Οι πρόσφατες δηλώσεις του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για μετατροπή της Λωρίδας της Γάζας σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» μέσω της «μετεγκατάστασης» των Παλαιστινίων (περίπου 2,2 εκατ. άνθρωποι) έχουν προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις στη διεθνή κοινότητα και δικαίως. Η πρόταση αυτή δεν αποτελεί απλώς μια ακόμη προκλητική τοποθέτηση, αλλά θέτει σοβαρά νομικά και ηθικά ζητήματα, αμφισβητώντας βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου.
Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο απαγορεύει τον αναγκαστικό εκτοπισμό πληθυσμών. Όπως επισημαίνει ο Ομάρ Σακίρ, διευθυντής του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για το Ισραήλ και την Παλαιστίνη, «όταν ένας τέτοιος αναγκαστικός εκτοπισμός είναι εκτεταμένος, μπορεί να ισοδυναμεί με έγκλημα πολέμου ή έγκλημα κατά της ανθρωπότητας».
Το νομικό ζήτημα: Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και εγκλήματα επιθετικότητας
Αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ δεν είναι μέλη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ), το δικαστήριο έχει ήδη διεκδικήσει δικαιοδοσία επί των παλαιστινιακών εδαφών. Αυτό σημαίνει ότι οι ενέργειες που διαπράττονται εκεί, ακόμη και από χώρες που δεν είναι μέλη, μπορούν να τεθούν υπό διερεύνηση. Στο πλαίσιο αυτό, ο βίαιος εκτοπισμός πληθυσμού συγκαταλέγεται στα εγκλήματα που μπορούν να διωχθούν από το ΔΠΔ, ενισχύοντας την πιθανότητα επιβολής ποινικών ευθυνών.
Το γεωπολιτικό μήνυμα: Τι σηματοδοτεί η πρόταση Τραμπ για άλλες αναθεωρητικές δυνάμεις;
Το διεθνές σύστημα λειτουργεί στη βάση ότι τα σύνορα δεν αλλάζουν μονομερώς. Αν αυτή η αρχή αμφισβητηθεί από ισχυρούς παίκτες, τότε ανοίγει ο ασκός του Αιόλου. Η Ουάσιγκτον, αντί να υπερασπίζεται τις διεθνείς συμβάσεις, φαίνεται να αποδέχεται σενάρια αναγκαστικού εκτοπισμού πληθυσμών, γεγονός που μπορεί να ενθαρρύνει αντίστοιχες κινήσεις από άλλες χώρες.
Με απλά λόγια, οι δηλώσεις Τραμπ εγείρουν ανησυχίες σχετικά με το μήνυμα που στέλνουν προς άλλες αναθεωρητικές δυνάμεις, όπως η Ρωσία, η Κίνα και η Τουρκία. Εάν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ αντιμετωπίζει κράτη και σύνορα με όρους real estate, τότε τι εμποδίζει άλλες χώρες να υιοθετήσουν ανάλογη ρητορική πχ. στην Ουκρανία, την Ταϊβάν ή ακόμη το Αιγαίο και την Κύπρο;