Περίπου το ένα τρίτο του Πακιστάν παραμένει κάτω από το νερό. «Υπάρχει ένας ωκεανός από πλημμυρικά νερά παντού», είπε με μια δόση απόγνωσης ο πρωθυπουργός Σεμπάζ Σαρίφ, καθώς επιθεωρούσε κατεστραμμένες περιοχές από τους φετινούς φονικούς μουσώνες.
Έπειτα από τέσσερα αδυσώπητα κύματα καύσωνα μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου, τη χώρα της Νότιας Ασίας «έπνιξαν» πρωτοφανούς έντασης και διάρκειας βροχές, αποκαλύπτοντας πόσο εκτεθειμένο, αλλά και απροετοίμαστο είναι το Πακιστάν απέναντι στην κλιματική αλλαγή.
Μετεωρολόγοι προειδοποιούν ότι ο κίνδυνος νέων κατακλυσμών παραμένει και για τον Σεπτέμβριο. Πουθενά δεν υπάρχει εν τω μεταξύ ξηρή γη για να απορροφήσει τα νερά.
Προσώρας, η βυθισμένη στα λασπόνερα πυρηνική δύναμη και πέμπτη πολυπληθέστερη χώρα στον πλανήτη μετρά θύματα, καταστροφές και ανοιχτές «πληγές».
Με τους νεκρούς να έχουν ήδη ξεπεράσει τους 1.200, εκφράζονται φόβοι ότι ο απολογισμός θα είναι πολύ πιο βαρύς, καθώς πολλές περιοχές παραμένουν απροσπέλαστες ακόμη για τα σωστικά συνεργεία.
Χωριά και αγροτικές καλλιέργειες έχουν αφανιστεί από τον χάρτη. Υπολογίζεται ότι καταστράφηκαν πάνω από 1 εκατομμύριο κατοικίες. Ανυπολόγιστος αριθμός πλημμυροπαθών ζει τώρα σε αυτοσχέδιους καταυλισμούς, υπό άθλιες συνθήκες.
Τουλάχιστον 33 εκατομμύρια Πακιστανοί -περίπου ένας στους επτά- εκτιμάται ότι έχουν επηρεαστεί από τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν τη χώρα τους τελευταίους μήνες.
Όμως αρχές και ειδικοί προειδοποιούν ότι ο εφιάλτης κάθε άλλο παρά έχει τελειώσει.
Σε πολλές περιοχές υπάρχει έλλειψη πόσιμου νερού και στα λιμνάζοντα νερά έχουν δημιουργηθεί αποικίες κουνουπιών, εντείνοντας τους φόβους για το ξέσπασμα ασθενειών, π.χ ελονοσίας.
«Κρίση αδιανόητων διαστάσεων»
Θα χρειαστούν χρόνια για να ανακάμψει το Πακιστάν, προειδοποίησε ο στρατηγός Καμάρ Τζαβέντ Μπάζουα, αρχηγός του πανίσχυρου στρατού, που κινεί εδώ και δεκαετίες τα «νήματα» στη χώρα.
Όμως κάθε περασμένη χρονιά φαντάζει πλέον καλύτερη από την επόμενη στη χώρα. «Αυτό που βιώσαμε οκτώ εβδομάδες», εξηγεί ο υπουργός Κλίματος Σερί Ρεχμάν, «ήταν αδιάκοποι καταρράκτες βροχής, που κανένας μουσώνας δεν είχε ποτέ ξαναφέρει». Πρόκειται για «κρίση αδιανόητων διαστάσεων», τόνισε στο πρακτορείο AFP, κατηγορώντας για το χάος την κλιματική αλλαγή.
Σύμφωνα με τον Εμπίντ Σουλερί, εκτελεστικό διευθυντή του Ινστιτούτου Πολιτικής Αειφόρου Ανάπτυξης και μέλος του Συμβουλίου Κλιματικής Αλλαγής του Πακιστάν, οι βροχοπτώσεις φέτος το καλοκαίρι ήταν «τουλάχιστον 780% πάνω από τα μέσα επίπεδα».
Σε αυτό εκτιμάται ότι συνέβαλαν οι καύσωνες και οι δασικές πυρκαγιές που έπληξαν φέτος το Πακιστάν, αλλά πρωτίστως η ταχύτερη τήξη των παγετώνων στα Ιμαλάια, η οποία πλέον αποτελεί μια διαρκή απειλή για απότομα και ακραία πλημμυρικά φαινόμενα.
Κοντολογίς «αυτή τη στιγμή», λέει ο Σερί Ρεχμάν, «βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή των ακραίων καιρικών φαινομένων».
Πράγματι στην πιο πρόσφατη έκθεσή της η γερμανική δεξαμενή σκέψης Germanwatch κατέταξε το Πακιστάν ως την όγδοη πιο ευάλωτη χώρα στον κόσμο στην κλιματική αλλαγή. Στις προηγούμενες θέσεις ήταν το Πούερτο Ρίκο, η Μιανμάρ, η Αϊτή, οι Φιλιππίνες, η Μοζαμβίκη και οι Μπαχάμες.
