Μια νέα, σκληρή ασφαλιστική μεταρρύθμιση, με περικοπές δικαιωμάτων και περιορισμό παροχών, σχεδιάζεται με αργά βήματα στο υπουργείο Εργασίας, μέσω του υπό κατάρτιση Ενιαίου Κανονισμού Ασφάλισης και Παροχών του ΕΦΚΑ.
Καθώς μάλιστα το μέγεθος των μειώσεων «τρομάζει» την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, αποφασίστηκε να διατηρηθεί ο διαχωρισμός μισθωτών – μη μισθωτών σε μια σειρά από παροχές.
Δύο επιχειρήματα
Δύο είναι τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούνται προκειμένου να ανατραπεί η λογική των ενιαίων κανόνων για όλους τους ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ: Το πρώτο αφορά τη φύση της απασχόλησης, με τα στελέχη στη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Ασφάλισης να επισημαίνουν ότι είναι διαφορετική και γι’ αυτόν τον λόγο θα επιχειρηθεί μεν η ισότιμη αντιμετώπιση των ασφαλισμένων, με σεβασμό όμως των όποιων ιδιαιτεροτήτων δικαιολογούνται λόγω της διαφορετικής φύσης της εργασίας.
Το δεύτερο αφορά αυτήν καθ’ αυτήν την ουσία της ενιαιοποίησης των όρων και προϋποθέσεων λήψης των συγκεκριμένων παροχών σε είδος ή σε χρήμα, που παρέχει ο ΕΦΚΑ. Μια πιθανή εφαρμογή ενιαίων κανόνων για όλους θα οδηγούσε σε δραματική περικοπή παροχών, κάτι που η κυβέρνηση και δη η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας δεν επιθυμεί, και μάλιστα εν μέσω της ιδιαίτερης και παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου που διανύουμε. Μάλιστα, στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν πως είναι πολύ πιθανό, παρότι διανύουμε την τρίτη χρονιά λειτουργίας του ΕΦΚΑ, ο νέος κανονισμός να μην κυρωθεί από την παρούσα κυβέρνηση και η «καυτή πατάτα» των περικοπών να περάσει στα χέρια της όποιας νέας ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας. Το εγχείρημα δεν είναι εύκολο, καθώς στην πράξη πρόκειται για την ουσιαστική ενοποίηση του ασφαλιστικού συστήματος, με χιλιάδες διαφορετικά καθεστώτα ασφάλισης και παροχών όλων των πρώην ασφαλιστικών φορέων που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ, τον Ιανουάριο του 2017, αλλά και αυτών που ισχύουν εντός του ίδιου φορέα.
«Δεν υπάρχει ΕΦΚΑ, όσο δεν υπάρχει κανονισμός», επισημαίνουν στην «Κ» συνδικαλιστικά στελέχη, που προσθέτουν ότι ακόμα δεν υπάρχει πρόβλεψη για το πότε θα ολοκληρωθεί η διαδικασία. Οι υποομάδες που έχουν συσταθεί στο υπουργείο συνεδριάζουν κατά τακτά χρονικά διαστήματα, όμως διαπιστώνουν συνεχώς ότι η διαδικασία είναι εξαιρετικά πολύπλοκη. Εάν για παράδειγμα επιλεχθεί η λύση ο ενιαίος κανονισμός να προκύψει στη βάση των παροχών που κάλυπτε το πρώην ΙΚΑ, που αποτελεί και τον κορμό του ΕΦΚΑ, τότε μεγάλοι χαμένοι θα είναι οι αυτοαπασχολούμενοι – επιστήμονες του πρώην ΕΤΑΑ, αλλά και μισθωτοί σε ΔΕΚΟ και τράπεζες, ασφαλισμένοι στα πρώην ειδικά ταμεία.
Οι συνδικαλιστές πάντως εκτιμούν πως όποτε και αν γίνει η έκδοση του νέου κανονισμού θα συνοδευτεί με αλλαγές κυρίως στο ύψος των παροχών που δίνει ο ΕΦΚΑ, όπως επίδομα ασθενείας ή έξοδα κηδείας, επίδομα κατασκήνωσης και τοκετού αλλά και στις διαδικασίες χορήγησης παροχών, όπως αναπηρικά επιδόματα ή επίδομα εργατικού ατυχήματος.
