Υπέρ της παράτασης «επ’ αόριστον» της συμφωνίας που επιτρέπει εξαγωγές σιτηρών από τα λιμάνια της χώρας του στη Μαύρη Θάλασσα, η ισχύς της οποίας εκπνέει την Παρασκευή, τάχθηκε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, απευθυνόμενος στη σύνοδο κορυφής της G20
«Η πρωτοβουλία μας για τις εξαγωγές σιτηρών αξίζει να παραταθεί επ’ αόριστον, ανεξαρτήτως του πότε θα τελειώσει ο πόλεμος», είπε ο κ. Ζελένσκι στη συνεδρίαση των ηγετών, κεκλεισμένων των θυρών, στη σύνοδο κορυφής. Πρότεινε επίσης η συμφωνία που διαπραγματεύθηκαν το Κίεβο και η Μόσχα με μεσολάβηση του ΟΗΕ και της Τουρκίας, και επέτρεψε να εξαχθούν κάπου 10 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών, να επεκταθεί σε ακόμη δυο ουκρανικά λιμάνια.
Παράλληλα, στην παρέμβασή του ο κ. Ζελένσκι έκρινε πως «είναι ώρα» να τερματιστεί ο «καταστροφικός» πόλεμος της Ρωσίας.
«Είμαι πεισμένος πως είναι η ώρα, αυτή τη στιγμή, (ότι) ο καταστροφικός πόλεμος της Ρωσίας πρέπει και μπορεί να τερματιστεί», ότι πρέπει να «αποκατασταθεί η ειρήνη», είπε ο αρχηγός του κράτους.
Πρότεινε παράλληλα να προωθηθεί ανταλλαγή «όλων» των αιχμαλώτων πολέμου της Ουκρανίας και της Ρωσίας.
Ο αρχηγός του ουκρανικού κράτους κατήγγειλε «τις παλαβές απειλές για χρήση πυρηνικών όπλων» από τη ρωσική πολιτική ηγεσία, επιμένοντας πως δεν μπορεί να υπάρξει «καμιά δικαιολογία για εκβιασμούς» αυτής της φύσης, απευθυνόμενος στη «G19» — προφανώς αποκλείοντας τη Ρωσία.
Ο Ζελένσκι κατηγόρησε επίσης τη Ρωσία ότι προσπαθεί να «μετατρέψει το κρύο σε όπλο ενάντια σε εκατομμύρια ανθρώπους» βομβαρδίζοντας βασικές ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας καθώς πλησιάζει ο χειμώνας. Ζήτησε πρόσθετη στρατιωτική βοήθεια από τους συμμάχους της Ουκρανίας και περιορισμούς τιμών στις ρωσικές εξαγωγές ενέργειας, έτσι ώστε η Ρωσία να μην μπορεί να επωφεληθεί από αυτές.
“Εάν η Ρωσία προσπαθεί να στερήσει από την Ουκρανία, την Ευρώπη και από όλους τους καταναλωτές ενέργειας στον κόσμο την προβλεψιμότητα και τη σταθερότητα των τιμών, η απάντηση σε αυτό θα πρέπει να είναι ένας αναγκαστικός περιορισμός των τιμών εξαγωγής για τη Ρωσία… Αυτό είναι δίκαιο. Εάν αφαιρέσετε κάτι, ο κόσμος έχει το δικαίωμα να σου πάρει», είπε.
Νωρίτερα μέσα στην ημέρα ο κ. Ζελένσκι κατά την τελετή απελευθέρωσης της Χερσώνας, είπε: «Είμαστε έτοιμοι για ειρήνη, αλλά ειρήνη για ολόκληρη τη χώρα μας», είπε. «Αυτό είναι το έδαφος ολόκληρης της χώρας μας… Γι’ αυτό πολεμάμε τη ρωσική επιθετικότητα». «Βήμα βήμα», είπε, «οδεύουμε προς όλα τα κατεχόμενα της χώρας μας. Φυσικά αυτό είναι δύσκολο. Αυτός είναι ένας μακρύς και δύσκολος δρόμος».
Επιγραμματικά οι προτάσεις της Ουκρανίας για ειρήνη:
1. Ραδιενέργεια και πυρηνική ασφάλεια.
2. Ασφάλεια τροφίμων.
3. Ενεργειακή ασφάλεια.
4. Απελευθέρωση όλων των κρατουμένων και των απελαθέντων.
5. Εφαρμογή του Χάρτη του ΟΗΕ και αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας και της παγκόσμιας τάξης.
6. Αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων και παύση των εχθροπραξιών.
7. Αποκατάσταση της δικαιοσύνης.
8. Τερματισμός της οικοκτονίας
9. Αποτροπή κλιμάκωσης.
10. Το τέλος του πολέμου.
