Διαρκώς επιδεινούμενη, η κλιματική αλλαγή έχει αρχίσει να έχει τόσο μεγάλο αντίκτυπο, που μπορούμε πια κυριολεκτικά να τη γευτούμε.
Επηρεάζει πια όχι μόνο την παραγωγή και τις τιμές των τροφίμων, μειώνοντας τη μεν και εκτοξεύοντας τις δε, αλλά αλλάζει ακόμη και την εμπειρία στους γευστικούς μας κάλυκες.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, δε, λειτουργεί σε βάρος και της θρεπτικής αξίας.
Έχουν γίνει πολλές σχετικές μελέτες εδώ και χρόνια.
Μια από αυτές προειδοποιούσε από το 2015 ότι «η ζέστη και η ξηρασία είναι πιθανό να μειώσουν την ποιότητα των σιτηρών, των σταφυλιών, των λαχανικών, των φρούτων και άλλων καλλιεργειών».
Σχεδόν εννέα χρόνια μετά, βρισκόμαστε πια σε αυτό το σημείο.
Οι γεύσεις ή ακόμη και η υφή των τροφίμων, όπως τις ξέραμε, έχουν αρχίσει να αλλοιώνονται λόγω της κλιματικής κρίσης.
Καθώς οι θερμοκρασίες αλλάζουν και οι εποχές διαταράσσονται, το ίδιο συμβαίνει και με τις διαδικασίες ανάπτυξης και ωρίμανσης των προϊόντων.
Πολλές καλλιέργειες έχουν ήδη μειωμένες αποδόσεις, εξαιτίας αυξανόμενων ασθενειών, όλο και πιο ακραίων καιρικών φαινομένων ή μειωμένης ανθοφορίας, καθώς ο καιρός δείχνει πολλές φορές να έχει τρελαθεί.
Σε αρκετές περιοχές επηρεάζει σημαντικά την παραγωγή λεμονιών, παντζαριών, πατατών, φακών και ρεβιθιών.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι τα καρότα χάνουν μέρος της υφής και της γεύσης τους. Το λάχανο μπορεί να γίνει πιο πικρό.
Οι μελιτζάνες ίσως παραμορφωθούν.
Ούτε το κρέας και τα θαλασσινά μένουν αλώβητα.
Το θερμικό στρες τα επηρεάζει επίσης.
Μπορεί να είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για χοίρους και κοτόπουλα.
Οι υψηλότερες θερμοκρασίες στους ωκεανούς απειλούν εν τω μεταξύ με μείωση ορισμένα είδη κεφαλόποδων, όπως είναι τα χταπόδια, ή ακόμη και με εξαφάνιση άλλων ειδών.
Μεταβαλλόμενα συστήματα
Τα ανησυχητικά σημάδια σταχυολογεί σε ένα ενδιαφέρον άρθρο για τον ισπανικό ιστότοπο Ethic η Ρακέλ Πίκο.
Για τους Γάλλους τυροκόμους, για παράδειγμα, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην παραγωγή τους αποτελεί ήδη παράγοντα σοβαρής ανησυχίας.
Από τα πιο σημαντικά γαστρονομικά προϊόντα της Γαλλίας, σε πολλά είδη και γεύσεις, τα τυριά είναι στενά συνδεδεμένα με τους τόπους προέλευσής τους.
Τι συμβαίνει όμως όταν σε αυτούς αλλάζουν οι κλιματολογικές συνθήκες;
Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό, αλλά πλέον υπαρξιακό για πολλούς παραγωγούς.
Εκφράζουν φόβους ακόμη και να χαθούν οι συνθήκες που απαιτούν οι ονομασίες προέλευσης των τυριών τους.
Ουδόλως θεωρούνται πια παράλλογοι.
Τους εξηγούν στους New York Times παραγωγοί του διάσημου τυριού Picadon, που φτιάχνεται από κατσικίσιο γάλα κυρίως στον νομό Ντρομ της νοτιοανατολικής Γαλλίας, παίρνοντας μοναδική γεύση και έντονα αρώματα από το χορτάρι και τους θάμνους της περιοχής.
