Τον τελευταίο καιρό δημοσιεύματα του Τύπου αναφέρουν ότι οι αξιωματούχοι της ΕΕ εξετάζουν το ενδεχόμενο επανέναρξης των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου στο πλαίσιο μιας πιθανής ειρηνευτικής συμφωνίας στην Ουκρανία, με στόχο τη σταθεροποίηση των ενεργειακών αγορών και την παροχή κινήτρων για την ειρήνη.
Η πρόταση αντιμετωπίζει έντονη αντίδραση από ορισμένα μέλη της ΕΕ και εξαγωγείς LNG των ΗΠΑ, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι θα κατευνάσει τη Ρωσία και θα υπονομεύσει την Ουκρανία. Η Σλοβακία και η Ουγγαρία, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό αέριο, συνεχίζουν να αντιστέκονται στις προσπάθειες διαφοροποίησης της ΕΕ.
Όπως είναι αναμενόμενο, η ΕΕ εξετάζει επιλογές για την αποκατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου που ρέει στην Ευρώπη (και πιθανώς ακόμη και μέσω Ουκρανίας), με τις εν λόγω συζητήσεις να έχει γίνει πιο επιτακτικές.
Δημοσίευμα των Financial Times την περασμένη εβδομάδα έγραφε ότι οι υποστηρικτές ενός τέτοιου «αμφιλεγόμενου» σχεδίου, το οποίο περιλαμβάνει Ούγγρους και Γερμανούς ηγέτες, δηλώνουν ότι αυτό θα μπορούσε να είναι ένα υποκείμενο κίνητρο για τη διατήρηση της ειρήνης – τη σταθερότητα της ενεργειακής αγοράς της Ευρώπης .
«Υπάρχει πίεση από ορισμένα μεγάλα κράτη μέλη για τις τιμές της ενέργειας και αυτός είναι ένας τρόπος να τις περιορίσουν», δήλωσε ένας αξιωματούχος στους FT . Και ξεχωριστά, ένας ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ αναγνώρισε ότι «στο τέλος, όλοι θέλουν χαμηλότερο κόστος ενέργειας».
Το ρωσικό φυσικό αέριο
Αλλά η απλή πρόταση οποιασδήποτε τέτοιας μελλοντικής μεγάλης κλίμακας επιστροφής στο φυσικό αέριο στην ΕΕ είναι βέβαιο ότι θα πυροδοτήσει τεράστιες πολιτικές αντιδράσεις, κάτι που είναι πιο βολικό για όσους επωφελούνται αυτήν τη στιγμή από το μπλοκάρισμα της τρέχουσας περιόδου πολέμου στις μεταφορές φυσικού αερίου και τις κυρώσεις.
Σύμφωνα με τους FT, η επανέναρξη της ροής μέσω αγωγών από τη Ρωσία έχει εξοργίσει αξιωματούχους των Βρυξελλών και διπλωμάτες από ορισμένες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης , πολλοί από τους οποίους έχουν περάσει τα τελευταία τρία χρόνια προσπαθώντας να μειώσουν την ποσότητα ρωσικής ενέργειας που εισάγεται στο μπλοκ. «Είναι τρέλα», είπε ένας από τους αξιωματούχους. «Πόσο ανόητοι θα μπορούσαμε να είμαστε και να το σκεφτόμαστε ως επιλογή;»
…Ή θα μπορούσαν απλώς να αναζητούν τα συμφέροντα και τις ενεργειακές ανάγκες των αντίστοιχων πληθυσμών τους.
Ποιος ωφελείται
Όσο για το ποιος ωφελείται περισσότερο από την τρέχουσα κατάσταση των πραγμάτων καθώς ορισμένα κράτη της ΕΕ προσπαθούν να αναπληρώσουν την εξαντλημένη προσφορά :
Το ZeroHedge, γράφει ότι η αναβίωση της συζήτησης για τις πωλήσεις φυσικού αερίου έχει αναστατώσει ορισμένους Αμερικανούς εξαγωγείς LNG που επιδιώκουν να υπογράψουν μακροπρόθεσμες συμφωνίες προμήθειας με ευρωπαϊκές εταιρείες . Φοβούνται ότι οποιαδήποτε επανεκκίνηση της ουκρανικής διαμετακόμισης θα μπορούσε να καταστήσει τα προϊόντα τους μη ανταγωνιστικά, σύμφωνα με δύο από τους αξιωματούχους.
Η Σλοβακία και η Ουγγαρία είναι μεταξύ εκείνων που συνεχίζουν να βασίζονται περισσότερο στις συνεχείς αγορές φυσικού αερίου από τη Ρωσία και έχουν αντισταθεί στις προσπάθειες του μπλοκ να επιβάλει διαφοροποίηση.
Η Ρωσία διέκοψε τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω αγωγών μέσω της Ουκρανίας την 1η Ιανουαρίου, αφού το Κίεβο αρνήθηκε να επαναδιαπραγματευτεί μια συμφωνία διαμετακόμισης ως απάντηση στην ευρείας κλίμακας εισβολή της Μόσχας. Πριν από τη διακοπή, ο αγωγός μετέφερε περίπου το 50% των εξαγωγών φυσικού αερίου της Ρωσίας — κυρίως στη Σλοβακία, την Αυστρία, την Ουγγαρία και τη Μολδαβία που δεν είναι μέλος της ΕΕ .
Παρά την απαγόρευση σχεδόν όλων των εισαγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου από τους ρωσικούς αγωγούς, η ΕΕ εισήγαγε ρεκόρ 17,8 εκατομμυρίων τόνων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τη Ρωσία το 2024. Το μπλοκ έχει δεσμευτεί να καταργήσει πλήρως τις ρωσικές εισαγωγές ορυκτών καυσίμων έως το 2027.
Ενώ η ΕΕ απαγόρευσε το ρωσικό αργό πετρέλαιο και τον άνθρακα μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία το 2022, δεν έχει ακόμη επιβάλει περιορισμούς στο φυσικό αέριο του ρωσικού αγωγού ή στο LNG.
Μεγάλος ωφελημένος του κενού που δημιουργείται είναι οι ΗΠΑ που έχουν δει τις εξαγωγές LNG τους στην Ευρώπη να εκτινάσσονται στα ύψη μετά τον πόλεμο της Ουκρανίας. «Με άλλα λόγια, η Ευρώπη έχει μετατραπεί από το να βασίζεται αποκλειστικά στο φθηνό ρωσικό αέριο στο να βασίζεται εξ ολοκλήρου στο ακριβό LNG των ΗΠΑ», αναφέρει ZeroHedge.
