Την ανάγκη ανασχεδιασμού της αγοράς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, προκειμένου να προχωρήσει ανεμπόδιστα η ενεργειακή μετάβαση αλλά και να αρθούν οι αβεβαιότητες με τις περικοπές ενέργειας με στόχο να υπάρξει καλύτερη ορατότητα για τους επενδυτές, ζητούν από την κυβέρνηση οι εκπρόσωποι του κλάδου της αιολικής ενέργειας.
Όπως αναφέρουν, το νέο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ) το οποίο επικαιροποιήθηκε θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα πολύ πιο ισορροπημένο μείγμα αιολικών, φωτοβολταϊκών υδροηλεκτρικών έργων με αυξημένους στόχους για τα χερσαία αιολικά πάρκα.
Στόχος του ΕΣΕΚ, θα πρέπει να είναι η διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου που θα αντιμετωπίσει τα πιεστικά προβλήματα που έχουν προκύψει κατά την εξέλιξη της ενεργειακής μετάβασης και ιδιαίτερα στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Ενδεικτικά τέτοια παραδείγματα είναι η υπερπροσφορά ενέργειας έναντι της μειωμένης ζήτησης ιδιαίτερα κατά τις μεσημεριανές ώρες, οι περικοπές της παραγωγής ΑΠΕ και η συμφόρηση μεγάλο αριθμό αναπτυσσόμενων επενδυτικών σχεδίων στο στάδιο της χορήγησης όρων σύνδεσης στο δίκτυο.
Μέτρα
Τα μέτρα αυτά εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν σε μία καλύτερη κατανομή την παραγωγή πράσινης ενέργειας μέσα στο εικοσιτετράωρο καθώς ευνοούν την αυξημένη ανανεώσιμη παραγωγή αφού η αιολική ενέργεια δεν παράγεται μόνο τις μεσημεριανές ώρες. Το ισορροπημένο μείγμα θα συμβάλλει στην ελαχιστοποίηση των περικοπών πράσινης ενέργειας, στην μεγαλύτερη μείωση του κόστους για τους καταναλωτές αλλά και στην μετατροπή της χώρας σε εξαγωγό πράσινης ενέργειας. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της ΕΛΕΤΑΕΝ και του ΕΣΗΑΠΕ (Συνδέσμου Ηλεκτροπαραγωγών) ως απαραίτητα μέτρα της πολιτικής για το υπό αναθεώρηση ΕΣΕΚ, θα πρέπει να είναι η προώθηση της αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με ένα μείγμα μπαταριών και αντλησιοταμίευσης αλλά και ο περαιτέρω εξηλεκτρισμός της οικονομίας ιδιαίτερα στους τομείς των μεταφορών, της ψύξης θέρμανσης, της βιομηχανίας και της χρήσης καυσίμων ώστε να τονωθεί η ζήτηση καθώς επίσης και η επιτάχυνση των ηλεκτρικών δικτύων και ιδιαίτερα των διεθνών διασυνδέσεων.
Έσχατο μέσο οι περικοπές
Οι εκπρόσωποι του κλάδου σε ενημερωτική συνάντηση που πραγματοποίησαν χθες, τόνισαν ότι οι περικοπές πράσινης ενέργειας πρέπει να είναι το έσχατο μέσο για την διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του ηλεκτρικού συστήματος και τόνισαν ότι η πολιτεία πρέπει να οριστικοποιήσει άμεσα τις σχετικές αποφάσεις για το μόνιμο πλαίσιο των κανόνων περικοπών με βάση το ευρωπαϊκό δίκαιο.
Οι εκπρόσωποι του κλάδου, επισήμαναν ότι ο τρόπος με τον οποίο γίνονται σήμερα οι περικοπές έχει οδηγήσει σε βροχή εξωδίκων από τους παραγωγούς προς τους διαχειριστές, εικόνα που εκτιμάται ότι θα μπορούσε να κλιμακωθεί εάν δεν υπάρξει ένα πιο ξεκάθαρο πλαίσιο. «Το ΥΠΕΝ θα πρέπει να λάβει υπόψη του τους υποχρεωτικούς κανόνες. Περικοπές που γίνονται κατά παρέκκλιση εγείρουν αποζημιώσεις». Το κρίσιμο στοιχείο όπως τονίστηκε είναι πως μοιράζεται ο ηλεκτρικός χώρος και πόσες ΑΠΕ μπορούν να γίνουν, επισημαίνοντας ότι η κατηγοριοποίηση των έργων που έγινε προ διετίας από το υπουργείο ήταν στην σωστή κατεύθυνση αλλά δεν έγινε με σωστό τρόπο.
