Μια συγκλονιστική ιστορία που πριν μερικούς μήνες ίσως να φαινόταν τόσο μακρινή, φέρνει στην επιφάνεια το Creta24.
Έχουν περάσει περίπου δύο αιώνες, όταν ένα χωριό της Κρήτης «χτυπήθηκε» σκληρά απο μια πανδημία! Ήταν κάπου στο 1800 όταν η δεύτερη πανδημία της Πανώλης (της πανούκλας δηλαδή) επισκέφθηκε και την Κρήτη, δείχνοντας το σκληρότερο πρόσωπο της σε μια συγκεκριμένη περιοχή του νησιού.
Η πανούκλα επισκέφθηκε το χωριό Αυγουστί, στο Οροπέδιο Λασιθίου και μαζί με αυτήν το επισκέφθηκε και ο θάνατος.
Το δίστιχο για τους δύο μοναδικούς επιζώντες
Από τις 92 οικογένειες που ζούσαν εκεί επέζησαν τελικά μονάχα δύο άνθρωποι, ένας πατέρας με το γιο του! Χαρακτηριστικό είναι το δίστιχο που βρήκαμε: «Αυγουστί χωριό πόρτες ενενήντα δυο κι απάνω στο χρόνο κύρης και γιος».
Σύμφωνα με καταγραφές της εποχής επί Τουρκοκρατίας στο χωριό υπήρχαν 92 «χαράτσια» δηλαδή έμεναν εκεί 350 με 400 κάτοικοι και σχεδόν όλοι πέθαναν κάπου μετά το 1780 (τότε υπάρχει η τελευταία καταγραφή) από πανώλη.
Το μόνο που υπάρχει από τον παλιό οικισμό είναι η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, στους πρόποδες της Κεφάλας (μικρού λόφου ΒΑ του Αγ. Γεωργίου), που πλέον είναι δίκλιτη, με το δεύτερο κλίτος αφιερωμένο στον Άγιο Νεκτάριο.
Η συγκλονιστική μαρτυρία δασκάλου
Ένας δάσκαλος στο χωριό του Αγίου Γεωργίου, ο Εμμ. Μπελιβάνης καταγράφει μια συγκλονιστική μαρτυρία.
«Το 1964 μαζί με μαθητές του σχολείου δεντροφυτεύσαμε τον προαύλιο χώρο της εκκλησίας. Κατά την εξόρυξη των λάκκων ανακαλύψαμε αρκετούς ομαδικούς τάφους με ανθρώπινους σκελετούς!».
Ο δάσκαλος σημειώνει επίσης πως η πανούκλα είχε χτυπήσει πολλές φορές την Κρήτη τόσο επί Ενετοκρατίας όσο επί Τουρκοκρατίας ωστόσο πότε χτύπησε το χωριό παραμένει άγνωστο. Σίγουρα μέχρι το 1780 δεν είχε συμβεί το μοιραίο.
Το Creta24 «στ’ Αυγουστί»
Το Creta24 εν μέσω της σημερινής πανδημίας του Covid-19, επισκέφθηκε την περιοχή για να αλιεύσει πληροφορίες από μια σχεδόν άγνωστη ιστορία που οι γηραιότεροι της κοινότητας του Αγίου Γεωργίου (του δεύτερου σε πληθυσμό χωριού στο Οροπέδιο Λασιθίου) γνωρίζουν.
Ο δημοσιογράφος του Creta24 Χάρης Λεοντάκης συγκέντρωσε με δυσκολία πληροφορίες, ενώ ο φακός του Γιώργου Τυλιανάκη κατέγραψε εικόνες από περιοχή και την εκκλησία του Αγ. Γεωργίου.
Η πανούκλα, η θνησιμότητα και οι νεκροί «στ’ Αυγουστί»
Η ασθένεια εμφανίζεται σε τρεις μορφές: βουβωνική (έντονη αιμορραγική λεμφαδενίτιδα), πνευμονική, που είναι ιδιαίτερα μολυσματική μορφή (βαριά πνευμονία)και σηψαιμική.
Η σηψαιμική και η πνευμονική μορφή είναι πάντα θανατηφόρες, εάν η θεραπευτική αγωγή δεν είναι ταχύτατα αποτελεσματική. Οι σουλφοναμίδες και ορισμένα αντιβιοτικά, όπως η στρεπτομυκίνη είναι πολύ αποτελεσματικές κατά του πανωλικού βακτηρίου.
Η νόσος οδηγεί σε θνητότητα 40-60% χωρίς θεραπεία, ενώ για όσους λαμβάνουν θεραπεία η θνητότητα είναι 1-15%.
Στην περίπτωση του χωριού στο Οροπέδιο Λασιθίου η πανούκλα δεν άφησε περιθώρια αφού η θνησιμότητα ακούμπησε το 100%, παρά το γεγονός πως η νόσος σκότωνε κατά μέσο όρο χωρίς θεραπεία έναν στους δύο ασθενείς.
Creta24.gr/ Μανώλης Αλεξάκης