Σε κλίμα συγκίνησης, με αναφορές στην ιστορική σπουδαιότητα των Κρητολογικών Συνεδρίων έγινε σήμερα (Τετάρτη) η έναρξη του ΙΓ’ Διεθνούς Κρητολογικού Συνέδριου, το οποίο πραγματοποιείται στον Άγιο Νικόλαο Λασιθίου έως τις 9 Οκτωβρίου με την οργανωτική ευθύνη της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών και του Δήμου Αγίου Νικολάου.
Αρχαιολόγοι, ιστορικοί, εθνολόγοι, φιλόλογοι, ερευνητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό κατέκλισαν τον χώρο του Συνεδρίου κατά την εναρκτήρια εκδήλωση, στην οποία ο Σεβασμιότατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ.κ. Ευγένιος χαρακτήρισε το Κρητολογικό Συνέδριο ως το σημαντικότερο πνευματικό γεγονός που διοργανώνει η Κρήτη μνημονεύοντας με συγκίνηση τους πρωτεργάτες των Κρητολογικών Συνεδρίων και εξήρε τη σημερινή προσπάθεια που ακολουθεί το παράδειγμα εκείνων. Σημειώνεται ότι ο Σεβασμιότατος έχει πρωτογενές ενδιαφέρον για την ιστορική έρευνα, καθώς και τη διάσωση αρχείων και σπανίων εκδόσεων. Η επιστημοσύνη του και η αγάπη του για τα γράμματα έγινε φανερή στον χαιρετισμό που απηύθυνε στους συνέδρους. Στον σύντομο χαιρετισμό του ο πρόεδρος του ΙΤΕ κ. Νεκτάριος Ταβερναράκης, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην σημαντική δραστηριότητα του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών που αφορά στις ανθρωπιστικές έρευνες αλλά και στις πρωτοβουλίες του Ιδρύματος σχετικά με τα κρητολογικά πράγματα όπως η λειτουργία του πρώτου Εργαστηρίου Αρχαίου DNA στην Ελλάδα, οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης αλλά και η Μονάδα Ιατρικής Ακριβείας, προκειμένου η επιστήμη να συνδέεται και με τον πολιτισμό αλλά και την κοινωνία.
Στον χαιρετισμό του ο δήμαρχος Αγίου Νικολάου Αντώνης Ζερβός αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα του Κρητολογικού Συνεδρίου επισημαίνοντας ότι η Κρήτη, ως κέντρο της ανατολικής Μεσογείου, σταυροδρόμι πολιτισμών και ανθρώπινων μετακινήσεων, παρουσιάζει μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον που αποδεικνύεται από τον επίσης μεγάλο αριθμό πρωτότυπων παρουσιάσεων που ξεπερνούν συνολικά τις 3500 από την έναρξη των Κρητολογικών Συνεδρίων. Ευχαρίστησε, παράλληλα, την ΕΚΙΜ τόσο για το εξαιρετικό της έργο ως επιστημονικής εταιρείας αλλά και γιατί εφαρμόζει έμπρακτα τον συγκρητισμό διοργανώνοντας τα Κρητολογικά Συνέδρια στην ανατολική Κρήτη με απόλυτη συνέπεια.
Την έναρξη των εργασιών του Κρητολογικού Συνεδρίου κήρυξε ο Περιφερειάρχης Κρήτης κ. Σταύρος Αρναουτάκης ο οποίος τόνισε ότι η θεματολογία του συνιστά μία σπουδαία διανοητική άσκηση και πρόκληση στη συγκυρία που διανύουμε «καθώς η ιστορική μελέτη των τριών μεγάλων περιόδων της κρητικής ιστορίας, όπως έχουν προσδιοριστεί, αποτελεί σημαντικό πυλώνα για την επιστημονική έρευνα στην Κρήτη, αλλά και για την υπόλοιπη Ελλάδα. Εξέφρασε επίσης τη βεβαιότητα ότι στο 13ο Κρητολογικό Συνέδριο θα επιβεβαιωθεί εκ νέου ο δυναμισμός και η ακτινοβολία της σύγχρονης και εξωστρεφούς Κρήτης, μιας Περιφέρειας που πραγματοποιεί άλματα ψηφιακής και πράσινης μετάβασης, προσελκύοντας διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον.
