«Όποιος δημοσιονομικός χώρος δημιουργείται, προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι να διατίθεται για την οικονομική ενίσχυση των ευάλωτων, οικονομικά, νοικοκυριών και της μεσαίας τάξης» υπογραμμίζει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης.
Σε συνέντευξη του στο ethnos.gr τονίζει πως «οι αποφάσεις μας είναι συνάρτηση της πορείας που θα ακολουθήσουν οι τιμές σε ηλεκτρισμό, καύσιμα και τρόφιμα. Από την εξέλιξη αυτών θα αποφασίσουμε που θα κατευθύνουμε τους διαθέσιμους πόρους». Σημειώνει παράλληλα πως δεν σχεδιάζονται μειώσεις φορολογικών συντελεστών, διότι «η οριζόντια μείωση του ΦΠΑ, δεδομένης της πίεσης στους παράγοντες κόστους, δυστυχώς, δεν θα μεταφερόταν εξ’ ολοκλήρου στον καταναλωτή. Ενδεχομένως ούτε κατά το ήμισυ».
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών τονίζει πως «το ενδεχόμενο μίας νέας γενιάς κόκκινων δανείων είναι κάτι που μας απασχολεί και θα δούμε πώς θα διαχειριστούμε αυτό το ζήτημα σε συνεργασία και με το τραπεζικό σύστημα». Για την επόμενη χρόνια αναφέρει πως με βάση τον προϋπολογισμό η ανάπτυξη θα είναι 1,8%, ο δε εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή θα αυξηθεί κατά 5%, έναντι 6,1% της Ευρωζώνης και 7% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. Τονίζει παράλληλα «πως πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί, λόγω της αβεβαιότητας που επικρατεί στη διεθνή οικονομία, που δεν μας επιτρέπει να έχουμε σαφή εικόνα για την εξέλιξη των τιμών, πρωτίστως, σε ηλεκτρικό, καύσιμα και τρόφιμα».
Η συνέντευξη του Θόδωρου Σκυλακάκη
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει ένα ρευστό σκηνικό στην ευρωπαϊκή οικονομία, που και το 2023 θα κινηθεί σε αχαρτογράφητα νερά. Για την Ελλάδα – με βάση και τον προϋπολογισμό που κατατέθηκε στη Βουλή – ποιες είναι οι βασικές προβλέψεις; Υπάρχει φόβος ότι μπορεί να προκύψει ύφεση το 2023;
Η κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού για το 2023 ήταν μία εξαιρετικά δύσκολη άσκηση. Η αβεβαιότητα που επικρατεί στην παγκόσμια κοινότητα -απόρροια κυρίως του πολέμου της Ρωσίας, ενάντια στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης- μας υποχρεώνει σε ακόμη πιο συντηρητικές προβλέψεις, από ότι είθισται να κάνουμε, με απώτερο σκοπό, πάντα, τη δημοσιονομική σταθερότητα. Παρόλα αυτά, χάρη στη φιλοεπενδυτική πολιτική που ακολουθούμε στα 3,5 χρόνια της διακυβέρνησής μας και στην αδιάκοπη υλοποίηση του μεταρρυθμιστικού μας έργου, δεν θα εισέλθουμε σε ύφεση. Οι επενδύσεις μας κράτησαν, και θα μας κρατήσουν και το 2023 εκτός ύφεσης. Χαρακτηριστικά σας αναφέρω πως έχουμε μπροστά μας, προς αξιοποίηση, το 90% των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Με εχέγγυο τις επενδύσεις, λοιπόν, προβλέπουμε στον προϋπολογισμό του 2023 ανάπτυξη ύψους 1,8%, έναντι μόλις 0,3% που εκτιμάται για το μέσο όρο της Ευρωζώνης και των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο δε εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή θα αυξηθεί κατά 5%, έναντι 6,1% της Ευρωζώνης και 7% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. Το πρωτογενές αποτέλεσμα υπολογίζουμε ότι θα είναι πλεονασματικό το 2023 (για πρώτη φορά από το 2019), συνεχίζοντας παράλληλα να στηρίζουμε, σε σημαντικό βαθμό, τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και το κοινωνικό κράτος.
