Ήταν μια χρονιά γεμάτη γεγονότα για την εξερεύνηση του διαστήματος, με επιτυχίες όπως η ολοκλήρωση της αποστολής Artemis 1 της Nasa (επιτέλους), τα εγκαίνια του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb και η ολοκλήρωση του διαστημικού σταθμού Tiangong της Κίνας.
Το 2023 αναμένεται να είναι άλλη μια «πλούσια» χρονιά όσον αφορά την εξερεύνηση του διαστήματος. Εδώ είναι πέντε από τις πιο συναρπαστικές αποστολές που πρέπει να παρακολουθήσουμε το νέο έτος.
1.Εξερεύνηση των παγωμένων δορυφόρων του Δία
Τον Απρίλιο, η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESΑ) πρόκειται να εκτοξεύσει τον Jupiter Icy Moons Explorer (JUICE), σε αυτή που θα είναι η πρώτη αποκλειστική ρομποτική αποστολή της Ευρώπης στον Δία. Ο εξερευνητής JUICE πρόκειται να φτάσει στον πλανήτη τον Ιούλιο του 2031 μετά από μια απίστευτη διαδρομή μέσα από το Ηλιακό Σύστημα.
Η αποστολή θα μπει σε τροχιά γύρω από τον Δία και θα πραγματοποιήσει πολλές περιφορές γύρω από τα μεγάλα παγωμένα φεγγάρια του: Ευρώπη, Γανυμήδη και Καλλιστώ.
Μετά από τέσσερα χρόνια περιηγήσεων από δορυφόρο σε δορυφόρο, ο Juice θα μπει στη συνέχεια σε τροχιά γύρω από τον Γανυμήδη, το μεγαλύτερο φεγγάρι στο Ηλιακό Σύστημα – και θα γίνει το πρώτο διαστημόπλοιο που έφτασε ποτέ σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι άλλου πλανήτη.
Τα παγωμένα φεγγάρια του Δία είναι ενδιαφέροντα καθώς όλα πιστεύεται ότι φιλοξενούν ωκεανούς υγρού νερού κάτω από τις παγωμένες επιφάνειές τους. Η Ευρώπη, ειδικότερα, θεωρείται ως μια από τις πιο πιθανές κατοικίες στο Ηλιακό Σύστημα για εξωγήινη ζωή.
Το Juice θα είναι εξοπλισμένο με δέκα επιστημονικά όργανα, συμπεριλαμβανομένου ραντάρ που διεισδύει στον πάγο για τη μελέτη των εσωτερικών ωκεανών. Αυτή η χρήση ραντάρ είναι ένα πρακτικό πρώτο βήμα στη χαρτογράφηση των ωκεανών που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια, ανοίγοντας το δρόμο για πιο εξωτικές μελλοντικές αποστολές με υποβρύχια οχήματα – μερικά από τα οποία έχουν ήδη προταθεί. Το παράθυρο εκτόξευσης διαρκεί από τις 5 έως τις 25 Απριλίου.
2. Starship SpaceX
Αν και δεν έχει ανακοινωθεί ημερομηνία από την αεροδιαστημική εταιρεία SpaceX ακόμη η πρώτη τροχιακή δοκιμαστική πτήση του υπερβαρέως διαστημικού σκάφους Starship αναμένεται να γίνει στις αρχές του 2023. Το Starship θα είναι το μεγαλύτερο διαστημικό σκάφος που θα μπορεί να μεταφέρει ανθρώπους από τη Γη στην προορισμούς στο διάστημα (ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός είναι μεγαλύτερος, αλλά συναρμολογήθηκε στο διάστημα). Θα είναι το πιο ισχυρό όχημα εκτόξευσης που έχει πετάξει ποτέ, ικανό να ανυψώσει 100 τόνους φορτίου σε χαμηλή γήινη τροχιά.
Το Starship είναι το συλλογικό όνομα για ένα σύστημα δύο συστατικών που αποτελείται από το διαστημόπλοιο Starship (το οποίο μεταφέρει το πλήρωμα και το φορτίο) και τον πύραυλο Super Heavy. Ο πύραυλος Super Heavy θα ανυψώσει το Starship σε περίπου 65 χιλιόμετρα υψόμετρο πριν αποχωριστεί και επιστρέψει στη Γη με ελεγχόμενη προσγείωση. Το όχημα Starship στη συνέχεια θα χρησιμοποιήσει τους δικούς του κινητήρες για να ωθήσει τον εαυτό του μέχρι το υπόλοιπο της διαδρομής σε τροχιά.
Πολλές σύντομες δοκιμαστικές πτήσεις του τμήματος Starship του συστήματος έχουν πραγματοποιηθεί με διάφορους βαθμούς επιτυχίας. Αλλά η επερχόμενη πτήση θα είναι η πρώτη φορά που ολόκληρο το σύστημα θα χρησιμοποιηθεί για να φτάσει στο διάστημα ως ένα σύνολο. Αυτή η πρώτη τροχιακή πτήση ήταν αρχικά προγραμματισμένη να ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο του 2022, αλλά έχει καθυστερήσει αρκετές φορές.
3. Φεγγάρι-φεγγαράκι μου
Το πολυαναμενόμενο πρόγραμμα dearMoon, το οποίο θα μεταφέρει απλούς πολίτες σε ένα εξαήμερο ταξίδι γύρω από τη Σελήνη και πίσω, πρόκειται να εκτοξευθεί με το πρόγραμμα Starship και είχε αρχικά προγραμματιστεί για το 2023. Η ακριβής ημερομηνία θα εξαρτηθεί από την επιτυχημένη δοκιμή του Starship , αλλά είναι προγραμματισμένο από το 2018. Θα είναι η πρώτη πραγματική εκτόξευση τουριστικής αποστολής στο αποκαλούμενο βαθύ διάστημα.