G20: Το προσχέδιο της τελικής ανακοίνωσης της συνόδου αναγνωρίζει τις επιπτώσεις «του πολέμου στην Ουκρανία»
Την ίδια ώρα, οι μεγαλύτερες οικονομίες παγκοσμίως, ανάμεσά τους και η Ρωσία, αναφέρονται στις αρνητικές επιπτώσεις «του πολέμου στην Ουκρανία» στο προσχέδιο της τελικής ανακοίνωσης της συνόδου της G20, το οποίο περιήλθε στην κατοχή των πρακτορείων Reuters και AFP και στο οποίο διευκρινίζεται ότι «τα περισσότερα μέλη (…) καταδικάζουν έντονα» τον πόλεμο.
Το κείμενο αυτό, το οποίο δεν έχει υιοθετηθεί ακόμη από τους ηγέτες των κρατών της G20, αναφέρει τον όρο «πόλεμος», τον οποίο μέχρι τώρα απέρριπτε η Ρωσία η οποία κάνει λόγο για «μια ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία. Στην τελική ανακοίνωση οι χώρες της G20 χαρακτηρίζουν «απαράδεκτη» την προσφυγή ή την απειλή για προσφυγή σε πυρηνικά όπλα και ζητούν να παραταθεί η συμφωνία για τις εξαγωγές σιτηρών.
«Υπήρχαν και άλλες απόψεις και διαφορετικές εκτιμήσεις της κατάστασης», αναφέρεται στο προσχέδιο.
«Δεχόμενοι ότι η G20 δεν είναι το φόρουμ για να επιλυθούν ζητήματα ασφαλείας, αναγνωρίζουμε ότι τα ζητήματα ασφαλείας μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία», προσθέτει.
Οι μυστικές συνομιλίες ΗΠΑ-Ρωσίας και η πιθανή σημασία τους
Στο μεταξύ, στο κτίριο της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Τουρκίας (MIT), στην Άγκυρα συναντήθηκαν χθες οι δύο «αόρατοι» άνθρωποι του πλανήτη, ο διευθυντής της CIA, Μπιλ Μπερνς με το Ρώσο ομόλογό του, επικεφαλής της ρωσικής Υπηρεσίας Πληροφοριών Εξωτερικού (SVR), Σεργκέι Ναρίσκιν, σε μια αναπάντεχη για τα διπλωματικά χρονικά επαφή, καθώς αυτή δημοσιοποιήθηκε, κόντρα σε κάθε πρωτόκολλο των δύο υπηρεσιών ασφαλείας.
Με δεδομένο, μάλιστα, ότι οι δύο πλευρές δεν έχουν βρεθεί στο ίδιο δωμάτιο συνομιλιών από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, με εξαίρεση τη συνάντηση του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ τον περασμένο Γενάρη, στη Γενεύη, οι δύο υψηλοί συνομιλητές λειτούργησαν μάλλον ως αγγελιοφόροι, παρά ως διαπραγματευτές κι ενώ οι χώρες τους έσπευσαν να υπογραμμίσουν από την πρώτη στιγμή ότι δεν δόθηκε σε κανέναν από τους δυο κανενός είδους εξουσιοδότηση για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, επιβεβαιώνοντας, ωστόσο, αμφότεροι τη συνάντησή τους.
Η ατζέντα
Άλλωστε, η δημοσιοποίηση της παραπάνω συνάντησης συνιστά από μόνη της ένα μεγάλο ερωτηματικό, το οποίο βρίσκει την απάντησή του στην πρόθεση από πλευράς των ΗΠΑ, να καταγραφεί διεθνώς και μεγαλοφώνως η εντατική προσπάθεια αποτροπής της Ρωσίας από τη χρήση πυρηνικών όπλων, από πλευράς της Αμερικής. Το γεγονός ότι το «πυρηνικό σενάριο» βρέθηκε στην κορυφή της ατζέντας της συνάντησης των δύο διευθυντών των μυστικών υπηρεσιών προκύπτει και από τις δύο πλευρές, τη στιγμή που η Ουάσιγκτον εκτιμά ότι ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν δεν έχει αναθεωρήσει ούτε κατ’ ελάχιστον τα σχέδιά του ως προς τη χρήση πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία, ακόμη και αν έχει αναγκαστεί τις τελευταίες μέρες σε ταπεινωτική αποχώρηση από τη Χερσώνα.
Στον αντίποδα, αρκετοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η σχεδόν άτακτη φυγή του ρωσικού στρατού από τη Χερσώνα, η οποία τελούσε υπό ρωσική κατοχή από τις 8 Μαρτίου, είχε ως αποτέλεσμα να εξαγριωθούν ακόμη και Ρώσοι προπαγανδιστές στη Ρωσία, ωθώντας πιθανά το Ρώσο Πρόεδρο, στα άκρα, προκειμένου να αντιστρέψει το αρνητικό κλίμα στο εσωτερικό της χώρας του. Επιχειρώντας να αποφύγουν μια «κίνηση Καμικάζι», οι ΗΠΑ πιθανολογείται ότι μετέφεραν το μήνυμα του Λευκού Οίκου για αποτροπή κάθε μορφής πυρηνικής απειλής προς την Μόσχα, σαν μια «τελευταία προειδοποίηση» της Ουάσιγκτον και ασχέτως με τη συνέχεια των στρατιωτικών επιχειρήσεων στα ουκρανικά εδάφη.
