Προβληματισμό προκαλεί η εφηβική παραβατικότητα στην Ελλάδα, με την προσοχή να στρέφεται κυρίως στην ποιοτικά χαρακτηριστικά κι όχι τόσο στα αριθμητικά.
«Το πιο επικίνδυνο είναι ότι οι νέοι μπαίνουν πλέον στο οργανωμένο έγκλημα. Δηλαδή η παλιά σπείρα που χτύπαγε περίπτερα κι έκλεβε μοτοσικλέτες πλέον έχει εξαφανιστεί κι έχει μπει στο trafficking, στη διακίνηση ναρκωτικών, όπλων και όλα αυτά που κάνει μια μαφία. Και κατά τη γνώμη μου θα έχουμε αύξηση της νεανικής εγκληματικότητας. Είναι πολύ χαμηλή στην Ελλάδα. Τα τελευταία 30 χρόνια η νεανική εγκληματικότητα είναι 6-7%. Και η Ευρώπη έχει μέσο όρο 15% κι η Αμερική 25%» σχολίασε στην Τηλεόραση CRETA ο Καθηγητής Εγκληματολογίας και Πρώην Υπουργός, Γιάννης Πανούσης.
Σημειώνεται ότι μόνο τον περασμένο Σεπτέμβριο σε επίπεδο χώρας έγιναν 1.553 συλλήψεις ανηλίκων και σχηματίστηκαν 1.201 δικογραφίες. Ωστόσο αυτό που προβληματίζει περισσότερο είναι το γεγονός ότι βάσει στοιχείων της ΕΛ.ΑΣ., οι ηλικίες των ανήλικων παραβατών τείνουν να μειώνονται, καθώς έχουν καταγραφεί περιστατικά με παραβάτες μικρότερους των 10 ετών.
Ο Γενικός Γραμματέας του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου, Νίκος Καραγιάννης, αναφερόμενος στην «ποιοτική μετάλλαξη» της εγκληματικότητας των νέων, στάθηκε σε κάποια ενδεικτικά στοιχεία μελέτης στην Ελλάδα για τη νεανική εγκληματικότητα, βάσει των οποίων μεταξύ άλλων, η «πορεία» σε ανθρωποκτονίες από πρόθεση, βιασμούς και ληστείες σε βάθος εικοσαετίας διαμορφώνεται ως εξής:
«Πολύ συχνά έρχονται στην Παιδοψυχιατρική του ΠαΓΝΗ παιδιά κι έφηβοι που έχουν συμπεριφορά που δεν περιμένεις. Παραβατικότητα που αγγίζει και τα όρια της εγκληματικής δράσης και ζητείται μια παιδοψυχιατρική εκτίμηση ώστε να διαπιστωθεί αν αυτό το περιστατικό που βλέπουμε με παραβατική συμπεριφορά οφείλεται σε ψυχιατρική νόσο» ανέφερε ο Παιδοψυχίατρος Γιώργος Σαμιωτάκης, ενώ παράλληλα αναφέρθηκε στη χρήση ουσιών στις τρυφερές αυτές ηλικίες. «Το θέμα της χρήσης ουσιών με την παραβατικότητα είναι ένας φαύλος κύκλος».
Η βία συναντάται τόσο στις εικονικές παραστάσεις που έχουν οι νέοι στην καθημερινότητά τους, όπως στη μουσική ή στα βιντεοπαιχνίδια, είτε ακόμη και εντός του σχολικού περιβάλλοντος, με τις σκηνές να αναπαράγονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
«Φυσικά και μπορεί η έκθεση σε μια μουσική κουλτούρα ή η έκθεση στα βιντεοπαιχνίδια που κανονικοποιούν σε πολύ μεγάλο ποσοστό τη βία, να επηρεάσουν τους έφηβους και τους νεαρούς. Ωστόσο εδώ το θέμα είναι πόσο αυτοί οι έφηβοι και οι νεαροί έχουν εκτεθεί μέσα από την οικογένειά τους σε ένα αντίστοιχο υγιές πρότυπο, ώστε να μπορούν να φιλτράρουν αυτά τα οποία βλέπουν» τόνισε η συστημική ψυχοθεραπεύτρια με ειδίκευση στην εγκληματολογία, Έλενα Κουτσοπούλου.
«Έχουμε καταγεγραμμένα περιστατικά σε σχολεία της τοπικής κοινωνίας, όπου νεαρά παιδιά σε ομάδες επιτίθενται και κακοποιούν άλλα παιδιά. Τη στιγμή που το παιδί κακοποιείται από άλλα μεγαλύτερα συνήθως σε ηλικία, καταγράφεται με το κινητό κάποιου εκ των παρισταμένων και στη συνέχεια διαχέεται προς όλους. Δηλαδή έχουμε μια σωματική κακοποίηση και στη συνέχεια μια ευρύτερη σκληρότατη ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού» υπογράμμισε ο κ. Καραγιάννης.
Τις ενστάσεις των δικηγόρων ως προς την αλλαγή του ποινικού κώδικα, βάσει της οποίας ο εγκλεισμός παύει να είναι το έσχατο μέσο σωφρονισμού των ανήλικων παραβατών, εξέφρασε ο Γενικός Γραμματέας του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου.
«Ενώ μέχρι σήμερα το μέτρο του εγκλεισμού σε σωφρονιστικό κατάστημα νέων προβλεπόταν μόνο για πράξεις που αν τελούσαν οι ανήλικοι ως ενήλικοι θα θεωρούνταν κακουργήματα κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας, τώρα φεύγει αυτός ο περιορισμός. Όταν από το σωφρονιστικό μας σύστημα ο μηχανισμός της επανένταξης γενικότερα απουσιάζει, τότε δε λειτουργείς αποτρεπτικά για τον ανήλικο. Δημιουργείς στην πραγματικότητα μέσω του εγκλεισμού καταστάσεις όπου υπάρχει πολύ υψηλός κίνδυνος επανάληψης της εγκληματικότητας» εξήγησε ο κ. Καραγιάννης.
Στις 10 Φεβρουαρίου αναμένεται να γίνει η πρώτη συνεδρίαση των μελών του Κεντρικού Συμβουλίου Πρόληψης της Παραβατικότητας, το οποίο ξανασυστήνεται. Παράλληλα, δρομολογείται η ενεργοποίηση των τοπικών συμβουλίων πρόληψης και παραβατικότητας που υποχρεούται να συστήσει κάθε Δήμος ξεχωριστά.
