Οι 12 ελαφρύνσεις του πρώτου φορολογικού νομοσχεδίου – Εξι «καυτοί» οικονομικοί φάκελοι

Aμεση νομοθέτηση των φοροελαφρύνσεων και μέτρων στήριξης που έχει υποσχεθεί η Νέα Δημοκρατία σε ορίζοντα τετραετίας, παράταση του Market Pass αλλά και ανατροπές στον χάρτη των αντικειμενικών αξιών των δήμων, τιμές ζώνης για πρώτη φορά στα ακίνητα χιλιάδων περιοχών σε όλη τη χώρα και ενίσχυση των φορολογικών κινήτρων για τις ηλεκτρονικές αποδείξεις θα βρεθούν ψηλά στην ατζέντα του νέου υπουργού Οικονομικών.

Από την πρώτη ημέρα που θα εγκατασταθεί στο γραφείο του, ο νέος τσάρος της οικονομίας θα πρέπει να τρέξει τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου, το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου και θα περιλαμβάνει το πακέτο των ελαφρύνσεων για μισθωτούς, νέους, ιδιοκτήτες ακινήτων, ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις αλλά και την παράταση του Market Pass καθώς η ακρίβεια στα τρόφιμα επιμένει παρά την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού.

Παράλληλα θα πρέπει να λάβει αποφάσεις για σειρά ζητημάτων που πάγωσαν λόγω των δύο εκλογικών αναμετρήσεων, όπως η αμοιβή που θα λαμβάνουν όσοι καταγγέλλουν φοροδιαφυγή αλλά και το νέο χρονοδιάγραμμα της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με τα POS, ενώ δεν αποκλείεται στο τραπέζι του νέου υπουργού να βρεθούν βελτιώσεις στη ρύθμιση των 36 και 72 δόσεων για χρέη που δημιουργήθηκαν την περίοδο της ενεργειακής κρίσης με στόχο την αύξηση της περιμέτρου των δικαιούχων.

Πολυνομοσχέδιο. Στα μέτρα του πρώτου φορολογικού πολυνομοσχεδίου της επόμενης κυβέρνησης περιλαμβάνονται:

• Αύξηση αφορολόγητου ορίου. Για τις οικογένειες με παιδιά το αφορολόγητο θα αυξηθεί κατά 1.000 ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2024 με δημοσιονομικό κόστος 77 εκατ. ευρώ. Το μέτρο αφορά τα εισοδήματα που θα αποκτήσουν από το επόμενο έτος οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και οι κατ’ επάγγελμα αγρότες και θα οδηγήσει σε έξτρα μείωση του φόρου κατά 90 ευρώ τον χρόνο για όσους έχουν ένα παιδί και σε 220 ευρώ για τους φορολογούμενους με δύο ή περισσότερα παιδιά. Μισθωτοί και συνταξιούχοι με προστατευόμενα τέκνα θα δουν αύξηση στις μηνιαίες αποδοχές τους από τον Ιανουάριο του 2024 μέσω της μείωσης της παρακράτησης φόρου στους μισθούς και τις συντάξεις, ενώ οι αγρότες θα δουν το όφελος με την υποβολή της φορολογικής δήλωσης το 2025. Σημειώνεται ότι με την αύξηση κατά 1.000 ευρώ το αφορολόγητο όριο διαμορφώνεται σε 10.000 ευρώ από 9.000 ευρώ που ισχύει σήμερα για έγγαμους με ένα εξαρτώμενο τέκνο, σε 11.000 ευρώ από 10.000 ευρώ για τους φορολογούμενους με δύο παιδιά, σε 12.000 ευρώ από 11.000 ευρώ για όσους έχουν τρία εξαρτώμενα παιδιά και σε 13.000 ευρώ από 12.000 ευρώ για τους φορολογούμενους με τέσσερα παιδιά. Υπενθυμίζεται ότι το αφορολόγητο όριο για τους φορολογούμενους χωρίς παιδιά ανέρχεται σε 8.636 ευρώ.
• Σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος. Το 2025 θα μειωθεί κατά 20%, το 2026 κατά 30% και το 2027 θα καταργηθεί πλήρως, με κόστος για τα κρατικά ταμεία 89 εκατ. ευρώ το 2025, 222 εκατ. ευρώ το 2026 και 443 εκατ. ευρώ το 2027. Το μέτρο επιβλήθηκε την περίοδο των Μνημονίων και επιβαρύνει ετησίως με 400 έως 1.000 ευρώ τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις.
• Κούρεμα τεκμηρίων. Από την 1η Ιανουαρίου 2025 τα τεκμήρια διαβίωσης για τις κατοικίες, τα αυτοκίνητα και άλλα περιουσιακά στοιχεία θα κουρευτούν κατά 30% μεσοσταθμικά με την υποχρεωτική εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων myData και την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.
• Ελαφρύνσεις στον ΕΝΦΙΑ. Μείωση κατά 10% στον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ θα έχουν από το 2024 όσοι έχουν ασφαλίσει το ακίνητό τους σε ετήσια βάση για φυσικές καταστροφές (φωτιά, πλημμύρες, σεισμοί κ.λπ.). Από την εφαρμογή του μέτρου, που έχει κόστος περί τα 40 εκατ. ευρώ ετησίως, ευνοημένοι θα είναι οι ιδιοκτήτες ακινήτων με στεγαστικά δάνεια, καθώς η ασφάλιση των κατοικιών είναι υποχρεωτική για τους δανειολήπτες. Βάσει των στοιχείων, σε σύνολο 6.371.901 κατοικιών, ασφαλισμένες είναι 1.074.050.
• Επιχειρήσεις. Μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου από 0,5% σε 0,2%.
• Χρηματιστηριακές συναλλαγές. Μείωση κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών (από 0,2% σε 0,1%).
• Αύξηση κατά 8% του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, με ετήσιο κόστος 49 εκατ. ευρώ.
• Νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Το κόστος, όπως έχει αποτιμηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, ανέρχεται σε 230 εκατ. ευρώ το 2025, πρώτο έτος νέας μείωσης, με ισόποση επιβάρυνση το 2026, και σε 509 εκατ. ευρώ το 2027.
• Αύξηση του επιδόματος μητρότητας στους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες, με κόστος 40 εκατ. ευρώ ετησίως.
• Μονιμοποίηση της απαλλαγής των πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη, με κόστος 38 εκατ. ευρώ ετησίως.
• Youth Pass για τους νέους που ενηλικιώνονται, με κόστος 30 εκατ. ευρώ ετησίως και έτος πρώτης εφαρμογής το 2024.
• Αύξηση της οικογενειακής παροχής για τους δημοσίους υπαλλήλους. Το επίδομα για ένα παιδί θα αυξηθεί από τα 50 στα 70 ευρώ, για δύο παιδιά από τα 70 στα 120 ευρώ, για τρία παιδιά στα 170 ευρώ και για τέσσερα παιδιά στα 220 ευρώ.