Μόλις τον περασμένο Μάρτιο εν τω μεταξύ μελέτη της NASA ανέφερε ότι ορισμένες περιοχές του Πακιστάν θα γίνουν στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον ακατοίκητες.
Ήδη το Τζακομπαμπάντ θεωρείται η πιο ζεστή πόλη στον κόσμο. Το δε Καράτσι -η οικονομική πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη του Πακιστάν- προβλέπεται ότι θα έχει καλυφθεί από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας έως το 2060.
Pakistan's devastating floods:
– 1350 people killed
– 50M people displaced
– 900K livestock deaths
– 1M houses washed away
– 40+ reservoirs breached
– 220+ bridges collapsed
– 90% cropped damaged
– $10B loss to economy
– 1/3 country underwaterSource – PDMA / NDMA pic.twitter.com/TG6jnL8zZQ
— South Asia Index (@SouthAsiaIndex) August 29, 2022
Το βαρύ τίμημα της απραξίας
«Η Νότια Ασία είναι ένα από τα παγκόσμια hotspots για την παγκόσμια κλιματική κρίση», τόνισε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. Και σε αυτές τις περιοχές, εξήγησε, οι κάτοικοι έχουν 15 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Προσθέτοντας στην τραγικότητα των τελευταίων γεγονότων, τα στοιχεία μαρτυρούν ότι το Πακιστάν πληρώνει ακριβό τίμημα για τα «σπασμένα» άλλων.
Ιστορικά ευθύνεται μόλις για το 0,4% των εκπομπών CO2 παγκοσμίως, έναντι 21,5% των ΗΠΑ, 16,5% της Κίνας και 15% της Ε.Ε.
Κατά την Αΐσα Σιντίκι, ειδικό στην κλιματική αλλαγή στη Νότια Ασία στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, τα 220 εκατομμύρια των κατοίκων του Πακιστάν «πληρώνουν επίσης το τίμημα μιας πολυετούς αδράνειας στην αντιμετώπιση του προβλήματος».
Όχι μόνο της διεθνούς κοινότητας, αλλά και της ίδιας της χώρας τους, εξηγεί στο France 24, περιγράφοντας τον πολεοδομικό σχεδιασμό του Πακιστάν «χαοτικό» και τις υποδομές -κυρίως σε αγροτικές περιοχές- υποτυπώδεις. Αυτά, σε μια χώρα που αντιμετωπίζει ισχυρή δημογραφική πίεση.
«Οι κάτοικοι εγκαθίστανται όπου μπορούν, στις όχθες ποταμών και σε περιοχές που είναι εκτεθειμένες σε πλημμύρες», επισημαίνει. Μεγάλος μέρος αυτού του πληθυσμού μάλιστα ζει σε «σπίτια από λαμαρίνες».
«Υπάρχουν επίσης πολλές περιπτώσεις διαφθοράς», προσθέτει. «Μερικές φορές χρειάζεται μόνο λίγα δολάρια για να πάρει κανείς άδεια να χτίσει σε πλημμυρικές ζώνες».
Παράλληλα υπάρχει «κακή διαχείριση» των εθνικών υδάτινων, υπογραμμίζει, κάνοντας λόγο για εργαλειοποίηση του θέματος από τους πολιτικούς, «ενίοτε κόντρα σε κάθε λογική».
Ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση είχε επιχειρηθεί τον περασμένο Απρίλιο, με την ανακοίνωση ενός μεγάλου προγράμματος για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Είχε γίνει από τον τότε πρωθυπουργό Ιμράν Χαν, ο οποίος λίγο μετά εκδιώχθηκε από το αξίωμα με πρόταση μομφής.
Έκτοτε τα περισσότερα από αυτά τα σχέδια έχουν μείνει στο «συρτάρι», καθώς το Πακιστάν βυθίζεται σε πολιτική και οικονομική κρίση.
Ατελείωτος εφιάλτης
Μόνο οι υλικές καταστροφές από την τελευταία θεομηνία υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσουν τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια.
Σε αυτές συγκαταλέγεται η καταστροφή τεράστιων εκτάσεων με ζωτικής σημασίας -εν μέσω ελλείψεων και ανατιμήσεων διεθνώς- καλλιέργειες, όπως σιτάρι και ρύζι.
Λίγο πριν βυθιστούν στα νερά των πλημμυρών, οι περισσότερες ήταν έτοιμες για συγκομιδή.
Οι αρχές υπολογίζουν σε περίπου 80.000 εκτάρια τη γεωργική γη που έχει καταστραφεί. Σε αυτές τις εκτάσεις, εκτιμούν, δεν αναμένεται η παραμικρή παραγωγή για τουλάχιστον άλλη μια σεζόν.
