Στην Αρχαία Ελλάδα, κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, σε αντίθεση με τους άντρες αθλητές, οι γυναίκες αγωνιζόταν μόνο στους Ηραίους αγώνες, στο αγώνισμα «στάδιον». Ο αγώνας δρόμου των γυναικών ισούταν με το ένα έκτο της απόστασης που έτρεχαν οι άντρες, περίπου 100 μέτρων. Δικαίωμα συμμετοχής είχαν μόνο οι απάντρευτες γυναίκες και οι νικήτριες βραβευόταν μ’ ένα στεφάνι και ως επιπλέον έπαθλο λάμβαναν μερίδιο από το κρέας της αγελάδας που θυσιαζόταν.
Η είσοδος εντός του Σταδίου, αλλά και η συμμετοχή των γυναικών ήταν απαγορευμένες. Οι παραβάτιδες πιστεύεται ότι θανατώνονταν με ρήψη από το Τυπαίο Όρος. Μόνο στην ιέρεια της Δήμητρας Χαμύνης επιτρεπόταν να παρακολουθήσει τους αγώνες, καθήμενη στον βωμό της θεάς, στο βόρειο πρανές του Σταδίου.
Παρόλα αυτά η Καλλιπάτειρα κατάφερε και παρακολούθησε κρυφά τον γιο της τον Πεισίστρατο να αγωνίζεται και να κερδίζει στο αγώνισμα της πυγμαχίας κατά την 96η Ολυμπιάδα το 396ο π.Χ. Η Καλλιπάτειρα δεν τιμωρήθηκε από τους Ελλανοδίκες από σεβασμό, επειδή ήταν κόρη του Ολυμπιονίκη Διαγόρα και μέλος της οικογένειας Ολυμπιονικών.
Ο δεύτερος τρόπος συμμετοχής των γυναικών στους αγώνες της αρχαίας Ολυμπίας, ήταν οι γυναίκες να είναι ιδιοκτήτριες αλόγων. Στην περίπτωση αυτή, είτε οι ίδιες ίππευαν είτε προσλάμβαναν άλλους να οδηγήσουν τα άλογα τους στην κούρσα, εφόσον, κέρδιζαν, το στεφάνι και το έπαθλο το λάμβαναν οι ιδιοκτήτριες των αλόγων.
Η πρώτη ολυμπιονίκης ιππεύτρια, που νίκησε στο τέθριππο, ήταν η Κυνίσκα, η κόρη του βασιλιά της Σπάρτης Αρχιδάμου και αδερφής του Αγησιλάου. Ακολούθησε η νίκη της Βελεστίχης, η οποία στους ιππικούς αγώνες τους 268 π.Χ. κέρδισε το πωλικό τέθριππον, ενώ το 264 π.Χ. κέρδισε και την πωλικήν συνωρίδα. Το 84 π.Χ η Τιμαρέτα κέρδισε στο αγώνισμα της συνωρίδας, ενώ η Θεοδότα στο πωλικόν τέθριππον. Η τελευταία γυναίκα που με βάση τις αναφορές κέρδισε στην Ολυμπία, ήταν η Κασία, η οποία κέρδισε στο τέθριππο το 153 μ.Χ. κατά την διάρκεια των 233ών Ολυμπιακών Αγώνων.
Από τότε έως την σημερινή εποχή τα στερεότυπα και οι ανισοκατανομή των ρόλων των φύλων στις οικογενειακές υποχρεώσεις δεν φαίνεται να έχουν αλλάξει και πολύ, με αποτέλεσμα να είναι λιγότερες οι γυναικείες συμμετοχές και επιπλέον αρκετά λιγότερες οι πρωτιές των πρωταθλητριών τόσο στους Ολυμπιακούς αγώνες, όσο και στις υπόλοιπες διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις.
Η μητρότητα είναι ένας ανασταλτικός παράγοντας κατά την διάρκεια των προπονήσεων αλλά και των αγώνων, καθώς ο κύριος γονεϊκός ρόλος παγκοσμίως αφορά την μητέρα. Φέτος, για πρώτη φορά, στους Ολυμπιακούς Αγώνες που διεξάγονται στο Παρίσι, λειτουργούν βρεφικοί και παιδικοί σταθμοί για τα παιδιά των αθλητριών και των αθλητών που συμμετέχουν στους αγώνες, διαφοροποίηση (σε σχέση με τις προηγούμενες διοργανώσεις) που προσφέρει ανακούφιση και ηρεμία στις συμμετέχουσες μητέρες, ώστε να ευ-αγωνίζονται με περισσότερη ηρεμία. Αυτή η παροχή, εφόσον τηρηθεί και το μέλλον, σίγουρα θα συμβάλλει με θετικό τρόπο, ώστε οι αθλήτριες να μην βρίσκονται σε σταυροδρόμια αποφάσεων (οικογένεια ή πρωταθλητισμός) και η γυναικεία παρουσία να λάμψει στο παγκόσμιο στερέωμα.
