Η οριακή διαταραχή προσωπικότητας (BPD) περιγράφεται ως μια παρατεταμένη διατάραξη της λειτουργίας της προσωπικότητας του ατόμου. Εμφανίζεται σε ενήλικες, ωστόσο μπορεί να παρατηρηθεί και σε εφήβους.
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο ακαδημαϊκό περιοδικό «Personality and Individual Differences» επισημαίνει ότι η έκφραση «αηδίας για τον εαυτό», ή αυτο-απόρριψης στους εφήβους, είναι ενδεικτικό σημάδι ότι μπορεί να κινδυνεύουν να αναπτύξουν BPD μεγαλώνοντας.
«Οι διαταραχές προσωπικότητας διαγιγνώσκονται συνήθως σε ενήλικες, παρουσιάζουν μια αναπτυξιακή πορεία και αρχικά συμπτώματα που μπορούν να ανιχνευθούν από νεαρή ηλικία. Αυτός ήταν ο λόγος που αποφασίσαμε να μελετήσουμε τα οριακά συμπτώματα στην εφηβεία», σημειώνουν οι συγγραφείς της έρευνας, Diogo Carreiras, Marina Cunha, and Paula Castilho.
Τα πιο κοινά συμπτώματα της BPD είναι:
- Αισθήματα εγκατάλειψης και υπεραντιδραστικότητας στην απόρριψη
- Συναισθηματική αστάθεια
- Παρορμητικότητα
- Αισθήματα εσωτερικού κενού
- Αρνητική αυτοεκτίμηση, συχνά με σκληρή αυτοκριτική
- Επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως ο αυτοτραυματισμός
Επίσης, οι πρόδρομοι της BPD που τείνουν να εμφανίζονται στην εφηβεία είναι:
- Υψηλή παρορμητικότητα
- Αυτοκτονικές συμπεριφορές
- Συναισθηματική αστάθεια
- Ανεξέλεγκτος θυμός
- Παρανοϊκός ιδεασμός (δηλαδή, το να είσαι καχύποπτος για τις προθέσεις των άλλων)
Παρακολουθώντας την ανάπτυξη 158 εφήβων σε διάστημα έξι μηνών, οι ερευνητές βρήκαν ότι η «αηδία για τον εαυτό», που ορίζεται ως το συναίσθημα αηδίας/αποστροφής σε προσωπικές πτυχές και χαρακτηριστικά, είναι ένας άλλος σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη οριακής διαταραχής προσωπικότητας.
Όπως σημειώνουν: «Εάν οι έφηβοι θεωρούν τους εαυτούς τους ανεπιθύμητους, απωθητικούς και κακούς, έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν συμπτώματα οριακής διαταραχής προσωπικότητας. Τα αποτελέσματά μας αποδεικνύουν ότι η αυτοαηδία θα πρέπει να αποτελεί στόχο ψυχολογικών παρεμβάσεων, για να αποτραπούν τα χαρακτηριστικά των εφήβων από το να εξελιχθούν σε πλήρη διαταραχή προσωπικότητας».
Σε άτομα με οριακή διαταραχή προσωπικότητας, η αυτοαηδία συνήθως σχετίζεται με ένα επίμονο αίσθημα ότι κάποιος είναι μόνιμα κακός, απωθητικός, ή ελαττωματικός.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη σκληρή αυτοκριτική, το μίσος προς τον εαυτό ή την απέχθεια του εαυτού. Μερικές φορές μπορεί να εξηγηθεί από προηγούμενες εμπειρίες ακυρότητας, ανασφάλειας ή κατάχρησης.
Για όποιον βιώνει αισθήματα αυτο-αηδίας, ή για γονείς που μπορεί να παρατηρήσουν αυτά τα μοτίβα συμπεριφοράς στα παιδιά τους, οι ερευνητές έχουν τις ακόλουθες συμβουλές:
- Μη φοβάστε να ζητήσετε βοήθεια. Αυτό θέλει θάρρος, αλλά υπάρχουν καταρτισμένοι άνθρωποι που μπορούν να σας βοηθήσουν να βρείτε απαντήσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζετε.
- Τα συναισθήματά σας είναι έγκυρα, αλλά δεν καθορίζουν το ποιος είστε. Υπάρχουν πολλοί τρόποι που υποστηρίζονται από την έρευνα για τη διαχείριση των συμπτωμάτων της BPD, αλλά όλα ξεκινούν με την αυτοαποδοχή και τον αυτοσεβασμό.
- Μάθετε να αγαπάτε τον εαυτό σας. Όλοι οι άνθρωποι είναι ατελείς. Αγκαλιάστε αυτό που είστε, όπως είστε, και παλέψτε για να είστε περισσότερο από αυτό που θέλετε να είστε.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα πρώιμα σημάδια της BPD απαιτούν επαγγελματική παρέμβαση όταν οι άνθρωποι υποφέρουν έντονα εξαιτίας της, απομονώνονται από άλλους ανθρώπους, εγκαταλείπουν τα όνειρα ή τις φιλοδοξίες τους ή εμπίπτουν σε συμπεριφορές που βλάπτουν τον εαυτό τους.
Μάλιστα, τονίζουν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, η οριακή διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να υπάρχει παράλληλα με άλλες διαταραχές, όπως κατάθλιψη, ανορεξία και μετατραυματικό στρες.
Στο μέλλον, οι ερευνητές ελπίζουν να σχεδιάσουν ομαδικά προγράμματα παρέμβασης για εφήβους που διατρέχουν κίνδυνο και να εφαρμοστούν στα σχολεία.
«Το πρόγραμμα θα σχεδιαστεί για να διδάξει πρακτικές δεξιότητες και να καλλιεργήσει την αυτοσυμπόνια στους εφήβους. Πιστεύουμε ότι μια πιο ευγενική και θετική σχέση με τον εαυτό μας θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την επιβλαβή επίδραση της αυτο-αηδίας και να βοηθήσει στην πρόληψη της ανάπτυξης της οριακής διαταραχής προσωπικότητας. Η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία», επισημαίνουν.