Με την εφαρμογή του κανονισμού θα θεσπιστούν ενιαίοι κανόνες για όλους τους ασφαλισμένους, αφού αυτή ήταν και η ουσία του νόμου Κατρούγκαλου. Η οποία βέβαια θα ανατραπεί από τον διαχωρισμό μισθωτών – μη μισθωτών σε συγκεκριμένες παροχές, όπως η κάλυψη του εργατικού ατυχήματος. Ομως μεταξύ των μισθωτών, ανεξάρτητα από το ποιο πρώην ταμείο προέρχονται, θα ισχύσουν ενιαίοι κανόνες. Ενδεικτικά, αναφέρουμε πως οι τραπεζοϋπάλληλοι και οι υπάλληλοι των ΔΕΚΟ καταβάλλουν υψηλότερες εισφορές και λαμβάνουν καλύτερες παροχές. Με τον ενιαίο κανονισμό, οι υψηλές εισφορές θα μειωθούν σταδιακά προκειμένου να εξισωθούν με τις εισφορές του ΙΚΑ. Αντίστοιχα, οι παροχές θα συμπιεστούν σε χαμηλότερα επίπεδα, ώστε να υπάρξει εξίσωση.
Παράδειγμα
Για παράδειγμα, στον κλάδο των τραπεζών (εκτός από ΕΤΕ και ΤτΕ) τα έξοδα κηδείας ανέρχονται έως και 2.900 ευρώ. Επίσης, παρέχουν επίδομα συμπαράστασης (αμοιβή βοηθού σε περίπτωση σοβαρής ασθένειας) έως 550 ευρώ μηνιαίως, ενώ ως παροχή ασθένειας καταβάλλεται το 100% των ημερομισθίων.
Στο πρώην ΤΑΠ-ΟΤΕ, τα έξοδα κηδείας φθάνουν τα 1.570 ευρώ. Στο πρώην ΤΣΜΕΔΕ, το ίδιο επίδομα ανέρχεται σε 1.713,16 ευρώ. Στο ΙΚΑ, το επίδομα κηδείας ανέρχεται σε μόλις 700 ευρώ, ήτοι στο 1/4 του αντίστοιχου επιδόματος που δίνει ο κλάδος των τραπεζών.
Ερχονται αλλαγές και στις παροχές αναπηρίας
Σημαντική καθυστέρηση παρατηρείται και όσον αφορά την έκδοση του νέου κανονισμού αναπηρίας. Το πόρισμα της επιτροπής που είχε συσταθεί στο υπουργείο Εργασίας, έχει ολοκληρωθεί από τα τέλη Δεκεμβρίου του 2016. Βέβαια, ο κυκεώνας διατάξεων και ρυθμίσεων που αφορούν τις παροχές αναπηρίας, τους όρους και τις προϋποθέσεις έκδοσης των αναπηρικών συντάξεων, καθιστά το έργο των υπηρεσιών του υπουργείου εξαιρετικά δύσκολο. Οι αλλαγές, που αγγίζουν πάνω από 400.000 ασφαλισμένους, αναμένονται εντός του επόμενου διαστήματος, πιθανότατα πριν από τις εκλογές. Ο βασικός κορμός των αλλαγών είναι η εφαρμογή ενιαίων προϋποθέσεων για όλους τους ασφαλισμένους, όλων των Ταμείων, πριν και μετά το 1992 (διαχωρισμός που ακολουθήθηκε με τον νόμο Σιούφα του 1990). Θα αφορούν βέβαια τους νέους συνταξιούχους, δεν θα «ακουμπήσουν» δηλαδή τους ήδη δικαιούχων παροχών – συντάξεων αναπηρίας.
Μάλιστα, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι να μην υπάρξουν δυσάρεστες εκπλήξεις για τους χιλιάδες ωφελουμένους. Για τον λόγο αυτό, υπάρχει στενή συνεργασία των αρμόδιων υπηρεσιών με εκπροσώπους του αναπηρικού κινήματος. Πηγές από το υπουργείο αναφέρουν στην «Κ» ότι οι περισσότερες αλλαγές θα είναι ευνοϊκές για τους δικαιούχους, ενώ τα «δύσκολα» σημεία στον κανονισμό δεν αποκλείεται να παραπεμφθούν για το μέλλον.
Πηγή: kathimerini.gr
