Η εξάρτηση από την οθόνη, είτε πρόκειται για την κατάχρηση των social media είτε για ατελείωτες αναζητήσεις στο διαδίκτυο θα έχει το ίδιο αρνητικό αποτέλεσμα: όσο περισσότερο χρόνο αφιερώνουμε στο ψηφιακό περιεχόμενο, τόσο χειροτερεύει η ψυχική μας υγεία. Όπως έδειξε η πρόσφατη έρευνα από την Talker Research, που διεξήχθη εξ αφορμής της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας, πρόκειται για πολλές ημέρες τον χρόνο.
Η έρευνα σε 2.000 Αμερικανούς αποκάλυψε ότι ο μέσος χρήστης νιώθει ότι χάνει τρεις ημέρες τον μήνα καταναλώνοντας διαδικτυακό περιεχόμενο, ήτοι 36 ολόκληρες μέρες μέσα σε ένα χρόνο κυλούν με ανεξάντλητο scrolling, streaming και υπερκατανάλωση ψηφιακού περιεχομένου. Η κατάσταση είναι ακόμα πιο δραματική στους νεότερους. Οι Αμερικανοί της γενιάς Ζ (14 έως 29 ετών) εκτιμούν ότι χάνουν περίπου πέντε ημέρες τον μήνα.
Ένα ακόμη σημαντικό εύρημα της δημοσκόπησης για της τάσεις στην κατανάλωση ψηφιακών μέσων ήταν τα αισθήματα ενοχής που κατατρύχουν τα άτομα με αλόγιστη χρήση, με τον μέσο συμμετέχοντα να αναφέρει τουλάχιστον τρία κύματα ενοχής τον μήνα. Κατά μέσο όρο, οι συμμετέχοντες ανάφεραν έξι περίπου ώρες κατανάλωσης περιεχομένου την ημέρα και επτά η πλειοψηφία εκείνων από τη γενιά Ζ.
Photo: Shutterstock
Αισθήματα ενοχής
Για όσους ανέφεραν «πολύ κακή» ψυχική υγεία, ο χρόνος τους μπροστά στις οθόνες έφτανε τις περίπου έξι ημέρες τον μήνα, με έναν στους πέντε (19%) να φτάνει τις 15 ή περισσότερες ημέρες τον μήνα. Συγκριτικά, όσοι ανέφεραν άριστη ή καλή ψυχική υγεία σπαταλούν τις λιγότερες ημέρες, μόλις 2,7.
Σε σχέση με τις ενοχές από την υπερκατανάλωση ψηφιακού περιεχομένου, είναι συχνότερες στους συμμετέχοντες της «πολύ κακής» ψυχικής υγείας, τους οποίους θα επισκεφθούν περίπου επτά φορές τον μήνα. Σχεδόν οι μισοί από το δείγμα της έρευνας (42%) παραδέχθηκαν ότι αισθάνονται πως χάνουν το μέτρο και το παρακάνουν, ενώ το 36% ανέφερε ότι η διάθεσή τους χαλά «συχνά» από κάτι που είδαν ή διάβασαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι συμμετέχοντες της γενιάς Z ήταν πιθανότερο να δηλώσουν υπερ-καταναλωτές ψηφιακού περιεχομένου, όπως διαπιστώθηκε από το 66% που αισθάνονται έτσι. Τα άτομα με «πολύ κακή» ψυχική υγεία είχαν περισσότερες πιθανότητες να χρησιμοποιούν τακτικά το TikTok (38%) και να χαζεύουν στο τηλέφωνό τους ενώ παρακολουθούν κάτι στην τηλεόραση (46%).
Συμβουλές για λιγότερη χρήση social media
Ο Δρ Sham Singh, ψυχίατρος με εκπαίδευση στο Harbor UCLA, προσφέρει τρεις χρήσιμες συμβουλές για τη διαχείριση του χρόνου που δαπανάται στην οθόνη και την άμβλυνση των αισθημάτων ενοχής.
- Δημιουργήστε «ζώνες χωρίς τεχνολογία». «Η δημιουργία καθορισμένων περιοχών στο σπίτι όπου η τεχνολογία είναι απαγορευμένη μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τις καθημερινές σας συνήθειες. Για παράδειγμα, κάνοντας το υπνοδωμάτιό σας ζώνη χωρίς τεχνολογία, προωθείτε την καλύτερη υγιεινή ύπνου και τη χαλάρωση, χωρίς περισπασμούς από ειδοποιήσεις και οθόνες. Ομοίως, η δημιουργία μιας τραπεζαρίας χωρίς τεχνολογία ενισχύει τις ουσιαστικές συνομιλίες και την οικογενειακή επικοινωνία κατά τη διάρκεια των γευμάτων. Αυτοί οι σκόπιμοι χώροι μειώνουν τον χρόνο στις οθόνες, ενθαρρύνουν πιο υγιείς αλληλεπιδράσεις ή βοηθούν στο να απολαύσετε ήσυχες στιγμές».
- Ξεκαθαρίστε τις προθέσεις σας πριν χρησιμοποιήσετε το κινητό: «Πριν πιάσετε το κινητό σας, σας συμβουλεύω να κάνετε μια παύση και να θέσετε έναν σαφή στόχο για τη χρήση του. Αναρωτηθείτε τι θέλετε να πετύχετε, είτε πρόκειται για έλεγχο μηνυμάτων, διερεύνηση ενός θέματος ή απάντηση σε ένα email. Αυτή η πρακτική ενθαρρύνει μια πιο συνειδητή προσέγγιση της τεχνολογίας, βοηθώντας σας να αποφύγετε την παγίδα της άσκοπης περιήγησης. Έχοντας έναν σαφή στόχο, παραμένετε συγκεντρωμένοι στην εργασία σας και μειώνετε την πιθανότητα να αποσπαστείτε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή άλλες περισπάσεις».
- Σκεφτείτε τι περιεχόμενο καταναλώνετε: «Η τήρηση ενός ημερολογίου των εμπειριών σας με διάφορους τύπους περιεχομένου μπορεί να είναι μια αποκαλυπτική πρακτική. Αφού καταναλώσετε κάποιο περιεχόμενο, είτε πρόκειται για μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ειδησεογραφικά άρθρα ή βίντεο, αφιερώστε μια στιγμή για να καταγράψετε τα συναισθήματά σας και τις σκέψεις σας. Νιώσατε έμπνευση, ενημέρωση ή εξάντληση; Αυτή η ανασκόπηση σας βοηθά να διακρίνετε ποιο περιεχόμενο εμπλουτίζει τη ζωή σας και ποιο μπορεί να μοιάζει με χάσιμο χρόνου. Με την πάροδο του χρόνου, θα αναπτύξετε μια πιο σαφή εικόνα των προτύπων κατανάλωσης περιεχομένου, επιτρέποντάς σας να κάνετε πιο ενημερωμένες επιλογές για το τι θα παρακολουθήσετε στο μέλλον».