Στον προϋπολογισμό αναφέρεται πως το 2023 θα είναι έτος «συνετούς δημοσιονομικής διαχείρισης». Αυτό σημαίνει πως στενεύουν τα περιθώρια για πρόσθετα μέτρα στήριξης;
Σημαίνει πως πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί, λόγω της αβεβαιότητας που επικρατεί στη διεθνή οικονομία, που δεν μας επιτρέπει να έχουμε σαφή εικόνα για την εξέλιξη των τιμών, πρωτίστως, σε ηλεκτρικό, καύσιμα και τρόφιμα. Κινούμαστε σε αχαρτογράφητα νερά, γι’ αυτό και για τη δημοσιονομική μας ασφάλεια ακολουθούμε δύο βασικές αρχές: Πρώτον, εφαρμόζουμε τις αναγκαίες για την οικονομία και την κοινωνία πολιτικές. Δεύτερον, ο σχεδιασμός μας εδράζεται σ’ ένα ρεαλιστικά δυσμενές σενάριο. Υπό αυτές τις συνθήκες, όποιος δημοσιονομικός χώρος δημιουργείται, προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι να διατίθεται για την οικονομική ενίσχυση των ευάλωτων, οικονομικά, νοικοκυριών και της μεσαίας τάξης, κατά το δυνατόν.
Ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά είναι οι ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά. Να αναμένονται το 2023 κάποιες πρωτοβουλίες για τα πιο αδύναμα νοικοκυριά, όπως μια νέα επιταγή ακρίβειας ή ένα food pass;
Όπως σας προανέφερα, αν προκύψει πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος, προτεραιότητα έχουν οι επιπτώσεις του πληθωρισμού, στα ευάλωτα νοικοκυριά και στη μεσαία τάξη. Οι αποφάσεις μας είναι συνάρτηση της πορείας που θα ακολουθήσουν οι τιμές σε ηλεκτρισμό, καύσιμα και τρόφιμα. Από την εξέλιξη αυτών θα αποφασίσουμε που θα κατευθύνουμε τους διαθέσιμους πόρους.
Υπάρχει ενδεχόμενο πρόσθετων παρεμβάσεων στο φορολογικό πεδίο για να στηριχθούν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία;
Βασική κατεύθυνση του σχεδιασμού μας είναι ο δημοσιονομικός χώρος που δημιουργείται να μετασχηματίζεται σε παρεμβάσεις για την απευθείας στήριξη των νοικοκυριών. Αυτή είναι η απόλυτη προτεραιότητά μας. Δεν σχεδιάζουμε, δηλαδή, μειώσεις φορολογικών συντελεστών. Κι αυτό, διότι η οριζόντια μείωση του ΦΠΑ, δεδομένης της πίεσης στους παράγοντες κόστους, δυστυχώς, δεν θα μεταφερόταν εξ’ ολοκλήρου στον καταναλωτή. Ενδεχομένως ούτε κατά το ήμισυ.
Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία είναι η διόγκωση του ιδιωτικού χρέους με μια νέα γενιά κόκκινων δανείων. Υπάρχουν στο τραπέζι παρεμβάσεις για τη στήριξη των δανειοληπτών, που επηρεάζονται από την άνοδο των επιτοκίων;
Στον προϋπολογισμό έχουμε προβλέψει ότι κατ’ ελάχιστον θα διατεθούν 100 εκατ. ευρώ (κρατική επιδότηση) για να βοηθήσουμε τους συμπολίτες μας, που θα αξιοποιήσουν τον εξωδικαστικό μηχανισμό. Μάλιστα, έπειτα από συζητήσεις με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών και την Ένωση Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις, συμφωνήθηκε και ανακοινώθηκε από το ΥΠΟΙΚ, τον περασμένο μήνα, μείωση των περιθωρίων επιτοκίων στις ρυθμίσεις οφειλών στον εξωδικαστικό. Τα παραπάνω, ωστόσο, αφορούν στα υπάρχοντα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Το ενδεχόμενο μίας νέας γενιάς κόκκινων δανείων είναι κάτι που μας απασχολεί και θα δούμε πώς θα διαχειριστούμε αυτό το ζήτημα σε συνεργασία και με το τραπεζικό σύστημα.
