Άκρως ανήσυχες δηλώνουν οι χώρες της Βαλτικής καθώς και κράτη – μέλη του ΝΑΤΟ, τη στιγμή που βρίσκεται σε εξέλιξη έκτακτη συνεδρίαση του συμβουλίου εθνικής ασφάλειας και άμυνας που συγκάλεσε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, μετά από αναφορές για δύο νεκρούς από ρωσικούς πυραύλους, οι οποίοι έπεσαν σε έδαφος της χώρας, κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία.
Εσθονία και Λετονία και Λιθουανία εκφράζουν την αλληλεγγύη τους στην Πολωνία, κάνοντας λόγο για ανησυχητικά νέα από το μέτωπο του πολέμου και δηλώνοντας έτοιμες να υπερασπιστούν κάθε σπιθαμή του εδάφους τους.
Υψηλούς τόνους διατηρεί και ο ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σημειώνοντας ότι πρόκειται για «σημαντική κλιμάκωση» της σύγκρουσης.
Πιο συγκρατημένες εμφανίζονται ΗΠΑ, Γερμανία και ΝΑΤΟ που βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή με την Πολωνία μέχρι να διαλευκανθεί πλήρως η κατάσταση. Κι αυτό γιατί, σε περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες των πολωνικών ΜΜΕ για ρωσική προέλευση των πυραύλων που σκότωσαν δύο ανθρώπους, θα πρόκειται για το πρώτο χτύπημα του Βλαντίμιρ Πούτιν σε νατοϊκό έδαφος από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Σε μια τελευταία εξέλιξη, δε, αργά το βράδυ της Τρίτης ο εκπρόσωπος της πολωνικής κυβέρνησης δήλωσε ότι η κυβέρνηση αυξάνει το επίπεδο ετοιμότητας του στρατού. Μιλώντας κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ο Πιοτρ Μίλερ είπε η κυβέρνηση εξετάζει αν θα ενεργοποιήσει το άρθρο 4, το οποίο προβλέπει σύγκληση των μελών του ΝΑΤΟ αφού απειληθεί η «εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλειά» τους.
Τι προβλέπει το άρθρο 5
Η Πολωνία είναι μέλος του ΝΑΤΟ. Ενώ μια άμεση επίθεση σε χώρα του ΝΑΤΟ θα μπορούσε να οδηγήσει στην ενεργοποίηση του άρθρου 5 -που αποτελεί μια δέσμευση συλλογικής άμυνας για όλους τους συμμάχους και θεωρείται ο πυρήνας της Συμμαχίας- δεν είναι σαφές αν ένα τυχαίο χτύπημα, όπως αδέσποτα πυρά, θα οδηγούσαν στη λήψη τέτοιας απόφασης.
Το άρθρο 5 υπαγορεύει ότι, εάν ένας σύμμαχος του ΝΑΤΟ πέσει θύμα ένοπλης επίθεσης, όλα τα άλλα μέλη θα θεωρήσουν ότι πρόκειται για πράξη βίας κατά ολόκληρης της συμμαχίας και θα προβούν σε ενέργειες που θα κρίνουν απαραίτητες για να βοηθήσουν τον σύμμαχο.
Το άρθρο 5 έχει ενεργοποιηθεί μόνο μία φορά από τότε που υπογράφηκε το 1949, την επομένη των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου και στο Πεντάγωνο.
Δεν υπάρχει αυτόματη διαδικασία ενεργοποίησής του. Το ΝΑΤΟ θα πρέπει να επιλέξει αν θα το θέσει σε ισχύ. Προς το παρόν δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι αυτό είναι πιθανό, και η Πολωνία εξακολουθεί να ερευνά τις συνθήκες πίσω από την έκρηξη.
Λετονία, Εσθονία και Λιθουανία δηλώνουν έτοιμες να υπερασπιστούν τα εδάφη τους
Ο υπουργός Άμυνας της Λετονίας, με ανάρτησή του στο Twitter, εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στους «Πολωνούς αδερφούς μας», λέγοντας: «Το εγκληματικό ρωσικό καθεστώς εκτόξευσε πυραύλους που στόχευσαν όχι μόνο Ουκρανούς αμάχους αλλά έφτασαν και σε έδαφος του ΝΑΤΟ, στην Πολωνία. Η Λετονία στέκεται στο πλευρό των Πολωνών φίλων μας και καταδικάζει αυτό το έγκλημα».
Η χώρα της Βαλτικής ανακοίνωσε, δε, ότι θα συγκαλέσει έκτακτη συνεδρίαση την Τετάρτη για να αξιολογήσει την κατάσταση ασφαλείας. Μαζί με την ανακοίνωση, ο πρωθυπουργός της Λετονίας πρόσθεσε ότι η χώρα είναι «έτοιμη για περαιτέρω δράση».