Χρηματοδοτούμενος από τον επιχειρηματία Γιουσάκου Μαεζάουα, διοργανώθηκε ένας διαγωνισμός για την επιλογή οκτώ πολιτών (με άγνωστο ακόμη τον αριθμό μελών πληρώματος) για να συμμετάσχουν μαζί με τον Μαεζάουα στο ταξίδι – με όλα πληρωμένα. Οι νικητές και τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν δεν έχουν αποκαλυφθεί, αν και υπάρχει υποψία ότι οι καλεσμένοι μπορεί να είναι καθιερωμένοι ή καινοφανείς καλλιτέχνες.
Αυτή η αποστολή θα σηματοδοτήσει μια μεγάλη αλλαγή στον τρόπο που σκεφτόμαστε το διάστημα, καθώς στο παρελθόν μόνο οι αστροναύτες που επιλέγονταν με απίστευτα αυστηρά κριτήρια μπορούσαν να πάνε στο βαθύ διάστημα (σημείωση: δεν υπολογίζονται σύντομα 10λεπτα ταξίδια σε υψόμετρο έως και 100 km). Ένα πλήρες ταξίδι πολλών ημερών εγκυμονεί ακραίους κινδύνους, τόσο από άποψη υγείας όσο και από άποψη μηχανικής.
Η επιτυχία ή η αποτυχία της αποστολής dearMoon θα μπορούσε να επηρεάσει το αν ο τουρισμός στο βαθύ διάστημα θα γίνει το επόμενο μεγάλο ζήτημα ή θα υποβιβαστεί ξανά στο επίπεδο της φαντασίας.
4. Ο εξερευνητής αστεροειδών OSIRIS-REx επιστρέφει στη Γη
Το Origins Spectral Interpretation Resource Identification Security – Regolith Explorer, που ευτυχώς είναι πιο γνωστό ως OSIRIS-REx, είναι μια αποστολή της NASA στον αστεροειδή Bennu κοντά στη Γη. Βασικός στόχος αυτής της ρομποτικής αποστολής ήταν η απόκτηση δειγμάτων από τον Bennu και η επιστροφή τους στη Γη για ανάλυση.
Το OSIRIS-REx επιστρέφει τώρα γρήγορα στη Γη με έως και ένα κιλό πολύτιμων δειγμάτων του αστεροειδούς. Εάν όλα πάνε καλά, η κάψουλα θα αποκολληθεί από το διαστημικό σκάφος, θα εισέλθει στην ατμόσφαιρα της Γης και θα πέσει με αλεξίπτωτο σε μια ήπια προσγείωση στις ερήμους της Γιούτα στις 24 Σεπτεμβρίου. Η επιστροφή δείγματος αστεροειδών έχει επιτευχθεί μόνο μία φορά στο παρελθόν, με την αποστολή Hayabusa 2 της Ιαπωνικής Διαστημικής Υπηρεσίας το 2020.
Το Bennu είναι ένας αστεροειδής σε σχήμα ρόμβου μήκους περίπου μισού χιλιομέτρου, με πολλά ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά. Πιστεύεται ότι προήλθε από έναν πολύ μεγαλύτερο αστεροειδή που σχηματίστηκε στα πρώτα 10 εκατομμύρια χρόνια του Ηλιακού Συστήματος. Μερικά από τα ορυκτά που ανιχνεύθηκαν σε αυτόν έχουν αλλοιωθεί από νερό, υπονοώντας ότι το μητρικό σώμα του Bennu διέθετε υγρό νερό.
Έχει επίσης μια αφθονία πολύτιμων μετάλλων, μεταξύ αυτών χρυσού και πλατίνας. Τέλος, το Bennu ταξινομείται ως ένα δυνητικά επικίνδυνο αντικείμενο με (πολύ) μικρή πιθανότητα πρόσκρουσης της Γης τον επόμενο αιώνα.
5. Ιδιωτική εκτόξευση στο διάστημα από Ινδία
Ενώ η SpaceX είναι η πιο σημαντική ιδιωτική εταιρεία εκτόξευσης στο διάστημα, υπάρχουν πολλές άλλες που αναπτύσσουν τη δική τους σειρά εκτοξευτών σε όλο τον κόσμο. Η Skyroot Aerospace, η οποία εκτόξευσε με επιτυχία τον πύραυλο Vikram-S τον Νοέμβριο του 2022, θα γίνει σύντομα η πρώτη ιδιωτική ινδική εταιρεία που εκτοξεύει δορυφόρο.
Ο ίδιος ο πύραυλος έφτασε τα 90 χιλιόμετρα σε υψόμετρο, μια απόσταση που θα έπρεπε να βελτιωθεί για να μπορεί να τεθεί ένας αστερισμός δορυφόρων σε τροχιά. Η πρώτη εκτόξευση δορυφόρου της Skyroot έχει προγραμματιστεί για το 2023, με στόχο να ρίξει το κόστος κάτω από αυτό των ανατγωνιστών, παράγοντας τους πυραύλους που εκτυπώνονται σε 3D μέσα σε λίγες μέρες. Εάν είναι επιτυχής, αυτό θα μπορούσε επίσης να προσφέρει τρόπο για φθηνότερες εκτοξεύσεις επιστημονικών αποστολών, διευκολύνοντας την επιστημονική έρευνα.
Το ενδιαφέρον για τον διαστημικό τομέα παραμένει υψηλό. Με την νέα περίοδο ερευνών και εκτοξεύσεων που αναμένονται το 2023, εισερχόμαστε σε μια νέα φάση που κάποιοι συγκρίνουν με τη «Χρυσή Εποχή» των εκτοξεύσεων στο διάστημα τις δεκαετίες του 1960 και του ’70.