Ολόκληρο το σύστημα παραγωγής τροφίμων βασίστηκε γύρω από έναν αγροτικό κύκλο που συνδέεται με το κλιματικό μοτίβο.
Όμως αυτό πλέον αλλάζει δραματικά.
Κι εάν οι κατσίκες δεν τρέφονται με τον ίδιο τρόπο, όπως στο παρελθόν, το γάλα τους θα αλλάξει. Το ίδιο και η γεύση του τυριού…
Φυσικά, τα γαλλικά τυριά δεν είναι τα μόνα που απειλούνται.
Ακόμη και τα μήλα αλλάζουν, όπως έχει καταγράψει προ πολλού μελέτη του Εθνικού Οργανισμού Έρευνας Γεωργίας και Τροφίμων στην Ιαπωνία.
Διαπίστωσε διαφορές στη γεύση και την υφή.
Γίνοται πλέον λιγότερο σκληρά και όξινα, με πιο υδαρείς πυρήνες.
Αλλά η λίστα δεν σταματά καν εδώ.
«Γουλιές» αλλαγών
Με την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης και την αλλαγή στα κλιματικά μοτίβα, τα σταφύλια έχουν αρχίσει να ωριμάζουν νωρίτερα.
Προκύπτουν έτσι κρασιά με υψηλότερη περιεκτικότητα σε αλκοόλ, λόγω των αυξημένων επιπέδων σακχάρων.
Αυτό δεν επηρεάζει μόνο την ποιότητα.
Κι όπως συμβαίνει με τα τυριά, έτσι και στην περίπτωση των κρασιών οι ονομασίες προέλευσης -που συνδέονται με τις ποικιλίες σταφυλιών, αλλά και τις γεύσεις- τίθενται σε κίνδυνο.
Αυτό που ξεχωρίζει ένα γαλλικό Μπορντό από ένα καλιφορνέζικο Καμπερνέ είναι η γεύση «και πολλά από αυτά έχουν να κάνουν με το κλίμα», εξηγεί η ερευνήτρια Γκαμπριέλα Πέτρικ.
Λόγω της κλιματικής αλλαγής εν τω μεταξύ η καλλιέργεια σταφυλιών εξαπλώνεται σε περιοχές όπου ήταν μέχρι πρότινος εκτός του «χάρτη» παραγωγής, όπως π.χ. η Αγγλία.
Στην παγκόσμια αγορά καφέ έρχονται επίσης τα πάνω-κάτω.
Περιοχές γνωστές για τις καλλιέργειες συγκεκριμένων ποικιλιών καφέ βρίσκονται υπό κίνδυνο.
Για την ακρίβεια, ειδικοί προειδοποιούν ότι οι μισές από αυτές θα έχουν σταματήσει μέχρι το 2050 να είναι καρποφόρες.
Πολλές ποικιλίες καφέ είναι υπό απειλή, με το 60% των άγριων ειδών να κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
Η βιομηχανία καφέ πλέον πειραματίζεται με παλιές και νέες ποικιλίες, μεθόδους και συνδυασμούς, πιο ανθεκτικές στις νέες κλιματολογικές συνθήκες.
Μοιραία όμως τα αρώματα και η γεύση στο φλιτζάνι θα αλλάξουν.
Είναι αναμενόμενο, τονίζουν σε μελέτη ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Tufts και το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Μοντάνα, καθώς αλλάζει ακόμη και το υψόμετρο των καλλιεργειών καφέ.
Πρόκειται για ένα τρικ των παραγωγών για να αποφύγουν την άνοδο της θερμοκρασίας, που όμως επηρεάζει την ποσότητα του φωτός που δέχονται τα φυτά.
Ακόμη και η γεύση της μπύρας βρίσκεται σε κίνδυνο.
Με τα καλοκαίρια να γίνονται μακρύτερα, ξηρότερα και πιο ζεστά, οι καλλιέργειες λυκίσκου επηρεάζονται.
Η παραγωγή του μειώνεται και οι τιμές αυξάνονται.
Και κάπως έτσι η μπύρα γίνεται λιγότερη πικρή στο ποτήρι και πιο πολύ… στην τσέπη.
