Οι διατροφικές διαταραχές δεν γνωρίζουν ηλικία, φύλο, καταγωγή, οικονομική κατάσταση. Χτυπούν αδιακρίτως και τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, όλο και πιο νέα άτομα όπως παιδιά 9 και 10 ετών, κοριτσάκια και αγοράκια με νευρική ανορεξία, τα οποία μάλιστα φτάνουν να ζητήσουν βοήθεια όταν βρίσκονται σε οξεία φάση της νόσου.
Παιδιά που έχουν χάσει το 40% του συνολικού τους βάρους, γεγονός που έχει τεράστιο αντίκτυπο στη σωματική και ψυχική τους υγεία, καθώς επηρεάζεται άμεσα ο εγκέφαλός τους που βρίσκεται σε ανάπτυξη.
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει σ’ όλον τον κόσμο. Ενδεικτικά στις ΗΠΑ από το 2018 έως το 2022 οι ιατρικές επισκέψεις που σχετίζονταν με τις διατροφικές διαταραχές υπερδιπλασιάστηκαν (αύξηση 107,4%) στα παιδιά κάτω των 17 ετών. Από 50.000 περίπου το 2018 ξεπέρασαν τις 100.000 το 2022.
Αντίστοιχη αύξηση των διατροφικών διαταραχών σε παιδιά και εφήβους παρατηρήθηκε και στη Βρετανία. Σύμφωνα με ανάλυση των δεδομένων της Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, ο αριθμός των παιδιών και των νέων που ξεκινούν θεραπεία για διατροφικές διαταραχές έχει αυξηθεί από 5240 το 2016-2017 σε 11.800 το 2022-2023.
Μια νόσος πολυπαραγοντική
Πολύς κόσμος εξακολουθεί να πιστεύει ότι η διατροφική διαταραχή δεν είναι τίποτα άλλο, παρά μια ατελείωτη δίαιτα με σκοπό τα κορίτσια και οι γυναίκες να γίνουν μοντέλα ή μια αντίδραση της εφηβείας. Θεωρούν, ακόμη, ότι η οικογένεια είναι υπεύθυνη. Όλες οι παραπάνω αντιλήψεις απαρτίζουν τους πιο συχνούς μύθους γύρω από τη νόσο.
Στην πραγματικότητα, οι διατροφικές διαταραχές είναι σοβαρές και πολυπαραγοντικές. Προκαλούνται, δε, από αλληλεπίδραση των γονίδιων με το περιβάλλον.
Τα πρώτα σημάδια που θα πρέπει να θορυβήσουν τους γονείς είναι όταν το παιδί:
- περιορίζει την τροφή
- μειώνει τον αριθμό των γευμάτων του
- αποκλείει ολόκληρες ομάδες τροφίμων
- δυσανασχετεί με τη μυρωδιά, την υφή ή το χρώμα κάποιων φαγητών
- ασχολείται έντονα και με άγχος με το σώμα και την εικόνα του
- ασκείται πάρα πολύ
- φαίνεται θυμωμένο, ανήσυχο ή ευερέθιστο, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των γευμάτων
- αποφεύγει τις κοινωνικές δραστηριότητες, κυρίως αυτές που περιλαμβάνουν φαγητό
- πηγαίνει στο μπάνιο αμέσως μετά το γεύμα
Η ίαση είναι εφικτή
Μπορεί να μιλάμε για μια πολύ σοβαρή ασθένεια όπως η νευρική ανορεξία (τα παιδιά ξεκινούν πάντα από ανορεξία και έπειτα μπορεί να εμφανίσουν βουλιμία ή αδηφαγική διαταραχή), όμως στις περισσότερες περιπτώσεις θεραπεύεται. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να λάβουμε υπόψη δύο παράγοντες. Ο πρώτος είναι η διάρκεια της νόσου: όσο περισσότερα χρόνια παραμένει ένα παιδί στη νόσο, τόσο πιο μεγάλη επίπτωση θα έχει στη ζωή και την υγεία του. Ο δεύτερος είναι η εμπλοκή της οικογένειας στη θεραπεία. Σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε στο παρελθόν-οι γονείς αποκλείονταν, ο ασθενής απομονωνόταν, η αρωγή από την πλευρά των οικείων είναι βασική προϋπόθεση ανάρρωσης. Οι γονείς, με την κατάλληλη εκπαίδευση, γίνονται τα «μάτια» των θεραπευτών στο σπίτι.
Τα τελευταία χρόνια, οι επιστημονικές έρευνες έχουν φέρει νέες ελπιδοφόρες θεραπευτικές μεθόδους βασισμένες στην νευροβιολογία του εγκέφαλου, με πολύ υψηλά ποσοστά ανάρρωσης. Μάλιστα, το επαναστατικό πρωτόκολλο TBT-S έχει φανεί ότι έχει άμεσα και άριστα αποτελέσματα. Μέχρι σήμερα εφαρμόζεται σε ασθενείς πάνω από 16 ετών, ενώ στο προσεχές μέλλον θα επεκταθεί και σε παιδιά και εφήβους.
