Αγαθά αξίας 1,2 τρισ. δολαρίων εισήγαγαν οι ΗΠΑ το 2024, περισσότερα από ό,τι εξήγαγαν, καταγράφοντας ένα ετήσιο ρεκόρ ελλείμματος, το οποίο αποτελεί σοβαρή οικονομική πρόκληση για την αμερικανική οικονομία και την στρατηγική του Ντόναλντ Τραμπ.
Υπενθυμίζεται ότι, στις 13 Φεβρουαρίου, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι η κυβέρνησή του θα αξιολογήσει τους δασμούς και άλλους περιορισμούς που επιβάλλονται στις αμερικανικές εξαγωγές από άλλες χώρες, προτείνοντας τη θέσπιση «αντίστοιχων» δασμών. Οι δασμοί ύψους 25% σε προϊόντα από τον Καναδά και το Μεξικό τέθηκαν σε εφαρμογή την Τρίτη (4.03.2025), όπως δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα.
Ένας από τους στόχους του προέδρου είναι να μειώσει το χάσμα των τρισεκατομμυρίων δολαρίων μεταξύ εισαγωγών και εξαγωγών, ενθαρρύνοντας άλλες χώρες να αγοράζουν περισσότερα αγαθά από τις ΗΠΑ και να υποστηρίζουν την εγχώρια παραγωγή. Οι μεγαλύτεροι traders της χώρας -το Μεξικό, ο Καναδάς και η Κίνα- συμβάλλουν σημαντικά στο εν λόγω χάσμα.
Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Απογραφής, οι ΗΠΑ κατέγραψαν πέρυσι εμπορικό έλλειμμα με περισσότερες από 100 χώρες. Τα κενά με ορισμένες από αυτές τις χώρες, όπως το Βιετνάμ και η Ινδία, έχουν αυξηθεί καθώς πολλές επιχειρήσεις μετατόπισαν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους από την Κίνα.
Το μηνιαίο έλλειμμα αγαθών σημείωσε σημαντική άνοδο, καθώς τον Ιανουάριο, τα προκαταρκτικά στοιχεία απογραφής έδειξαν ότι το έλλειμμα εκτοξεύθηκε στα 153 δισ. δολάρια, από 123 δισ. δολάρια τον Δεκέμβριο, καθώς οι επιχειρήσεις βιάστηκαν να εισάγουν αγαθά ενόψει των δασμών. Παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ εμφανίζουν εμπορικό πλεόνασμα στον τομέα των υπηρεσιών, το συνολικό έλλειμμα αγαθών και υπηρεσιών το 2024 ανήλθε σε περίπου 918 δισ. δολάρια.
Οι ΗΠΑ κατέγραψαν συνολικό έλλειμμα άνω των 620 δισ. δολαρίων με τους πέντε μεγαλύτερους ασιατικούς traders τους το 2024, βάσει του συνολικού εμπορίου: Κίνα, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Ταϊβάν και Βιετνάμ. Το έλλειμμα των 295 δισ. δολαρίων με την Κίνα μειώθηκε από το κορυφαίο επίπεδο των 418 δισ. δολαρίων το 2018, αλλά παραμένει το μεγαλύτερο από οποιονδήποτε trader των ΗΠΑ. Το Βιετνάμ κατέγραψε το επόμενο μεγαλύτερο έλλειμμα μεταξύ των ασιατικών χωρών, ύψους 123,5 δισ. δολαρίων — ένα κενό που έχει διογκωθεί μετά την πανδημία και την πρώτη σειρά δασμών των ΗΠΑ στην Κίνα το 2018 – 2019.
Αυτά τα ελλείμματα περιορίστηκαν ελαφρώς από τα πλεονάσματα που κατέγραψαν οι ΗΠΑ το 2024 με το Χονγκ Κονγκ, την Αυστραλία και τη Σιγκαπούρη.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ ανακοίνωσε την επιβολή νέων δασμών ύψους 10% στα κινεζικά προϊόντα, οι οποίοι προστίθενται στους δασμούς που επιβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της πρώτης διακυβέρνησης Τραμπ. Μετά την πρώτη ανακοίνωση, η Κίνα αντέδρασε επιβάλλοντας νέους δασμούς, όπως ενός 15% στους εισαγωγές αμερικανικού άνθρακα και υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Ωστόσο, η Κίνα δεν πρόσθεσε νέους δασμούς στη σόγια, τη μεγαλύτερη αμερικανική εξαγωγή προς τη χώρα το 2024, αξίας 12,8 δισ. δολαρίων. Τα ολόκληρα φασόλια σόγιας από τις ΗΠΑ επιβαρύνονται ήδη με δασμό 3% από την Κίνα, σύμφωνα με τη Βιρτζίνια Χιούστον, διευθύντρια κυβερνητικών υποθέσεων της Αμερικανικής Ένωσης Σόγιας.
Το Μεξικό ξεπέρασε την Κίνα το 2023 και έγινε ο μεγαλύτερος προμηθευτής εισαγωγών της Αμερικής, και όπως ενισχύθηκε το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών, αυξήθηκε σημαντικά και το έλλειμμα των αγαθών των ΗΠΑ με τον νότιο γείτονά τους. Το 2024, οι ΗΠΑ κατέγραψαν έλλειμμα αγαθών ύψους 172 δισ. δολαρίων με το Μεξικό, σχεδόν 2,5 φορές περισσότερο από το πρώτο έτος της πρώτης θητείας του Τραμπ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ΗΠΑ εξάγουν στο Μεξικό πετρέλαια, ανταλλακτικά αυτοκινήτων, ολοκληρωμένα κυκλώματα, καλαμπόκι και άλλα εμπορεύματα αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, αλλά λαμβάνουν περισσότερα σε μεξικανικές εισαγωγές, οι οποίες περιλαμβάνουν αυτοκίνητα, φορτηγά, υπολογιστές, συσκευές, φρούτα, λαχανικά και μπύρα.