Καλωσορίζοντας στου σύνεδρους η πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης κα. Όλγα Γκράτζιου εξήγησε το σκεπτικό επιλογής της κεντρικής θεματικής, που αφορά στις ρήξεις και τις επαναστάσεις με αφορμή την επέτειο των διακοσίων χρόνων από το 1821, αλλά και τη δεύτερη θεματική που προέκυψε από τη συγκυρία της πανδημίας και αφορά στην υγεία και την ασθένεια στις ανθρώπινες κοινότητες. Παράλληλα αναφέρθηκε στις συνεδρίες, τις ολομέλειες, τους κεντρικούς ομιλητές αλλά και στην παράδοση στην έκδοση των Πρακτικών.
Άπό την πλευρά του ο Γενικός Γραμματέας της Οργανωτικής Επιτροπής, Πρόεδρος της ΕΚΙΜ καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης Αλέξης Καλοκαιρινός, πριν δώσει πρακτικές οδηγίες στους συνέδρους, τους καλωσόρισε με τη φράση «Εμείς, η ΕΚΙΜ» και επισήμανε ότι «η ΕΚΙΜ ανήκει σε αυτή την κατηγορία των πληθυντικών προσώπων των οποίων το «εμείς» περιέχει πρόσωπα που η ζωή τους δεν καταλαμβάνει όλη τη χρονική έκταση του «εμείς». Το πρόσωπα αυτά είναι συστατικά του «εμείς» της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών. Η ΕΚΙΜ παρέχει υποδομές για την επιστημονική δραστηριότητα που αποβλέπει σε κοινωνική απόδοση. Ιστορικά το Κρητολογικό συνέδριο είναι μια τέτοια υποδομή. Η ΕΚΙΜ, δηλαδή, αποβλέπει σ’ ένα «εμείς» που υπερβαίνει την επιστημονική κοινότητα και, φυσικά, την ίδια την ΕΚΙΜ».
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στον υβριδικό χαρακτήρα του Συνεδρίου και στη δυνατότητα του κοινού να παρακολουθήσει σε απευθείας διαδικτυακή μετάδοση όλες τις επιστημονικές εργασίες του (www.13-iccs.gr). Στην έναρξη των εργασιών το παρών έδωσαν μεταξύ άλλων, ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΆ Λασιθίου κ. Μανώλης Θραψανιώτης, ο Άντιπεριφερειάρχης Λασιθίου κ. Γιάννης Άνδρουλάκης, η Συντονίστρια της Άποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης κα. Μαρία Κοζυράκη, οι δήμαρχοι Σητείας κ. Γιώργος Ζερβάκης και Χερσονήσου κ. Γιάννης Σέγκος, εκπρόσωπος του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Πέτρας και Χεροννήσου, αντιδήμαρχος Αγίου Νικολάου Χάρης Αλεξάκης, ο κ. ο αντιδήμαρχος Οροπεδίου Λασιθίου κ. Δημήτρης Τζιράκης.
Πρώτος προσκεκλημένος ομιλητής ο κ. Alexandre Farnoux, Επίτιμος Διευθυντής της Γαλλικής Σχολής Αθηνών και πρώην καθηγητής Ελληνικής Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης ανέπτυξε το θέμα «Η εφεύρεση της Κρήτης: Στο εργαστήριο των Gillieron (1898-1980)» και αναφέρθηκε στα αρχεία του εργαστηρίου των Gillieron, Ελβετών καλλιτεχνών που εργάστηκαν στην Ελλάδα για περισσότερο από έναν αιώνα, συνεργάτες του Άρθουρ Έβανς στην Κνωσό. Οι αναπαραστάσεις και τα εκμαγεία που κατασκεύασαν, άλλαξαν την αρνητική εικόνα της αρχαίας Κρήτης εξαιτίας των πειρατών και των μισθοφόρων. Δεύτερος προσκεκλημένος ομιλητής ο Ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Χρήστος Λούκος, ο οποίος μοιράστηκε με το κοινό μερικές σκέψεις για τη μελέτη ενός κοινωνικού σχηματισμού, με παραδείγματα κυρίως από την Ερμούπολη, τη Σέριφο και το Ρέθυμνο ενώ μιλώντας στο iccs channel επισήμανε την ανάγκη διάσωσης, ταξινόμησης και ιστορικής επεξεργασίας κάθε αρχειακού υλικού, εκφράζοντας, ωστόσο, τη θλίψη του για την αδιαφορία της Πολιτείας την τελευταία τριετία για τα προβλήματα των Αρχείων σε όλη την Ελλάδα.
