαστε όλη μέρα στα τηλέφωνα, στα email και με κάθε τρόπο προσπαθούμε να εξυπηρετούμε τους ασθενείς. Ωστόσο το θέμα παραμένει, είναι κεντρικό το ζήτημα. Ακόμα και σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει το πρόβλημα έλλειψης φαρμάκων. Η χώρα μας ήταν ούτως ή άλλως ευαίσθητη και εκτεθειμένη λόγω των εξαγωγών και λόγω της οικονομίας, δεν είναι μια από τις χώρες που θα μπορέσει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των ελλείψεων που, ναι μεν είναι ευρωπαϊκό και παγκόσμιο. Δεν θα μπορέσει να το αντιμετωπίσει και δεν το αντιμετωπίζει κατάλληλα, όπως μπορεί να κάνει μια ισχυρή χώρα.
Αυτήν τη στιγμή έχουμε μια μικρή ύφεση σε συγκεκριμένες κατηγορίες φαρμάκων, όπως είναι τα σιρόπια παρακεταμόλης. Το πρόβλημα αρχίζει να διαφαίνεται ότι θα μπορέσει να εξομαλυνθεί η κατάσταση σε συγκεκριμένες κατηγορίες φαρμάκων. Σε άλλες κατηγορίες φαρμάκων, δυστυχώς, δεν βλέπω κάτι άμεσα θετικό στον ορίζοντα. Δεν μπορούμε να πούμε ότι εντάξει, λύθηκε το πρόβλημα των εξαγωγών και σε έναν μήνα θα έχουμε πλήρης επάρκεια, με κανέναν τρόπο δεν μπορούμε να το πούμε. Ναι μεν υπάρχει μια βελτίωση σε συγκεκριμένες κατηγορίες, αλλά σε γενικές γραμμές το πρόβλημα εξακολουθεί να υπάρχει» τονίζει ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Ρεθύμνου υποστηρίζοντας πως για να λυθεί το πρόβλημα απαιτούνται σειρά γενναίων παρεμβάσεων, οι οποίες έχουν προταθεί στην κυβέρνηση από τους Φαρμακευτικούς Συλλόγους με την κυριότερη, όπως λέει, να αφορά στην αύξηση του κρατικού προϋπολογισμού για τα φάρμακα:
«Είναι πάρα πολλά τα μέτρα που έχουμε προτείνει, αλλά στην ουσία χρειάζεται μια αναδιάρθρωση γενικά της φαρμακευτικής πολιτικής. Το κυριότερο είναι η αύξηση του προϋπολογισμού για το φάρμακο. Αυτήν τη στιγμή η φαρμακευτική δαπάνη στη χώρα μας παραμένει κλειδωμένη σε επίπεδα 15ετίας. Τον κλειστό προϋπολογισμό που είχαμε πριν 10 και 12 χρόνια, καλούμαστε τώρα να έχουμε τον ίδιο προϋπολογισμό σε περίοδο αυξημένης συνταγογράφησης λόγω έξαρσης των ιώσεων. Έχουμε μια έξαρση των ιώσεων του αναπνευστικού συστήματος, γενικά όλων των λοιμώξεων. Οπότε την περίοδο που ο πληθυσμός της χώρας έχει αυξημένη ανάγκη σε φάρμακα, την περίοδο που ο πληθωρισμός έχει εκτιναχθεί, παραμένει κλειδωμένος ο προϋπολογισμός. Με λιγότερα χρήματα πρέπει να αντιμετωπιστούν αυξημένες ανάγκες, αυτό δεν γίνεται. Οπότε χρειάζεται μια αναδιάρθρωση της φαρμακευτικής πολιτικής συνολικά. Αυτό είναι το πρώτο, από εκεί και πέρα υπάρχουν πολλά επιμέρους ζητήματα και πολλά επιμέρους μέτρα ανά κατηγορία. Όπως και τεχνικά μέτρα όσον αφορά την συνταγογράφηση και τα θεραπευτικά πρωτόκολλα», ανέφερε.