Η συγκυρία
Ακόμη πιο ισχυρό καθιστά το ενδεχόμενο της «τελευταίας προειδοποίησης» προς το Κρεμλίνο το…timing, με τους επικεφαλής της CIA και της SVR αντίστοιχα, να συναντώνται χθες λίγες στιγμές μετά τη θερμή χειραψία του Κινέζου Προέδρου, Σι Τζινπίνγκ με τον Αμερικανό ομόλογό του, Τζο Μπάιντεν κατά τις εργασίες της Συνόδου των G20 στο Μπαλί, κλονίζοντας τον μέχρι πρότινος σφιχτό εναγκαλισμό του Κινέζου ηγέτη με τον Πρόεδρο Πούτιν.
Με την Κίνα να στρέφει εκ νέου το βλέμμα στη Δύση χαρακτηρίζοντας ως «απαράδεκτη» τη χρήση πυρηνικών όπλων, το ενδεχόμενο ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν να «απασφαλίσει» ο ίδιος λόγω της διεθνούς μοναξιάς, απασφαλίζοντας στη συνέχεια και τις ρωσικές πυρηνικές κεφαλές κατέστησε μάλλον αναγκαίο και επείγον από αμερικανικής πλευράς να υποδειχθούν προς την Μόσχα τυχόν συνέπειες μιας τέτοιας κίνησης, όπως θα μπορούσε να είναι, για παράδειγμα, η απαγγελία κατηγοριών από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Από τους ελάχιστους που είχαν ενημερωθεί για την υψηλόβαθμη επαφή CIA-SRV πριν οι επικεφαλής τους φτάσουν στην Τουρκία ήταν Ουκρανοί αξιωματούχοι, καθώς για την Ουάσιγκτον δεν νοείται «τίποτα για την Ουκρανία, χωρίς την Ουκρανία», μολονότι η διοίκηση Μπάιντεν αναμένεται να πιεστεί έντονα στο εξής από την Ρεπουμπλικανική πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων, η οποία επιμένει ότι δεν πρέπει να δοθεί «λευκή επιταγή» ως προς την αμερικανική βοήθεια στο Κίεβο.
Μηνύματα από τις κάλπες
Παράλληλα, ο διευθυντής της CIA έθεσε, κατά πληροφορίες, προς το Ρώσο ομόλογό του το θέμα των Αμερικανών πολιτών που κρατούνται από τις ρωσικές Αρχές, δηλαδή της Μπρίτνεϊ Γκράινερ και του Πολ Γουέλαν, προτείνοντας την ανταλλαγή με έναν Ρώσο υπήκοο. Σημειωτέον ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν είχε ερωτηθεί σχετικά με το θέμα στην πρώτη του συνέντευξη μετά τις ενδιάμεσες εκλογές, προαναγγέλλοντας την ανάληψη δραστικών πρωτοβουλιών για την απελευθέρωσή τους, η οποία σημειώθηκε ήδη χθες, με την Ουάσιγκτον να προτείνει την ανταλλαγή τους με έναν Ρώσο πολίτη, στο πλαίσιο της θεσμοθετημένης ανταλλαγής κρατουμένων.
Εκτός από την επαναπροσέγγιση ΗΠΑ-Κίνας, οι δύο επικεφαλής των υπηρεσιών ασφαλείας των ΗΠΑ και της Ρωσίας συναντήθηκαν και στη σκιά της ανακοίνωσης μιας νέας λίστας κυρώσεων από πλευράς του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, στην οποία περιλαμβάνονται 14 άτομα και 28 οντότητες που εμπλέκονται στην υποστήριξη του ρωσικού στρατιωτικού-βιομηχανικού οικοδομήματος, εντείνοντας ακόμη περισσότερο την πίεση προς το Κρεμλίνο, καθώς η πλειοψηφία όσων βρίσκονται στη λίστα εμφανίζουν εταιρίες εκτός Ρωσίας, δηλαδή με έδρα την Ελβετία, την Ταϊβάν και τη Γαλλία.
Ο αγγελιοφόρος
Τέλος, πιο κοντά φέρνει η χθεσινή συνάντηση τα σενάρια της «τελευταίας ευκαιρίας» της Μόσχας να αποκηρύξει τον πυρηνικό της οπλοστάσιο από την επιλογή του διευθυντή της CIA ως κατεξοχήν αγγελιοφόρου των μηνυμάτων των ΗΠΑ. Και αυτό, γιατί ο επικεφαλής των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών είχε μεταβεί με εντολή του Προέδρου Μπάιντεν στην Μόσχα και στα τέλη του 2021, όταν δηλαδή οι ΗΠΑ είχαν αρχίσει να παρατηρούν τη μεταφορά ρωσικών στρατευμάτων γύρω από την Ουκρανία, για να προειδοποιήσει από αμερικανικής πλευράς τον πρόεδρο Πούτιν αναφορικά με το ενδεχόμενο επίθεσής του στη γειτονική του χώρα, προειδοποίηση που ο ισχυρός άνδρας της Ρωσίας αγνόησε πλήρως.