Ένα δεύτερο καυτό ζήτημα, που συνεχίζει να ταλανίζει τον χώρο του γυναικείου αθλητισμού είναι οι παρενοχλήσεις και οι ασέλγειες εναντίον τους. Άνθρωποι που θα έπρεπε να είναι η δεύτερη οικογένεια για τις αθλήτριες, αποδεικνύεται με τον πιο επίπονο τρόπο για τις αθλήτριες και τις οικογένειές τους ότι είναι θύτες και δράστες εγκληματικών συμπεριφορών. Ο ψυχολογικός παράγοντας των αγωνιζόμενων είναι εκείνος που υπερτερεί ακόμη και της πιο άρτιας προετοιμασίας και σαφέστατα επηρεάζει το τελικό αποτέλεσμα. Όπως και να το κάνουμε, στις αποδεδειγμένες περιπτώσεις, η βία και οι επιθέσεις κατά των γυναικών έχουν προέλθει από άντρες που φορούν την προβιά του «προπονητή» ή του «στελέχους» και το εθνόσημο. Στην χώρα μας, μετά το ξέσπασμα του αθλητικού #metoo, με πρωτοβουλία του τότε Υφυπουργού Αθλητισμού και την κατάθεση π. γυναίκας Ολυμπιονίκη της Ελλάδας, άνοιξε το κουτί της Πανδώρας και τουλάχιστον έχει ξεκινήσει το ξήλωμα των κακώς κειμένων στον Εθνικό Πρωταθλητισμό.
Στα θέματα της κακοποίησης και της παρενόχλησης υπάρχει αρκετός δρόμος ακόμη να γίνει, αλλά το χειρότερο είναι ότι έχει πληγεί η εμπιστοσύνη των οικογενειών στο κομμάτι της ασφάλεια των κοριτσιών και των γυναικών, όσο κυνηγούν το όνειρο. Διχάλα ζωής, η οποία οδηγεί σε ένα ακόμη στερεότυπο, που οι γυναίκες πρέπει να ξεπερνούν κάθε φορά, αυτό της «φιλοδοξίας».
Η «στάμπα της φιλοδοξίας» λειτουργεί δυσανάλογα θετικά για τους άντρες ως κριτήριο υπέρ της όποιας χρηματοδότησής τους, καθώς αυτή η «ιδιότητά» τους μπορεί να φέρει το μετάλλιο. Αντιθέτως για τις γυναίκες που θα επικαλεστούν την ίδια λέξη, η ίδια «ιδιότητα» δεν θα επιφέρει το ίδιο αποτέλεσμα. Εδώ το «όνειρο» βαλτώνει καθώς, βάση στερεοτύπων, οι γυναίκες δεν δικαιούνται ακόμη να φιλοδοξούν.
Αναφορά θα γίνει στην φετινή σημαιοφόρο της χώρας μας, την κυρία Αντιγόνη Ντρισμπιώτη, η οποία δεν είχε οικονομική στήριξη, επειδή «ήταν μεγάλη σε ηλικία» για να μας εκπροσωπήσει. Η πρωταθλήτρια εργάστηκε τέσσερις φορές περισσότερο από όλους, ενώ συγχρόνως εργαζόταν ως σερβιτόρα και συντηρούσε τα τρέχοντα έξοδα, χρηματοδότησε η ίδια τις συμμετοχές της σε αγώνες, κέρδιζε και μετά από τουλάχιστον μια δεκαετία επιτυχιών, η Ομοσπονδία του αθλήματος της και η Ολυμπιακή Επιτροπή την έλαβαν σοβαρά υπόψη τους και ξεκίνησαν να την στηρίζουν. Το ίδιο μοναχικό μονοπάτι ακολούθησαν και ακολουθούν σπουδαίες πρωταθλήτριες ανά τον κόσμο.
Σχετικά με τις συμμετοχές των γυναικών πρωταθλητριών στους Ολυμπιακούς αγώνες, μια αναδρομή στο παρελθόν της διοργάνωσης, αποδεικνύει τα γραφόμενα σε ποσοστά.
Στη, διοργάνωση του 1896 στην Αθήνα δεν συμμετείχαν γυναίκες αθλήτριες και στην διοργάνωση του 1900 το ποσοστό της συμμετοχής των γυναικών άγγιξε μόλις το 2,2%. Το 1992 η γυναικεία συμμετοχή στα αγωνίσματα είχε ανέβει στο 28,9%. Μόλις το 2020 στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών πρωταθλητριών του κόσμου απογειώθηκε στο 47%.
Αυτές τις μέρες στην Ολυμπιάδα του Παρισίου, 128 χρόνια μετά την αναβίωση των Αγώνων, στα 32 αθλήματα της 33ης διοργάνωσης, οι 10.500 αθλήτριες και αθλητές θα συμμετέχουν σε αναλογία 50 – 50. Επίσης, για πρώτη φορά, με πρωτοβουλία της Γαλλίας, οι σημαιοφόροι κάθε χώρας είναι δύο και εκπροσωπούν και τα δύο φύλλα. Ο βωμός που θα φιλοξενήσει την ολυμπιακή φλόγα, κατά την τελετή έναρξης, επίσης άναψε από δύο ολυμπιονίκες, έναν άντρα και μία γυναίκα.
Το γεγονός αυτό αποτελεί σημαντικό ορόσημο για την προώθηση της ισότητας των φύλων και την κατάρριψη των στερεοτύπων μέσω του αθλητισμού.
Η καθυστέρηση αυτής της αλλαγής, δεν δικαιολογείται, αντιθέτως αναδεικνύει τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα, που ταλάνιζαν και συνεχίζουν να ταλανίζουν και να παρεμποδίζουν τον αγώνα για ισότητα και στον χώρο του αθλητισμού και του πρωταθλητισμού.
Ας ελπίζουμε ότι το φετινό ορόσημο δεν θα είναι και το μοναδικό «βήμα μπροστά» στην μετέπειτα πορεία της συνύπαρξης των φύλων στο κορυφαίο των κορυφαίων αθλητικού ιδεώδους!!