Φοροφάκελοι. O νέος υπουργός Οικονομικών θα βρει στο συρτάρι τους φορολογικούς φακέλους που θα περιλαμβάνουν:

1. Επέκταση αντικειμενικών αξιών σε όλη την Ελλάδα. Με βάση το χρονοδιάγραμμα, μέχρι το τέλος του 2023 θα πρέπει να ενταχθούν στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού άλλες 2.167 περιοχές σε όλη τη χώρα που αντιπροσωπεύουν το 1,5% της ελληνικής επικράτειας, πράγμα που θα επιφέρει ανατροπές σε δεκάδες φόρους και τέλη που υπολογίζονται με βάση τις αντικειμενικές τιμές. Επισημαίνεται ότι σήμερα το σύστημα αυτό καλύπτει το 98,5% της χώρας.
2. Στοχευμένο κούρεμα αντικειμενικών αξιών. Το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να ολοκληρώσει τον έλεγχο των αιτημάτων για επανακαθορισμό των τιμών ζώνης των ακινήτων που έχει υποβάλει ένας στους δύο δήμους της χώρας. Οι δήμοι ζητούν μειώσεις στις αντικειμενικές τιμές θεωρώντας ότι σε πολλές περιοχές είναι εκτός πραγματικότητας. Μόλις ολοκληρωθεί ο έλεγχος, οι ιδιώτες εκτιμητές ακινήτων θα εισηγηθούν τις νέες αντικειμενικές αξίες στον υπουργό Οικονομικών, ο οποίος θα λάβει τις τελικές αποφάσεις για το εύρος και την κλίμακα των μειώσεων στις τιμές ζώνης, οι οποίες ωστόσο δεν θα έχουν αναδρομική ισχύ.
3. Επανεξέταση των φοροκινήτρων για τις ηλεκτρονικές αποδείξεις. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το μέτρο της έκπτωσης φόρου έως 2.200 ευρώ με αποδείξεις από 20 κατηγορίες επαγγελματιών απέτυχε και στο τραπέζι εκ των πραγμάτων μπαίνει η καθιέρωση νέου συστήματος εκπτώσεων στους φορολογούμενους για το χτύπημα της φοροδιαφυγής από τη μη έκδοση αποδείξεων.
4. Αλλαγές στο φορολογικό τοπίο για 1 εκατ. επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους. Στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου της νέας κυβέρνησης αναμένεται να βρεθεί σχέδιο με παρεμβάσεις που θα στοχεύει στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και στον περιορισμό της φοροδιαφυγής από αδήλωτα εισοδήματα και ΦΠΑ. Οι νέες ρυθμίσεις θα αφορούν τον έλεγχο των δαπανών οι οποίες εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επαγγελματιών περιορίζοντας τα φορολογητέα κέρδη και κατά συνέπεια τη φορολογική τους επιβάρυνση.
5. Mπόνους για Appodixi. Θα επανεξεταστεί η διάταξη για τη χορήγηση αμοιβής ανάλογα με την αξία της συναλλαγής σε φορολογούμενους οι οποίοι θα ειδοποιούν την ΑΑΔΕ μέσω της εφαρμογής Appodixi για περιπτώσεις φοροδιαφυγής. Ο βασικός σχεδιασμός προέβλεπε ελάχιστο ποσό επιβράβευσης το τριπλάσιο της συναλλαγής με ανώτατο όριο τα 1.500 έως 2.000 ευρώ.
6. Διασύνδεση ταμειακών – POS. Μαζί με την ΑΑΔΕ θα αποφασιστεί το νέο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της διασύνδεσης των ταμειακών με τα POS των επιχειρήσεων, που αναμένεται να κλείσει παράθυρα φοροδιαφυγής και να περιορίσει τα κόλπα με τις αποδείξεις.