Ο Καναδάς εξήγαγε το 2024 αγαθά αξίας 63 δισ. δολαρίων περισσότερα από όσα εισήγαγε στις ΗΠΑ, με αποστολές πετρελαίου 98 δισ. δολαρίων και αυτοκινήτων και φορτηγών αξίας 35 δισ. δολαρίων να συμβάλλουν στην αύξηση του ελλείμματος.
Μεγάλο μέρος του εμπορίου μεταξύ των ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικού είναι αφορολόγητο, όπως ορίζεται στη Συμφωνία ΗΠΑ – Μεξικού – Καναδά του 2020 (USMCA). Παρ’ όλα αυτά, ο Τραμπ ανακοίνωσε δασμούς ύψους 25% στον Καναδά και το Μεξικό τον περασμένο μήνα -αν και με χαμηλότερη εισφορά 10% στο καναδικό πετρέλαιο- και στη συνέχεια τους ανέστειλε, αφού οι ηγέτες των δύο χωρών συμφώνησαν να εντείνουν τις προσπάθειες επιβολής των ναρκωτικών και της μετανάστευσης στα σύνορά τους.
Οι ΗΠΑ καταγράφουν εμπορικά ελλείμματα με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Οι εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου βοήθησαν τις ΗΠΑ να επιτύχουν εμπορικό πλεόνασμα 56 δισ. δολαρίων πέρυσι με την Ολλανδία, η οποία είναι κόμβος διανομής πετρελαίου και φυσικού αερίου. Πρόκειται για το μεγαλύτερο πλεόνασμα μεταξύ των traders των ΗΠΑ. Οι εξαγωγές χρυσού και αεροσκαφών προς το Ηνωμένο Βασίλειο συνέβαλαν στη δημιουργία πλεονάσματος σχεδόν 12 δισ. δολαρίων.
Ωστόσο, τα ελλείμματα με την Ιρλανδία, τη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες γέρνουν το συνολικό εμπορικό ισοζύγιο των ΗΠΑ με την ήπειρο στο κόκκινο. Οι ΗΠΑ εισήγαγαν περισσότερα από 50 δισ. δολάρια σε φαρμακευτικά προϊόντα από την Ιρλανδία πέρυσι, συμβάλλοντας σε έλλειμμα 87 δισ. δολαρίων. Οι εισαγωγές οχημάτων και μηχανημάτων αξίας 68 δισ. δολαρίων από τη Γερμανία συνέβαλαν στη δημιουργία ελλείμματος 85 δισ. δολαρίων.
Ο σύμβουλος εμπορίου του Τραμπ, Πίτερ Ναβάρο, έχει επισημάνει πρόσφατα τους δασμούς που επιβάλλουν τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις εισαγωγές αμερικανικών αυτοκινήτων ως παράδειγμα άνισων εμπορικών φραγμών που η κυβέρνηση επιδιώκει να διορθώσει μέσω αμοιβαίων δασμών. Τα αυτοκίνητα που εξάγει η Γερμανία στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, υπόκεινται σε δασμό 2,5%, ενώ ο δασμός στις εξαγωγές αμερικανικών αυτοκινήτων προς τη Γερμανία είναι 10%, σύμφωνα με τον Νταν Άνθονι, πρόεδρο της ερευνητικής εταιρείας Trade Partnership Worldwide.
Οι χώρες της Μέσης Ανατολής, της Νότιας Ασίας και της Αφρικής αποτελούν μικρότερο μερίδιο του εμπορίου των ΗΠΑ, αν και το έλλειμμα με την Ινδία έχει περίπου διπλασιαστεί από το πρώτο έτος της πρώτης θητείας του Τραμπ. Το 2024, οι ΗΠΑ αγόρασαν περίπου 21 δισ. δολάρια σε μηχανήματα και ηλεκτρονικά είδη από τη χώρα, αντανακλώντας την αύξηση των εισαγωγών καθώς οι επιχειρήσεις προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από την Κίνα. Ιδιαίτερα, η Apple έχει στόχο να αυξήσει την παραγωγή του iPhone της εκεί.
Είναι πιθανό η κυβέρνηση Τραμπ να εξετάσει τους εισαγωγικούς δασμούς της Ινδίας, οι οποίοι ήταν κατά μέσο όρο 14,3% το 2022, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ο μέσος όρος των ΗΠΑ για το ίδιο έτος ήταν 2,7%. Η Ινδία μείωσε πρόσφατα τους δασμούς στις εισαγωγές, περιλαμβανομένων των μοτοσικλετών και των εξαρτημάτων smartphone, μεταξύ άλλων προϊόντων.
Συνολικά, τα μεγαλύτερα εμπορικά ελλείμματα των ΗΠΑ το 2024 αφορούσαν τα μηχανήματα, τον ηλεκτρικό εξοπλισμό, τα οχήματα και τα φαρμακευτικά προϊόντα, σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής, ενώ τα πρωτογενή πλεονάσματα αφορούσαν τα αεροσκάφη και τα ορυκτά καύσιμα.
