Χάριν συζήτησης, ας συμφωνήσουμε ότι δεν έχει φτάσει ακόμα η ώρα του απολογισμού. Όχι μόνο για την φωτιά στην Αττική που μπήκε στον αστικό ιστό, κάτι αδιανόητο μέχρι πρότινος, ή για την φωτιά στο Νότιο Ρέθυμνο που εντέλει τέθηκε υπό έλεγχο, αφού κατέκαψε τα πάντα.
Ας πούμε ότι δεν έχει φτάσει ακόμα η ώρα του απολογισμού, συνολικά για το φετινό καλοκαίρι. Αντιλαμβάνομαι ότι μας περιμένουν πολλές και δύσκολες εβδομάδες μέχρι να ολοκληρωθεί η αντιπυρική περίοδος και να ξεκινήσει η συζήτηση για το τι πήγε λάθος και τι πήγε σωστά.
Να σημειώσω βέβαια ότι οι χρονικοί προσδιορισμοί που έχουμε συνηθίσει να χρησιμοποιούμε όλα αυτά τα χρόνια δεν ισχύουν πια. Για παράδειγμα, μπορεί οι αρμόδιοι φορείς να προειδοποιούν ότι κάποιες μέρες είναι περισσότερο επικίνδυνες από άλλες, μα ειδικά εδώ στην Κρήτη, ο “κόκκινος συναγερμός” δεν περιορίζεται σε λίγα 24ώρα. Είναι διαρκής. Το Νησί , λίγο ως πολύ, βρίσκεται σε σταθερό “κόκκινο συναγερμό”, κάθε μέρα, από τον Απρίλιο και βλέπουμε μέχρι πότε. Άρα η προσοχή όλων πρέπει να είναι διαρκώς αυξημένη. Και για αυτό προσωπικά θεωρώ ότι κάθε ώρα είναι εν μέρει και ώρα απολογισμού. Και άλλωστε, αυτό το διαχρονικό “δεν είναι ακόμα η ώρα του απολογισμού” σημαίνει πρακτικά ότι απολογισμός, ουσιαστικός και ειλικρινής, δεν θα γίνει ποτέ.
Αλλά είπαμε, εντάξει, ας μην κάνουμε απολογισμό. Τα ερωτήματα που προκύπτουν ξανά και ξανά, καθώς οι φλόγες συνεχίζουν να καίνε χιλιάδες στρέμματα πρασίνου και να καταστρέφουν ολόκληρες περιοχές, επιτρέπεται να τα θέσουμε;
Μπορούμε για παράδειγμα να ρωτήσουμε και να μας απαντήσουν οι αρμόδιοι:
Πόσα εναέρια μέσα διαθέτουμε, πόσα λειτουργούν και τελικά επαρκούν;
Πόσους πυροσβέστες διαθέτουμε, πόσοι έχουν προσληφθεί και τελικά επαρκούν;
Πόσα επίγεια μέσα διαθέτουμε, πόσα λειτουργούν και τελικά επαρκούν;
Πώς επιλέγονται οι επικεφαλής -και – της Πυροσβεστικής, με ποια κριτήρια, ποιος τους αξιολογεί;
Ποιος είναι ακριβώς ο σχεδιασμός που θεωρητικά έχει εκπονηθεί, ποιοι τον έχουν εκπονήσει, σε τι διαφέρει από τον σχεδιασμό προηγούμενων ετών, συμπεριλαμβάνεται σε αυτόν η κλιματική κρίση και οι επιπτώσεις της;
Τον γνωρίζουν όλοι οι εμπλεκόμενοι ή κάνει ο κάθε φορέας του κεφαλιού του, μέσα στον γνωστό κυκεώνα αλληλοεπικάλυψης αρμοδιοτήτων και ευθυνών που οδηγεί στην πλήρη ανευθυνότητα;
Η πρόληψη έχει την παραμικρή θέση στα σχέδια της Πολιτικής Προστασίας, τι γίνεται και τι έχει γίνει προς την συγκεκριμένη κατεύθυνση;
Σημαίνει κάτι πρακτικά, έχει κάποια αξία βρε αδελφέ η διαβεβαίωση ότι ο “κρατικός μηχανισμός είναι σε ετοιμότητα”, η Πολιτική Προστασία του κράτους, της Περιφέρειας, των Δήμων τελεί σε απόλυτη εγρήγορση;
Έχει ευθύνη η κυβέρνηση για το γεγονός ότι μια φωτιά στον Βαρνάβα έφτασε να καίει σπίτια στα Βριλήσσια ή φταίνε μόνοι οι “χαοτικές κηλιδώσεις”;
Για να μην το κουράζουμε, όλα τα παραπάνω μπορούν να συνοψιστούν και σε ένα μόνο ερώτημα: τι έχει αλλάξει προς το καλύτερο εδώ και δεκαετίες στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τις φωτιές;
Επειδή η ισοπέδωση δεν βοηθά, υπάρχει σίγουρα μια πολύ σημαντική αλλαγή. Όσο κι αν το 112 έχει αρρυθμίες και αστοχίες και εκνευρίζει πολλούς, έχει σώσει σαφώς περισσότερους . Και όσο κι αν αρκετοί κατηγορούν την κυβέρνηση ότι συχνά εκκενώνει οικισμούς άκριτα και αχρείαστα, για να μην χρεωθεί επικοινωνιακά την απώλεια ζωών, εγώ λέω καθόλου δεν πειράζει, μακάρι να ήταν αυτό το πρόβλημά μας.
Αυτή λοιπόν είναι η μία μα εξαιρετικά κρίσιμη αλλαγή. Πιθανότατα η μόνη.
Κατά τα άλλα;
Τι άλλο μπορούμε, με το χέρι στην καρδιά, να πούμε πως πραγματικά βελτιώθηκε; Μήπως, αντιθέτως, θα βρούμε κάμποσα που χειροτέρεψαν κιόλας και δεν μιλώ μονάχα για τις κλιματικές συνθήκες;
Ξέρω, ξέρω. δεν είναι ακόμα η ώρα του απολογισμού.
Όμως τα ερωτήματα μαζεύονται. Άντε και να τεθούν, πώς θα απαντηθούν; Ειλικρινά; Μπα. Είτε πολιτικάντικα κατά πάσα πιθανότητα, είτε καθόλου.
Νομίζω όμως ότι τις περισσότερες απαντήσεις τις γνωρίζουμε ήδη.
Τις βλέπουμε δυστυχώς να γράφονται, ξανά, όπως κάθε χρόνο και ώρα με την ώρα, μέσα στα αποκαΐδια.