Τρανταχτά deals
Για τα μεγάλα deals που παρατηρούνται τελευταία στην αγορά ειπώθηκε ότι αποδεικνύουν το ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον που υπάρχει για την χώρα από ξένους ομίλους. Είναι όμως ένα ενδιαφέρον που για να το συντηρήσει η χώρα μας θα πρέπει να πιάσει τους στόχους της ενεργειακής μετάβασης. «Αυτές οι συμφωνίες δεν πρέπει να θολώσουν το μήνυμα ότι ξένα κεφάλαια θα υπάρχουν για πάντα. Κάθε μέρα που περνά χρειάζεται να γίνονται οι σωστές ενέργειες ώστε να μην υπάρχει απογοήτευση». Είναι σημαντικό όπως τονίστηκε ότι τα λεφτά των εξαγορών μένουν στην χώρα και επαναεπενδύονται. Εξίσου όμως σημαντικό είναι να υπάρξει και ένας ρεαλισμός σχετικά με το που βαδίζουμε καθώς τόσο το ΥΠΕΝ όσο και οι τράπεζες σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, βλέπουν πίσω από την φωτεινή όψη των ΑΠΕ και εκφράζουν ανησυχία σχετικά με το πως αναπτύσσεται ο κλάδος.
Εξαγωγές
Οι παραγωγοί ενέργειας σχολίασαν χθες και το κυβερνητικό αφήγημα για τη μετατροπή της χώρας σε εξαγωγική δύναμη ηλεκτρικής ενέργειας στις γειτονικές αγορές της ΝΑ αλλά και της Κεντρικής Ευρώπης λέγοντας ότι για να συμβεί αυτό απαιτείται ένας μαραθώνιος δέκα ετών και θα πρέπει να παράγουμε ενέργεια την ώρα που την έχουν ανάγκη οι καταναλωτές των γειτονικών χωρών. «Φοβάμαι ότι τα επόμενα χρόνια το να πουλάς στις 12 η ώρα το μεσημέρι ρεύμα, θα είναι σαν να πουλάς παγάκια σε Εσκιμώους» δήλωσε χθες ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ κ. Παναγιώτης Λαδακάκος. Ο ίδιος αλλά και τα μέλη του κλάδου αιολικής ενέργειας συνέδεσαν τον ανασχεδιασμό της αγοράς με τη διατήρηση του υψηλού επενδυτικού ενδιαφέροντος που ήδη αναπτύσσεται για την Ελλάδα υλοποιώντας το τελευταίο διάστημα δύο πολύ μεγάλα deals. Το πιο πρόσφατο είναι η πώληση της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή στην αραβική Masdar και η μεταβίβαση του 50% των μετοχών της πρώην Hellas Green Power της Enel στο αυστραλιανό fund Macquarie. Οι ΑΠΕ αποτελούν τροχοπέδη στην κλιματική κρίση άρα η ανάπτυξη τους θα πρέπει να επιταχυνθεί και όχι να επιβραδυνθεί τόνισαν χθες τα στελέχη του κλάδου, λέγοντας ότι οι καθυστερήσεις που υπάρχουν στην ανάπτυξη των δικτύων θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με τα συστήματα αποθήκευσης ώστε οι μονάδες ΑΠΕ να γίνουν μονάδας βάσεις.
Ωστόσο εκτίμησαν ότι αν κάπου πρέπει να μπει ένα φρένο έστω και προσωρινά αυτό θα πρέπει να είναι στην ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών σταθμών. Αντίστοιχα χρειάζεται όπως είπαν να πατηθεί «γκάζι» στην ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας.
Πρόταση για τέλος στην προμήθεια
Την ίδια στιγμή, επιβεβαιώνεται από στελέχη του κλάδου ότι εντείνονται οι ζυμώσεις για να καλυφθεί το έλλειμμα του ειδικού λογαριασμού των ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ). Στο πλαίσιο αυτό, έχει προταθεί από παράγοντες του κλάδου η επιβολή ενός έκτακτου τέλους στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας που θα συμβάλλει σε αυτή την κατεύθυνση. Η πρόταση συζητήθηκε πρόσφατα με τον υπουργό κ. Θεόδωρο Σκυλακάκη, ο οποίος εμφανίζεται να εκφράστηκε θετικά για το μέτρο καθώς με τον τρόπο αυτό δεν θα χρειαστεί αυξήσει το ΕΤΜΕΑΡ που πληρώνουν όλοι οι καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ρεύματος σε μια περίοδο ακρίβειας.
Αντίστοιχο μέτρο είχε εφαρμοστεί και το 2014 με την επιβολή του λεγόμενου ΠΧΕΦΕΛ, το οποίο όμως μετακύλισαν οι εταιρείες στους καταναλωτές.
Σύμφωνα με το σχεδιασμό ο ΕΛΑΠΕ αναμένεται να κλείσει στο τέλος του 2024 με έλλειμμα της τάξης των 400 εκατ. ευρώ. ΔΑΠΕΕΠ και υπουργείο εκτιμούν ότι το 50% του ποσού μπορεί να καλυφθεί από τα εγκεκριμένα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, κάτι όμως που θα χρειαστεί τις σχετικές εγκρίσεις για να πάρει το πράσινο φως καθώς οι πόροι αυτοί προορίζονται για τον υπολογαριασμό των νέων έργων ΑΠΕ. Μελετάται η συγχώνευση των δύο λογαριασμών (παλαιών και νέων έργων ), μαζί με τους πόρους που θα αντληθούν από την αύξηση του ποσοστού των εσόδων από τις δημοπρασίες των ρύπων.
