Το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών & Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», ο Δήμος Αποκορώνου και το Κοινωφελές Ίδρυμα «Αγία Σοφία» διοργανώνουν την παρουσίαση του βιβλίου «Το Κρητικό Ζήτημα, 1868-1913, από τα πεδία των μαχών στη διεθνή διπλωματία» του Γιώργου Λιμαντζάκη, την Τετάρτη 13 Ιουλίου 2022 και ώρα 20.00 στον αύλειο χώρο του Μεγάρου Μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης στη Χαλέπα (Πλατεία Έλενας Βενιζέλου).
Το βιβλίο θα παρουσιάσουν η Ισμήνη Κριάρη, καθηγήτρια, τ. Πρύτανις Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Μανώλης Δρακάκης, Επίκουρος Καθηγητής Ιονίου Πανεπιστημίου και ο Μανώλης Μανούσακας, ιστορικός ερευνητής. Θα ακολουθήσει αποφώνηση από τον συγγραφέα Γιώργο Λιμαντζάκη, τουρκολόγο, ιστορικό, διδάσκοντα στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Την εκδήλωση θα συντονίσει η Αργυρώ Χανιωτάκη – Σμυρλάκη, Πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων του Εθνικού Ιδρύματος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος».
«Το Κρητικό Ζήτημα, 1868-1913, από τα πεδία των μαχών στη διεθνή διπλωματία» του Γιώργου Λιμαντζάκη αποτελεί εκλαϊκευμένη μορφή μεγάλου μέρους της διδακτορικής διατριβής του συγγραφέα και επιχειρεί να φωτίσει αρκετές πτυχές του Κρητικού Ζητήματος που έως τώρα δεν έχουν τύχει επαρκούς έρευνας και ανάλυσης. Καλύπτει χρονικά την περίοδο από τον Οργανικό Νόμο (1868) έως την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα (1913), με εκτενείς αναφορές στα κυριότερα πολιτικά και πολεμικά γεγονότα, τις σχέσεις μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων στην Κρήτη και το πώς αυτές επηρέασαν και επηρεάστηκαν από την πολιτική των ευρωπαϊκών δυνάμεων.
Κατά τον 19ο αιώνα εκδηλώνονταν συνεχώς εξεγέρσεις και κινήματα στην Κρήτη, αλλά οι ντόπιοι χριστιανοί αδυνατούσαν να επιβληθούν πολιτικά στους Οθωμανούς κατά τρόπο μόνιμο. Η εξέλιξη που απεγκλώβισε το Κρητικό Ζήτημα από αυτό το «αδιέξοδο» ήταν η στρατιωτική επέμβαση της Ελλάδας στην Κρήτη, η οποία ανάγκασε τις Δυνάμεις να αναλάβουν μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης στο Κρητικό και να καταλάβουν τις πόλεις του νησιού, ώστε να αποτρέψουν την ένωση με την Ελλάδα και την ανατροπή των ισορροπιών στην ανατολική Μεσόγειο. Η απομάκρυνση των οθωμανικών στρατευμάτων και η διεθνής κατοχή (1897-1909) επέτρεψαν στη χριστιανική πλειονότητα να οργανώσει μια νέα διοίκηση με βάση τις δικές της ανάγκες και πρότυπα, και με εμφανή την επιρροή του Ελληνικού Βασιλείου. Το αποτέλεσμα ήταν ένα κράτος «υβρίδιο», η Κρητική Πολιτεία, η οποία τελούσε μεν υπό την επικυριαρχία του Οθωμανού σουλτάνου, αλλά στην ουσία αποτελούσε ένα διεθνές προτεκτοράτο.
Παρότι πολλοί αντιμετώπισαν με ευφορία την εξέλιξη αυτή, σύντομα φάνηκε ότι η αυτονομία δεν αποτελούσε τον τελικό πολιτικό στόχο για τους περισσότερους χριστιανούς της Κρήτης. Η αυταρχική διοίκηση του πρώτου Ύπατου Αρμοστή πρίγκιπα Γεώργιου δε διευκόλυνε την εξομάλυνση των όποιων διαφορών ή τη μετεξέλιξη του καθεστώτος της Κρήτης, με αποτέλεσμα να εμφανιστεί και σταδιακά να ενισχυθεί η αντιπολίτευση υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο, αλλά και να εκδηλωθούν ενωτικά κινήματα το 1904, το 1905 και το 1908, έως ότου η ένωση κατέστη τελικά εφικτή στο πλαίσιο και ως αποτέλεσμα των Βαλκανικών Πολέμων του 1912-1913.
