Του Κώστα Κεφαλογιάννη
Την ώρα που στη χώρα μας η συζήτηση για το νομοσχέδιο σχετικά με την ισότητα στον γάμο τείνει να πάρει γηπεδικό χαρακτήρα (όπως άλλωστε σχεδόν όλες οι αντιπαραθέσεις στην χώρα μας), μια άλλη υπόθεση ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το – όχι και τόσο μακρινό – παρελθόν επανήλθε στην επικαιρότητα για να μας θυμίσει σε ποιο, θλιβερό σημείο βρισκόμασταν το 2012.
Τον Μάιο εκείνης της χρονιάς, σε κοινή συνέντευξή του με τον …παντοτινό Υπουργό Δημόσιας Τάξης Μιχάλη Χρυσοχοϊδη (ο οποίος είχε στηρίξει την απόφαση του συναδέλφου του), ο τότε Υπουργός Υγείας Ανδρέας Λοβέρδος δημοσιοποίησε τα στοιχεία δώδεκα οροθετικών γυναικών, οι οποίες υποτίθεται ότι εκδιδόταν ενώ γνώριζαν ότι είχαν τον ιό.
Η σωστή λέξη εδώ δεν είναι “δημοσιοποίηση”. Είναι διαπόμπευση. Οι γυναίκες αυτές βρέθηκαν από την μια στιγμή στην άλλη στα μανταλάκια, με φωτογραφίες, ονοματεπώνυμο, σχεδόν πλήρες βιογραφικό. Κάποιοι σοκαρίστηκαν με την αγριότητα της πράξης του κυρίου Λοβέρδου, ο οποίος επικαλέστηκε μια προπολεμική υγεινομική διάταξη για να την δικαιολογήσει. Τα κυρίαρχα ΜΜΕ πάντως, όχι απλώς “μάσησαν” το αφήγημα περί δημοσίου κινδύνου, αλλά έπεσαν πάνω τους με λύσσα και ξέσκισαν και το τελευταίο κομμάτι ιδιωτικότητας των γυναικών, ό,τι δεν πρόλαβε τέλος πάντων να ξεσκίσει ο κ. Λοβέρδος.
Ακολούθησε μια μακρά δικαστική μάχη με πολλές, σιωπηλές δικαστικές νίκες στα ελληνικά δικαστήρια για όσες προσέφυγαν εκεί. Οι απαλλαχτικές αποφάσεις και για την κατηγορία της πορνείας και για την κατηγορία της βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης, δεν βρήκαν ποτέ τον δρόμο προς την κραυγαλέα δημοσιότητα, όπως η αρχική, πλήρως “κανιβαλιστική” συνέντευξη τύπου.
Στις 23 Ιανουαρίου του 2024 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Ελλάδα για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην συγκεκριμένη υπόθεση , επιδικάζοντας αποζημίωση συνολικού ύψους 70.000 ευρώ σε έξι από αυτές τις γυναίκες, η μια εκ των οποίων δεν βρίσκεται πια στη ζωή.
Το ποσό, επί της ουσίας δεν είναι μεγάλο. Και ούτε μπορώ να φανταστώ σε ποιο βαθμό νιώθουν δικαιωμένες οι ίδιες, μετά από 11 ολόκληρα χρόνια κατά τα οποία είδαν την ζωή τους να διαλύεται στα εξ ών συνετέθη. Οι ιστορίες τους, είναι μία προς μία ιστορίες πόνου, διάλυσης αναίτιου και άδικου στίγματος. Μια ανοιχτή πληγή που δεν κλείνει με οποιαδήποτε αποζημίωση.
Από την άλλη, πρόκειται για μια είδηση που ειδικά σήμερα έχει την δική της βαρύτητα. Στο πέρασμα των χρόνων, οι γυναίκες που διαπομπεύθηκαν το 2012 σχεδόν ξεχάστηκαν. Η πράξη του Ανδρέα Λοβέρδου όχι και τόσο. Η ηθική απαξία της, ακόμα κι αν εκείνο το απόγευμα δεν μετρήθηκε όπως έπρεπε, σταδιακά του “κόλλησε”, τον συνόδευε σε κάθε του πολιτικό βήμα έκτοτε, έγινε τελικά ένα από τα πράγματα που θυμόμαστε, πιθανότατα το πρώτο, όταν ακούμε το όνομά του. Ουδεμία σχέση φυσικά έχει η ζημιά που υπέστη ο Λοβέρδος με την ζημιά που υπέστησαν οι γυναίκες.
Πρέπει να σημειωθεί εντούτοις ότι η καταδίκη της χώρας μας είναι καταδίκη μιας πρακτικής, η οποία αρχικά βρήκε πέρασμα στα MME, μα σήμερα, ελπίζω πώς θεωρείται πια καθολικά κατακριτέα. Νομίζω ότι ουδείς εν έτη 2024 θα επικροτούσε κάτι αντίστοιχο. Ούτε κατά διάνοια.
Η Ελλάδα, όπως αποδεικνύεται από την κουβέντα για το νομοσχέδιο σχετικά με τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, παραμένει πίσω όσον αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα. Αλλά έστω και αργά προχωρά. Όσοι επιχειρούν να εμποδίσουν αυτήν την εξέλιξη, συνήθως ξεπερνιούνται από την ζωή και την ιστορία. Θα τους συμβούλευα απλώς, στην προσπάθειά τους να κρατήσουν την χώρα μας στο παρελθόν, να μην διαλύσουν άλλους ανθρώπους με τον τρόπο που ο Ανδρέας Λοβέρδος διέλυσε μέσα σε ένα μεσημέρι δώδεκα γυναίκες.