Η ατμοσφαιρική ρύπανση και η ομίχλη κάλυψαν την πρωτεύουσα τη Βοσνίας αυτή την εβδομάδα, μειώνοντας την ορατότητα σε μερικές δεκάδες μέτρα και αναγκάζοντας τους κατοίκους να κλειστούν στα σπίτια τους.
Μόνο το Νέο Δελχί της Ινδίας, το οποίο έχει 100 φορές μεγαλύτερο πληθυσμό, εμφάνιζε υψηλότερα επίπεδα ατμοσφαρικής ρύπανσης από το Σεράγεβο (εικόνα πάνω), δείχνουν οι μετρήσεις τις ελβετικής εταιρείας IQAir, η οποία διαχειρίζεται ένα δίκτυο σταθμών μέτρησης σε όλο τον κόσμο.
Η επόμενη πιο μολυσμένη πόλη των Βαλκανίων και της Ευρώπης είναι τα Σκόπια της Βόρειας Μακεδονίας, τα οποία καταλαμβάνουν την τελευταία θέση του παγκόσμιου Top10.
Περικυκλωμένα από βουνά που εμποδίζουν τη ροή του αέρα, τα Σκόπια των 600.000 κατοίκων υποφέρουν από τη ρύπανση βιομηχανιών που στήθηκαν την κομμουνιστική εποχή, καθώς και από τον καπνό που παράγουν τζάκια και σόμπες που λειτουργούν με καυσόξυλα.
Ο γηρασμένος στόλος αυτοκινήτων και η αποτέφρωση απορριμμάτων σε ακατάλληλους χώρους επιδεινώνουν την κατάσταση σε μια χώρα όπου 4.000 άνθρωποι εκτιμάται ότι πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης
Αυτή την εβδομάδα, ο αέρας στο Σεράγεβο των 315.000 κατοίκων παραμένει σε «ακατάλληλα» ή «επικίνδυνα» ε[ίπεδα ρύπανσης, παρόλο που η κυκλοφορία των οχημάτων να έχει περιοριστεί αισθητά.
Και αυτό παρά την απουσία ρυπογόνων βιομηχανιών, οι οποίες καταστράφηκαν στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του 1990.
Η πόλη υποφέρει από το φαινόμενο της θερμοκρασιακής αναστροφής, το οποίο φέρνει ρύπους και μάζες κρύου αέρα πιο κοντά στο έδαφος.
Το πρόβλημα μεγεθύνεται τον χειμώνα λόγω των συστημάτων θέρμανσης και η ρύπανση συχνά αναμειγνύεται με ομίχλη.
«Μετά βίας τα καταφέρνω με αυτό τον καιρό, είναι πολύ δύσκολο να αναπνεύσεις» δήλωσε στο Reuters ο μασκοφορεμένος Σανγίν Χακάλοβιτς, κάτοικος του Σεράγεβο.
«Ανησυχώ για το παιδί μου που ασχολείται με τον αθλητισμό, η προπόνηση είναι δύσκολη κάτω από αυτές τις συνθήκες. Ανησυχώ επίσης για τους γονείς μου» είπε.
Το πρόβλημα αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στη χρήση κάρβουνου και ξύλων για θέρμανση, καθώς και στα παλιά ντιζελοκίνητα οχήματα. Η ανέγερση ψηλών κτηρίων που φρενάρουν τη ροή του αέρα δεν βοήθησε την κατάσταση.
Όταν η ρύπανση έφτανε στο κόκκινο τον περυσινό χειμώνα, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να απαγορεύσει τα οχήματα παλιάς τεχνολογίας και να αναστείλει τα μαθήματα και τις συγκεντρώσεις μέχρι να πέσουν οι μετρήσεις. Κανένα από αυτά τα μέτρα δεν τέθηκε σε εφαρμογή.
Όπως το έθεσε ο Μούρις Σπάχι, ειδικός στην ατμοσφαιρική ρύπανση και τέως κοσμήτορας στο Σχολή Επιστημών και Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Σεράγεβο, το πρόβλημα «μπορεί να λυθεί μόνο με κατάργηση της χρήσης ορυκτών καυσίμων και μείωση της κίνησης που πνίγει τους δρόμους».