Όταν εισβάλλουν εξωγήινα τέρατα που στάζουν οξύ («Alien»), ή ένας διαστημικός σταθμός διαλύεται από συντρίμμια («Gravity»), μια σκληρή αστροναύτισσα είναι αυτή που αναλαμβάνει να σώσει την κατάσταση.
Ίσως να μην πρόκειται απλά για τις συνήθεις υπερβολές του Χόλιγουντ. Μια μεγάλη μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature Communications και εξετάζει τις επιπτώσεις των διαστημικών ταξιδιών στο ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα, δείχνει ότι οι γυναίκες μπορεί να είναι πιο ανθεκτικές από τους άνδρες στις πιέσεις του διαστήματος και να αναρρώνουν πιο γρήγορα όταν επιστρέφουν στη Γη, αναφέρει ο Guardian.
Πρόκειται για προκαταρκτικά ευρήματα, καθώς έχουν μελετηθεί λίγες αστροναύτισσες, αλλά αν η τάση επιβεβαιωθεί, θα μπορούσε να αποδειχθεί σημαντική για τα προγράμματα αποκατάστασης των αστροναυτών και την επιλογή πληρωμάτων για μελλοντικές αποστολές στο φεγγάρι και πέρα από αυτό.
«Οι άνδρες φαίνεται να επηρεάζονται περισσότερο από τη διαστημική πτήση για όλους σχεδόν τους τύπους κυττάρων και τις μετρήσεις», σημειώνουν οι επιστήμονες.
Η ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Κρίστοφερ Μέισον, καθηγητή φυσιολογίας στο Weill Cornell Medicine της Νέας Υόρκης, εξέτασε πώς αντέδρασε στη διαστημική πτήση το ανοσοποιητικό σύστημα δύο ανδρών και δύο γυναικών που πέταξαν γύρω από τη Γη ως πολίτες στην αποστολή Inspiration4 της SpaceX το 2021 και συνέκρινε τα ευρήματα με δεδομένα από 64 άλλους αστροναύτες.
Η μελέτη έδειξε ότι η γονιδιακή δραστηριότητα διαταράχθηκε περισσότερο στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες και χρειάστηκε περισσότερος χρόνος για να επανέλθει στο φυσιολογικό στους άνδρες μόλις επέστρεψαν στη Γη. Μια πρωτεΐνη που επηρεάστηκε ήταν το ινωδογόνο, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για την πήξη του αίματος.
Διάστημα όπως… εγκυμοσύνη
Δεν είναι σαφές γιατί οι γυναίκες μπορεί να είναι πιο ανθεκτικές στις διαστημικές πτήσεις από ό,τι οι άνδρες, αλλά ο Μέισον θεωρεί ότι πιθανόν της βοηθά η ικανότητά τους να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της εγκυμοσύνης.
«Η ικανότητα να ανέχονται μεγάλες αλλαγές στη φυσιολογία και τη δυναμική των ρευστών βοηθάει όχι μόνο στη διαχείριση της εγκυμοσύνης, αλλά και στη διαχείριση της καταπόνησης των διαστημικών πτήσεων σε επίπεδο φυσιολογίας», επισημαίνει.
Η μελέτη είναι μία από τις περισσότερες από δώδεκα που αναλύουν δείγματα από το πλήρωμα της αποστολής Inspiration4 και άλλους αστροναύτες που πέρασαν έξι μήνες ή ένα χρόνο στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Οι μετρήσεις θέτουν τα θεμέλια για μια βάση δεδομένων διαστημικής βιολογίας που θα χρησιμοποιηθεί για τη μείωση των κινδύνων για την υγεία των μελλοντικών αστροναυτών με προορισμό το φεγγάρι, ενδεχομένως ακόμη και τον Άρη.
Η κοσμική ακτινοβολία και τα νεφρά
Η NASA θέλει να στείλει ανθρώπους γύρω από τον Κόκκινο Πλανήτη μέσα στη δεκαετία του 2030, αλλά μια άλλη μελέτη που επίσης δημοσιεύθηκε στο Nature Communications εγείρει σοβαρές αμφιβολίες για την ασφάλεια μιας τόσο μακράς αποστολής στο βαθύ διάστημα. Η διεθνής ομάδα, με επικεφαλής ερευνητές του University College του Λονδίνου, εξέθεσε ποντίκια σε προσομοιωμένες γαλαξιακές κοσμικές ακτίνες και διαπίστωσε ότι η δόση που θα μπορούσαν να συναντήσουν οι άνθρωποι σε ένα ταξίδι μετ’ επιστροφής στον Άρη θα μπορούσε να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στα νεφρά, με τους αστροναύτες να χρειάζονται ενδεχομένως αιμοκάθαρση κατά την επιστροφή, αν δεν προστατεύονταν από τις ακτίνες.
Συγκεκριμένα, η ακτινοβολία φαίνεται να βλάπτει τα μιτοχόνδρια, τα μικροσκοπικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας στο εσωτερικό των κυττάρων, γεγονός που θα μπορούσε τελικά να συμβάλει στη νεφρική ανεπάρκεια. Μάλιστα, η μόνιμη βλάβη μπορεί να μην είναι εμφανής για μήνες μετά την έκθεση στην ακτινοβολία.