Πώς προχωρά η υλοποίηση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και ποιες δράσεις θα τρέξουν το προσεχές διάστημα;
Καταρχάς, προσφάτως είχαμε μία πολύ σημαντική εξέλιξη για το «Ελλάδα 2.0». Στις 25/11, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε θετική, προκαταρκτική αξιολόγηση, για το δεύτερο αίτημα πληρωμής, ύψους 3,56 δισ. ευρώ, από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που υποβάλαμε στα τέλη Σεπτεμβρίου. Μαζί με την πρώτη πληρωμή και την προχρηματοδότηση το ποσό που λαμβάνει, προς το παρόν, η χώρα μας, από αυτό το πολύτιμο, αναπτυξιακό εργαλείο, υπερβαίνει τα 11 δισ. ευρώ.
Όσον αφορά στα έργα που με ρωτήσατε, στο πρόγραμμα των επιχορηγήσεων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» έχουν ενταχθεί, προς το παρόν, 440 έργα, συνολικού προϋπολογισμού 13,7 δισ. ευρώ. Αυτά, εμπίπτουν στους τέσσερις βασικούς πυλώνες του Σχεδίου, δηλαδή στην «Πράσινη μετάβαση», στην «Ψηφιακή μετάβαση», σε «Απασχόληση – Δεξιότητες – Κοινωνική Συνοχή» και σε «Ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμό της οικονομίας». Παράλληλα, στο δανειακό πρόγραμμα του «Ελλάδα 2.0», που είναι και το μεγαλύτερο επενδυτικό εργαλείο που είχε ποτέ η χώρα μας, έχουν υποβληθεί, μέχρι σήμερα, 224 επενδυτικά σχέδια, συνολικού προϋπολογισμού 8,44 δισ. ευρώ. Σε σχέση με τις δράσεις που αναμένεται να τρέξουν το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, μερικά ενδεικτικά παραδείγματα αφορούν στα εξής: Εξοικονομώ επιχειρώντας, πράσινα ταξί, φορτίζω παντού, δημιουργία χώρων φύλαξης βρεφών και νηπίων σε επιχειρήσεις, voucher κατάρτισης για 150.000 εργαζόμενους, πρόγραμμα απασχόλησης σε κρίσιμες περιοχές μακροχρόνιας ανεργίας (ηλικίας 45 ετών και άνω), πρόγραμμα προεργασίας για ανέργους νέους ηλικίας 18 έως 30 ετών, κατάρτισης και απασχόλησης 15.000 ανέργων ηλικίας 25 έως 45 ετών, μαρίνες, καταδυτικά πάρκα, ιαματικές πηγές κ.ά.
Το τελευταίο διάστημα επικρατεί σκληρό ροκ, με σφοδρές… μονομαχίες κυβέρνησης και αντιπολίτευσης για το θέμα των παρακολουθήσεων και όχι μόνο. Τελικά το κλίμα πόλωσης που επικρατεί στην πολιτική σκηνή μπορεί να φέρει πιο κοντά τις κάλπες;
Η διαλεύκανσή του θέματος των κακόβουλων λογισμικών είναι δουλειά της Δικαιοσύνης, με τη συνεργασία, προφανώς, των διωκτικών αρχών. Δική μας δουλειά είναι οι θεσμικές αλλαγές στις οποίες προχωρεί η κυβέρνηση. Ταυτόχρονα, ως κυβέρνηση, προτεραιότητά μας πρωτίστως, είναι να ανταπεξέλθουμε στις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης και στην πληθωριστική πίεση που ασκείται στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις. Έχουμε εστιάσει την προσοχή μας στην καταπολέμηση της ακρίβειας, εκτιμώντας πως αυτό είναι, πραγματικά, το θέμα που απασχολεί περισσότερο τους πολίτες. Από εκεί και πέρα, η πολιτική σταθερότητα αποτελεί βασική επιδίωξη, καθώς θα οδηγήσει σε σημαντικά οφέλη, όπως η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, η οποία με τη σειρά της θα δώσει άλλη δυναμική στη χώρα μας.
