της Φαίης Σφακιωτάκη
Παγκόσμια αναστάτωση στη θαλάσσια μεταφορά προϊόντων έχει προκαλέσει η δράση των Χούθι το τελευταίο διάστημα.
«Οι Χούθι συνήθως έκαναν ρεσάλτο. Ανέβαιναν σε ένα πλοίο, κατά κανόνα δε σκότωναν. Συνομιλούσαν με τις ασφαλιστικές εταιρείες, έπαιρναν λύτρα, έφευγαν. Τώρα δεν κάνουν αυτό. Στην τελευταία τους επίθεση, χτύπησαν απλά ένα αμερικανικό πλοίο κι έφυγαν. Δεν είχαν δηλαδή σκοπό τα λύτρα, αλλά είναι εμφανές ότι δραστηριοποιούνται πλέον στο πλαίσιο του πολέμου» τόνισε στην Τηλεόραση CRETA, ο Διεθνολόγος Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος.
Οι Χούθι προέρχονται από μια ομάδα φυλών από τη βόρεια Υεμένη και ανήκουν στο σιιτικό Ισλάμ. Ξεκίνησαν να επιτίθενται σε εμπορικά πλοία το Νοέμβριο, λέγοντας πως πρόκειται για αντίποινα κατά του Ισραήλ για τον πόλεμο εναντίον της Χαμάς στη Γάζα.
«Είναι μια οργάνωση της Υεμένης, η οποία ξεπήδησε στον Εμφύλιο Πόλεμο του ’90 ως μια από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές. Σήμερα βέβαια έχει εξελιχθεί σε ένα μίγμα πολιτικής και τρομοκρατικής οργάνωσης, η οποία στηρίζεται πάρα πολύ από το Ιράν. Το Ιράν δε θέλει να εμπλακεί άμεσα στον πόλεμο. Παλεύει όμως δια αντιπροσώπων. Δηλαδή έχει τους Χούθι στην Υεμένη, τη Χεζμπολάχ στο Λίβανο. Γενικώς προσπαθεί να πιέσει το Ισραήλ και τη Δύση όχι άμεσα, έμμεσα» πρόσθεσε ο κ. Δεσποτόπουλος.
Σχεδόν το 15% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου διέρχεται από την Ερυθρά Θάλασσα, η οποία συνδέεται με τη Μεσόγειο μέσω της διώρυγας του Σουέζ και είναι η συντομότερη ναυτιλιακή διαδρομή μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Από το Νοέμβριο περισσότερα από 2.000 πλοία υποχρεώθηκαν να αποφύγουν την περιοχή, εξαιτίας των επιθέσεων, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 500% μεταξύ Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου.
«Το 94% του παγκόσμιου εμπορίου διακινείται μέσω των πλοίων» υπογράμμισε ο Οικονομολόγος Γιώργος Ατσαλάκης, με τον Πρόεδρο του Τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά, Γιάννη Θεοτοκά, να προσθέτει πως γίνεται σαφές για ποιο λόγο οι Χούθι επέλεξαν η παρέμβασή τους να γίνει μέσω της ναυτιλίας. «Αυτό που στην αρχή φαινόταν ότι θα είναι περιορισμένης επίδρασης στη μεταφορική αλυσίδα, μάλλον τώρα ανατρέπεται!»
Μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες δήλωσαν ότι απομάκρυναν τα πλοία τους από την Ερυθρά Θάλασσα και το κόστος ασφάλισης έχει δεκαπλασιαστεί από τις αρχές Δεκεμβρίου.
«Ήδη ένας αριθμός πλοίων, που ίσως είναι και παραπάνω από 15%, αναγκάζονται και κάνουν τον κύκλο της Αφρικής. Αυτό έχει ως συνέπεια να καθυστερούν τα πλοία τουλάχιστον κατά δύο εβδομάδες να αφιχθούν και να αυξάνονται τα κόστη μεταφοράς. Το Κατάρ πήρε πρωτοβουλία να σταματήσει τα πλοία που θα φέρνουν LNG στην Ευρώπη. Αυτό προς το παρόν ίσως να μην επηρεάσει την Ευρώπη, επειδή οι δεξαμενές φυσικού αερίου είναι αρκετά γεμάτες, κοντά στο 95-97%. Αν όμως η κατάσταση συνεχιστεί για αρκετό καιρό, θα μπορέσει να υπάρξει έλλειψη» σημείωσε ο κ. Ατσαλάκης.
Από την άλλη πλευρά, ο κ. Θεοτοκάς ανέφερε και την άλλη όψη του νομίσματος στην παρούσα κατάσταση. «Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, μετά την πανδημία που οι τιμές των ναύλων είχαν εκτιναχθεί στα ύψη, είχε υπάρξει μια μεγάλη περίοδος πτώσης. Μάλιστα, κάποιες ναυτιλιακές εταιρείες προχωρούσαν και σε απολύσεις προσωπικού, εξαιτίας της μείωσης της ζήτησης. Τώρα ξανά, η αγορά θερμαίνεται. Οι ναύλοι ανεβαίνουν. Άρα και τα έσοδα των επιχειρήσεων ανεβαίνουν.»
Πρόκειται για τη δεύτερη αναταραχή που περνάει η θαλάσσια μεταφορά εμπορευμάτων τα τελευταία χρόνια, καθώς το 2021 το πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Ever Given είχε κολλήσει διαγώνια στο κανάλι του Σουέζ, κατά τη διάρκεια μιας αμμοθύελλας, μπλοκάροντας τη θαλάσσια εμπορική οδό επί έξι ημέρες, πριν οι ομάδες διάσωσης, με τιτάνιες προσπάθειες, καταφέρουν να το αποκολλήσουν.
«Πριν την πανδημία και το Ever Given όλη η εφοδιαστική αλυσίδα είχε αναπτυχθεί στη λογική του just in time. Δηλαδή δε χρειάζεται να κρατάς αποθέματα, λόγω τακτικών συνδέσεων. Υπήρχε η ασφάλεια ότι τα εμπορεύματα θα φτάσουν στην ώρα τους στις αγορές. Στη συνέχεια, οι ίδιες οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις ξεκίνησαν να λένε στους πελάτες τους ότι στο μέλλον το just in time θα γίνει πολύ ακριβό, γιατί υπάρχουν διαρκώς απρόβλεπτοι παράγοντες που αναστατώνουν τις μεταφορικές αλυσίδες, οπότε είναι καιρός για τη δημιουργία και πάλι αποθεμάτων» σχολίασε ο κ. Θεοτοκάς.
