Οι Ρώσοι που διαχειρίζονται το υπό κατοχή πυρηνικό εργοστάσιο στη Ζαπορίζια της νότιας Ουκρανίας αγνοούν τα αιτήματα των ρυθμιστικών αρχών ασφαλείας (ΙΑΕΑ) να τεθεί σε κατάσταση πλήρους διακοπής -υπό την επίβλεψή τους- ο τελευταίος μερικώς λειτουργικός αντιδραστήρας.
Αξιωματούχοι πυρηνικής ασφάλειας της Ουκρανίας έχουν επανειλημμένα καλέσει τις τελευταίες μέρες τους διαχειριστές του πυρηνικού σταθμού να σταματήσουν να παράγουν θερμότητα και ατμό στον μοναδικό αντιδραστήρα που δεν έχει τεθεί στην αποκαλούμενη ψυχρή διακοπή λειτουργίας, γράφει το Bloomberg. Τα αποθέματα νερού που απαιτούνται για την ψύξη έχουν γίνει όλο και λιγότερα μετά την καταστροφή του υδροηλεκτρικού φράγματος Καχόφκα προ εβδομάδων, που συγκρατούσε νερό σε παραπλήσια δεξαμενή.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας ΙΑΕΑ, που διαθέτει τέσσερις επιθεωρητές επί τόπου στο εργοστάσιο, ανακοίνωσε σήμερα Παρασκευή ότι ζήτησε από την πλευρά του την πλήρη απενεργοποίηση της μονάδας Νο 5, αλλά το αίτημα αγνοήθηκε από τους διαχειριστές της Rosatom, του πυρηνικού γίγαντα που ελέγχεται από το Κρεμλίνο, σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή Ραφαέλ Γκρόσι. Ο ΙΑΕΑ προτιμά την πλήρη διακοπή λειτουργίας, ωστόσο η απόφαση δεν είναι «θέμα ζωής και θανάτου», είπε.
«Έχουμε εκφράσει τις απόψεις μας ότι πρέπει να γίνει ψυχρή διακοπή λειτουργίας», είπε ο Γκρόσι σε συνέντευξή του από το Τόκιο, όπου παρευρέθηκε για να παρουσιάσει ένα σχέδιο για τα πυρηνικά απόβλητα της Φουκουσίμα. «Αλλά η διοίκηση του εργοστασίου έχει διαφορετική άποψη».
Ο πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου της Rosatom Σεργκέι Κιριγιένκο, που είναι επίσης ο πρώτος αναπληρωτής επικεφαλής του προσωπικού του Κρεμλίνου, επισκέφθηκε το εργοστάσιο σήμερα Παρασκευή και δήλωσε ότι η εγκατάσταση παραμένει ασφαλής.
Το όλο θέμα, επισημαίνει το Bloomberg, υπογραμμίζει τους περιορισμούς στην παρουσία του ΙΑΕΑ στη Ζαπορίζια, στο μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο της Ευρώπης με έξι αντιδραστήρες που έχουν σχεδιαστεί για να παράγουν το ένα πέμπτο της ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας.
Ο σταθμός βρίσκεται υπό την κατοχή του ρωσικού στρατού από την έναρξη του πολέμου. Μια μόνιμη ομάδα επιθεωρητών του ΙΑΕΑ έφτασε τον Σεπτέμβριο στο σημείο, αλλά η πρόσβασή τους στο εργοστάσιο και η εξουσία λήψης αποφάσεων είναι περιορισμένη.
Η ομάδα του ΙΑΕΑ διεξάγει «πολύ αυστηρές» επιθεωρήσεις στο εργοστάσιο κάθε μέρα, είπε ο Γκρόσι, προσθέτοντας ότι θα ήθελε να εγκαταστήσει δύο ή τρεις επιπλέον οθόνες για να παρακολουθεί εκτενέστερα τη δραστηριότητα στις εγκαταστάσεις. Αυτή την εβδομάδα, ο Οργανισμός ζήτησε περαιτέρω πρόσβαση στις στέγες που καλύπτουν τους αντιδραστήρες, μετά από κατηγορίες ότι θα μπορούσαν να ναρκοθετηθούν με εκρηκτικά.
Οι ανησυχίες για την ασφάλεια στο εργοστάσιο εντάθηκαν αυτή την εβδομάδα, μετά από αναφορές ότι θα μπορούσε να γίνει στόχος νέων επιθέσεων. Κίεβο και τη Μόσχα ανταλλάσσουν κατηγορίες για τον κίνδυνο ενός ραδιενεργού ατυχήματος, επίθεσης ή προβοκάτσιας. Εξάλλου, αποτελεί στόχο επιθέσεων πυροβολικού, drones και ρουκετών εδώ και πάνω από έναν χρόνο, με Ουκρανούς και Ρώσους να αλληλοκατηγορούνται για τα χτυπήματα.
«Το λαμβάνουμε υπόψη πολύ σοβαρά αυτό», είπε ο Γκρόσι. «Αλλά βλέπουμε και μια γενικότερη προσπάθεια να δημιουργηθεί πανικός».
