Η σύμβαση κατασκευής του τμήματος Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) κόστους 157 εκατ. (βάσει της προσφοράς του αναδόχου) υπεγράφη Σεπτέμβριο 2022 με χρόνο αποπεράτωσης του έργου 36 μήνες.
Πέρασαν δύο ολόκληρα χρόνια και δεν έχουν ολοκληρωθεί καν οι μελέτες καθώς το δημόσιο δεν έχει παραδώσει τους χώρους εκτέλεσης του έργου. Ως συνέπεια με απόφαση που φέρει την υπογραφή του υπουργού Υποδομών, Χρήστου Σταϊκούρα (7.10.24) δίνεται ακόμα μια παράταση τμηματικής προθεσμίας για 212 ημερολογιακές ημέρες για την ολοκλήρωση της εκπόνησης των μελετών (μέχρι την 30-03-2025).
Βάσει της σύμβασης το δημόσιο έργο «Μετατροπή σε αυτοκινητόδρομο του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης τμήμα: Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος στη Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου» που αφορά ειδικότερα στη μελέτη και κατασκευή των έργων βελτίωσης του τμήματος Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος του ΒΟΑΚ, με την κατασκευή τετράιχνης αρτηρίας, με δυο λωρίδες κυκλοφορίας και ΛΕΑ ανά κατεύθυνση, συνολικού μήκους 14,5 χλμ. πρέπει να ολοκληρωθεί του χρόνου (2025) τέτοια εποχή, κάτι που είναι προφανές ότι δεν θα συμβεί.
Πέρα από το τι σημαίνουν οι καθυστερήσεις για τους χρήστες του έργου εκτιμάται ότι ο αυτοκινητόδρομος Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος δεν θα προλάβει να λάβει τη χρηματοδότηση που έχει προβλεφθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Πρόκειται για ένα τυπικό παράδειγμα δημοσίου έργου που συμβασιοποιήθηκε χωρίς να έχει την αναγκαία ωριμότητα.
Όπως αναφέρεται στην εν λόγω απόφαση για την παράταση της τμηματικής προθεσμίας, μεταξύ άλλων, καταγράφεται καθυστέρηση απόδοσης των απαλλοτριωμένων εκτάσεων, ενώ σε περίπου 379 ιδιοκτησίες υπάρχει αμφισβήτηση κατάληψης τους εξαιτίας διαφοροποιήσεων στα στοιχεία ιδιοκτητών αλλά και του υπό ανάρτηση κτηματολογίου. Επίσης ο ανάδοχος (Άκτωρ – Όμιλος Intrakat) επικαλείται την αργή ανταπόκριση των φορέων κοινής ωφέλειας (ΔΕΔΔΗΕ και ΔΕΥΑ) και καθυστερήσεις στις εγκρίσεις περιβαλλοντικών μελετών.
«Η καθυστέρηση στην εκπόνηση των μελετών οφείλεται κυρίως στην αδυναμία που παρατηρείται στην απόδοση χώρων του έργου με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η εκτέλεση διερευνητικών εντολών από τους μελετητές (τοπογραφικές αποτυπώσεις υφιστάμενων τεχνικών και ρεμάτων, κλπ) καθώς και η έκδοση της ΑΕΠΟ η οποία καθιστά δυσχερή έως αδύνατη την ολοκλήρωση τμημάτων του βασικού έργου όπου αυτό εμπλέκεται με το συμπληρωματικό» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Στην ίδια περίπου κατάσταση από την άποψη προόδου της κατασκευής, βρίσκεται και το δεύτερο τμήμα του ΒΟΑΚ, Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος (προϋπολογισμού 190 εκατ. με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης 90 εκατ.) που εκτελείται ως ΣΔΙΤ και έχει αναλάβει η κοινοπραξία ΓΕΚ Τέρνα – Άκτωρ Παραχωρήσεις – Intrakat.
Πρόσφατα ο κ. Σταϊκούρας είχε αναφέρει στη Βουλή πως στην παρούσα φάση για τις εργολαβίες στα δύο αυτά τμήματα «εκπονούνται από τους αναδόχους οι οριστικοποιημένες μελέτες που απαιτούνται για την εκτέλεση των εργασιών, ενώ παράλληλα έχουν ξεκινήσει οι εργασίες σε τμήματα για τα οποία είναι εφικτή η εκτέλεση των εργασιών, και αφορούν είτε δασικές εκτάσεις, μετά τις σχετικές αδειοδοτήσεις, είτε ενοικιαζόμενες. Η αύξηση του αριθμού των μετώπων εργασίας και συνεπώς η πρόοδος των εργασιών στα εν λόγω τμήματα, θα μεγιστοποιηθεί με την ολοκλήρωση των διαδικασιών απαλλοτρίωσης».
Αναφορικά με το τρίτο και μεγαλύτερο έργο του ΒΟΑΚ, το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, μήκους 157,5 χλμ., με 2 προαιρέσεις, το Κίσσαμος – Χανιά και τον ανισόπεδο κόμβο της οδικής σύνδεσης του ΒΟΑΚ με το Αεροδρόμιο Χανίων, συνολικού προϋπολογισμού 1,8 δις. ευρώ βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη η διαγωνιστική διαδικασία. Έχει εκδοθεί απόφαση ανάδειξης προσωρινού αναδόχου (ΓΕΚ Τέρνα) στις 21 Μαρτίου 2024 και εκκρεμεί η οριστικοποίηση των συμβατικών εγγράφων ώστε να υπογραφεί η σύμβαση.
Ως εκ τούτου δεν υπάρχει εκτίμηση για το πότε θα ξεκινήσει η κατασκευή του Χανιά – Ηράκλειο, ενώ δείχνει πολύ πιθανό να χαθεί η δυνατότητα χρηματοδότησης του, ύψους 200 εκατ., που έχει εγγραφεί στο Ταμείο Ανάκαμψης.
